Mainboard là một thuật ngữ quen thuộc và là thành phần quan trọng không thể thiếu trong bất kỳ thiết bị máy tính nào. Tuy nhiên, dù đã nghe nhiều về mainboard, nhưng không phải ai cũng đã hiểu rõ mainboard là gì. Vì thế, trong bài viết này, Hoàng Hà Mobile sẽ cung cấp một số thông tin chi tiết về mainboard và cách chọn mainboard phù hợp cho người mới. Mời bạn tham khảo tại đây!
Mainboard là gì?
Trước khi đến với vai trò, chức năng của mainboard, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu Mainboard là gì.
Mainboard (hay còn được gọi là bo mạch chủ) là một bản mạch chủ đóng vai trò quan trọng và không thể thiếu trong bất kỳ chiếc máy tính nào. Nhiệm vụ chính của mainboard là kết nối và điều khiển tất cả các thành phần khác nhau trong hệ thống. Thông thường, mainboard sẽ được bố trí phía sau màn hình hoặc trong thùng máy.
Chức năng của Mainboard là gì?
Sau khi nắm rõ mainboard là gì, hẳn bạn đã có những hình dung cơ bản về vai trò và chức năng của bộ phận này. Mainboard ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng vận hành, hoạt động, sự liên kết và tính thống nhất của máy tính. Có thể nói rằng, mainboard là một trong những tác nhân quyết định việc một chiếc máy tính có hoạt động ổn định hay không.
Vậy, cụ thể thì vai trò của mainboard là gì? Vai trò chính của mainboard là:
- Liên kết tất cả các linh kiện và thiết bị ngoại vi của máy tính để tạo thành một hệ thống thống nhất.
- Điều khiển tốc độ và chất lượng đường truyền dữ liệu của máy tính.
- Đóng vai trò phân phối điện áp đến các linh kiện khác nhau trên bảng mạch chủ.
- Là thành phần ảnh hưởng lớn đến cấu trúc, cấu hình, độ bền và tuổi thọ của thiết bị.
Cấu tạo của Mainboard là gì?
Mainboard được cấu tạo từ các thành phần cơ bản sau:
Chipset
Chipset gồm có chip cầu nam và chip cầu bắc, hai chip này có nhiệm vụ đưa dữ liệu từ đĩa cứng đến bộ nhớ, rồi sau đó truyền qua CPU để các thành phần như card mở rộng hay các thiết bị nội vi đều có thể kết nối được với CPU và những thiết bị khác trên hệ thống.
Socket
Chân socket kết nối với CPU, và mỗi CPU lại sở hữu lượng chân socket khác nhau. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, các nhà sản xuất đã tích hợp socket vào card onboard để người dùng tiết kiệm khoản tiền dùng để gắn thêm card rời như trước kia.
BIOS
Trong main server, BIOS đóng vai trò như thiết bị đầu ra, đầu vào và là thành phần chứa tất cả thông số làm việc của hệ thống máy tính.
CPU
CPU trong Mainboard là gì? CPU là một trong những thành phần cốt lõi đóng vai trò quan trọng trong các dòng laptop. CPU là bộ xử lý trung tâm và được ví như bộ não của máy tính. Mọi thông tin dữ liệu, lệnh và thao tác trên thiết bị sẽ được xử lý bởi CPU.
Khe cắm PCI
PCI (Peripheral Component Interconnect) là bộ phận được sử dụng để kết nối với các loại card như VGA, CPU, mạng… Trong mainboard, khe cắm này thể hiện khả năng tương thích của máy tính với các bộ phận khác.
Khe RAM
Khe RAM là thành phần cơ bản được dùng để kết nối hệ thống với RAM.
Cổng kết nối các thiết bị bên ngoài
Thường là khu vực dùng để kết nối với các thiết bị ngoại vi khác như USB, tai nghe, kết nối internet, màn hình…
Nguyên lý hoạt động của mainboard là gì?
Nguyên lý hoạt động của bo mạch chủ sẽ tuân thủ theo quy trình sau:
- Bus sẽ truyền và nhận các thông tin bên trong hệ thống với nhau. Trong đó, tốc độ bus là các thiết bị truyền tải dữ liệu.
- Các con chip nối các thành phần linh kiện trong bo mạch chủ lại với nhau.
- Thông qua chipset ở cầu nam và cầu bắc, bus sẽ được điều khiển để tạo nên hệ thống thống nhất, đồng bộ.
So sánh mainboard trên PC và laptop
Sau khi tìm hiểu mainboard là gì, các vai trò, chức năng và nguyên lý hoạt động của Mainboard, chúng ta sẽ đến với nội dung bên dưới để biết mainboard trên PC và trên laptop có điểm gì khác biệt.
Mainboard trên máy tính để bàn là laptop có một vài điểm khác biệt. Nếu như mainboard trên PC là bảng mạch chính với các khe kết nối thì trên laptop lại được tích hợp bên trong như một linh kiện. Thông thường, trên mainboard của laptop sẽ bao gồm cả CPU và GPU để tối ưu không gian bên trong.
Cách chọn mainboard máy tính cho người mới
Sau khi tìm hiểu mainboard là gì, hẳn bạn đã nắm rõ tầm quan trọng của bộ phận này trên máy tính. Có thể nói rằng, mainboard là thành phần bạn không thể bỏ qua khi chọn mua máy tính. Tuy nhiên, với những người không có nhiều kinh nghiệm, việc chọn mainboard sẽ trở nên khó khăn hơn rất nhiều.
Khi đó, bạn có thể tham khảo các hướng dẫn dưới đây để có cho mình sự lựa chọn tối ưu nhất.
Lựa chọn bo mạch chủ dựa trên Socket CPU
Socket CPU là khu vực tiếp xúc của main và CPU, vậy nên bạn cần xác định bộ vi xử lý mình sẽ sử dụng để đảm bảo rằng nó cùng loại với socket trên mainboard, chỉ khi đáp ứng điều này mới có thể cắm được CPU vào bo mạch chủ của máy.
Vậy nên, bạn có thể lựa chọn mainboard dựa trên thông số socket của CPU hoặc ngược lại. Khi đó, hai linh kiện này mới có thể tương thích với nhau và tạo nên sự đồng nhất trong hoạt động.
Chẳng hạn như bạn đang dùng Intel thế hệ thứ 8, bạn nên chọn socket LGA 1151, trong khi socket AM4 sẽ phù hợp cho tất cả các dòng chip chính của AMD.
Lựa chọn bo mạch chủ dựa trên Chipset
Chipset đã được đề cập đến trong phần cấu tạo mainboard là gì ở trên. Bộ phận được xem như cầu nối giữa tất cả các thành phần trên bo mạch chủ, với 2 loại chính là chip cầu Nam và chip cầu Bắc.
Chip cầu Bắc kết nối dữ liệu cho những bộ phận như CPU, GPU và RAM, còn chip cầu Nam đảm nhận những bộ phận có tốc độ kết nối thấp hơn như bàn phím, chuột, USB hay ổ cứng…
Trên thị trường hiện nay, hầu hết các hãng cung cấp CPU như AMD hay Intel đều sẽ giao phần chipset cho các nhà sản xuất bo mạch chủ. Vậy nên, bạn sẽ thấy tên gọi của mainboard thường đi kèm với chipset.
Mỗi loại chipset lại được tích hợp thêm các tính năng khác nhau, nên giá thành của bo mạch chủ cũng một phần được quyết định bởi chipset. Vì thế, khi chọn mainboard, bạn có thể căn cứ vào chipset để có cho mình quyết định phù hợp với ngân sách nhất.
Lựa chọn bo mạch chủ có đủ khe cắm mở rộng
Hãy kiểm tra các khe cắm mở rộng như khe cắm RAM hay cổng PCIe khi lựa chọn mainboard. Trong đó, PCIe là chuẩn kết nối đảm nhận nhiệm vụ liên kết mainboard với những bộ phận mở rộng của thiết bị như card âm thanh, đồ họa, card mạng… Kích thước PCIe càng lớn thì bằng thông càng cao và chân kết nối càng nhiều.
Lựa chọn bo mạch chủ dựa trên nhu cầu ép xung
Nếu bạn muốn tăng hiệu suất hoạt động của thiết bị máy tính, việc đẩy xung nhịp CPU lên mức cao hơn được xem như giải pháp tối ưu. Vậy nên, hãy tìm hiểu xem bo mạch chủ bạn muốn mua có hỗ trợ ép xung hay không trước khi chọn mua sản phẩm.
Lựa chọn bo mạch chủ dựa trên cổng kết nối, I/O
Cổng kết nối và I/O trên mainboard là gì. Cụ thể, cổng kết nối sẽ bao gồm: SATA, khe M.2, USB, Audio, cổng kết nối mạng và các cổng xuất hình ảnh. Khi lựa chọn mainboard, đừng quên tìm hiểu thông số này để đưa ra quyết định tối ưu nhất.
Lựa chọn bo mạch chủ đến từ nhà sản xuất uy tín
Mặc dù không thể đánh đồng tất cả, nhưng thường thì những mainboard do nhà sản xuất uy tín cung cấp sẽ có sự đảm bảo về chất lượng cao hơn so với các thương hiệu trôi nổi trên thị trường hiện nay. Ngoài ra, những sản phẩm này còn có chế độ bảo hành tốt nên bạn hoàn toàn có thể yên tâm khi mua.
Một số hãng uy tín bạn có thể tham khảo là:
- Gigabyte
- Asus
- MSI
- ASRock
- Colorful
Lựa chọn bo mạch chủ có kích thước phù hợp với case
Đừng quên tham khảo thông số kích cỡ của mainboard là gì khi chọn mua loại linh kiện này. Thông thường, mainboard sẽ được thiết kế với quy chuẩn kích cỡ chung để tương thích với vỏ case của từng loại máy. Tức là, mỗi kích cỡ sẽ phù hợp với những thiết bị khác nhau và bạn cần chọn đúng loại kích cỡ cho máy của mình.
Kích cỡ mainboard càng lớn thì lại càng hỗ trợ nhiều khe cắm mở rộng. Trên thị trường hiện nay tồn tại 3 loại kích cỡ chính là:
- ATX: Đây là kích cỡ lớn nhất, có khả năng mang đến nhiều không gian hơn cho các khe cắm và cổng kết nối.
- Micro-ATX: Kích cỡ này thường thấp hơn 2.4 inch và ít hỗ trợ khe cắm mở rộng hơn so với ATX.
- Mini-ITX: Đây là loại kích cỡ nhỏ nhất trong số 3 kích cỡ. Với kích cỡ này, mainboard thường chỉ hỗ trợ 1 khe cắm card đồ họa và một vài đầu nối với bộ nhớ RAM, ổ cứng…
Lựa chọn bo mạch chủ dựa trên ngân sách
Giá của mainboard có thể dao động từ vài triệu cho đến vài chục triệu đồng tùy theo chất lượng, hiệu suất, tính năng và thương hiệu. Nếu bạn có ngân sách hạn chế và chỉ cần mainboard để phục vụ cho các nhu cầu cơ bản, thì bạn có thể lựa chọn những dòng bo mạch chủ dưới 2 triệu. Riêng với những ai muốn ép xung, chỉ những dòng mainboard trên 2 triệu mới được trang bị tính năng này.
Nếu ngân sách cao hơn, hãy thử tham khảo những dòng mainboard có giá dao động từ 2 – 5 triệu. Với khoảng giá này, bạn đã có thể sở hữu bo mạch chủ được trang bị cả hệ thống tản nhiệt, đèn RGB hay VRM… Đồng thời, mainboard này sẽ xử lý các nhu cầu cao hơn như chơi game, làm việc với đồ họa, video… một cách gọn nhẹ và mượt mà.
Trong trường hợp ngân sách không phải là vấn đề với bạn, thì hãy mua bất cứ mainboard có giá thành cao nào mà bạn thích.
Như vậy, bài viết trên đã giúp bạn nắm rõ mainboard là gì và cách lựa chọn mainboard cho người mới. Hy vọng bài viết sẽ hữu ích và cung cấp đầy đủ thông tin để bạn đưa ra quyết định lựa chọn phù hợp nhất với nhu cầu của mình!
Xem thêm:
