Bánh xe màu sắc (Color Wheel) là một lý thuyết hết sức quan trọng dành cho những bạn nào theo ngành thời gian, thiết kế đồ họa, hội họa hay nội thất. Dựa vào đây, bạn sẽ học được rất nhiều nguyên tắc kết hợp màu sắc để tạo thành nghệ thuật đúng chuẩn. Vậy bánh xe màu sắc là gì? Các ứng dụng kỹ thuật phối màu như thế nào? Hãy cùng Hoàng Hà Mobile tìm hiểu qua nội dung thú vị này bạn nhé.
Bánh xe màu sắc (Color Wheel) là gì?
Tên gọi thân thuộc của bánh xe màu sắc đó chính là “bảng màu”. Thuật ngữ này được dùng để mô tả về một công cụ giúp người sử dụng hiểu biết và áp dụng màu sắc một cách chính xác. Bản chất của bánh xe màu sắc là một vòng tròn chia thành nhiều phần, mỗi phần đại diện cho một màu sắc cụ thể hoặc một nhóm màu. Những màu sắc này thường được sắp xếp theo một trật tự logic hoặc theo một loại quy tắc màu học nhất định.
Bánh xe màu sắc giúp người sử dụng nhìn nhận về mối liên kết giữa các màu sắc. Từ đó tạo ra hiểu biết sâu sắc về cách chúng tương tác và làm thế nào chúng có thể kết hợp với nhau để tạo ra một thiết kế hài hòa. Một số bánh xe màu sắc nổi tiếng như Bánh xe màu RGB (đỏ, xanh lá cây, và lam), Bánh xe màu CMYK (cyan, magenta, yellow, và key/black), cùng nhiều phiên bản khác nhau dựa trên các hệ màu khác nhau.
Nguồn gốc của bánh xe màu sắc (Color Wheel)
Lý thuyết màu sắc này có nguồn gốc từ những nghiên cứu sâu sắc về màu sắc và học màu trong lịch sử nghệ thuật. Một trong những bước đầu tiên của việc tổ chức các màu sắc thành một hệ thống có thể được liên kết đến Sir Isaac Newton. Ông là một nhà khoa học và nhà toán học vĩ đại sống vào thế kỷ 17. Ông thực hiện một loạt các thí nghiệm với ánh sáng và chứng minh rằng ánh sáng trắng có thể tách thành các màu cơ bản khi đi qua một prisma. Ông đã xác định bảy màu cơ bản này là đỏ, cam, vàng, xanh lá cây, lam, xanh dương, và tím.
Tiếp theo, trong thế kỷ 18, nhà nghiên cứu và nghệ sĩ Johann Wolfgang von Goethe đưa ra một quan điểm khác về màu sắc. Ông không chỉ xem xét các màu sắc từ góc độ khoa học mà còn từ khía cạnh cảm xúc và tâm lý.
Tuy nhiên, bánh xe màu sắc như chúng ta biết ngày nay được đặt trong ngữ cảnh của nhà nghiên cứu màu sắc người Mỹ Albert Henry Munsell. Ông là người đã phát triển hệ thống Màu Munsell vào cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20. Hệ thống này chia màu sắc thành ba thuộc tính chính là màu sắc cơ bản, độ chói và độ đậm.
Cấu tạo của bánh xe màu sắc (Color Wheel) như thế nào?
Trước khi chúng ta cùng tìm hiểu cách áp dụng của bánh xe màu sắc, mọi người nên biết về cấu tạo của nó. Đây là lý thuyết cơ bản nhất, góp phần giúp bạn nhìn nhận đúng hơn về “trục lăn” của bánh xe màu sắc dựa theo 3 cấp độ khác nhau.
Cấp độ 1 – Cấp độ màu sắc cơ bản
Ở cấp độ 1, chúng ta sẽ có những tổ hợp màu bao gồm Đỏ – Red, Vàng – Yellow và Xanh – Blue. Theo nhiều nghiên cứu, đây là những màu chủ đạo để tạo nên màu sắc trong cuộc sống xung quanh chúng ta. Một khi những màu sắc này được “hòa quyện” vào nhau thì chúng sẽ tạo ra những màu sắc khác. Hay nói cách khác, đây cũng là 3 màu nổi bật nhất, cũng như có khả năng chi phối cực lớn đối với các gam màu khác.
Nhìn chung, bánh xe màu sắc ở cấp độ 1 thường mang lại cái nhìn tổng quan về mối quan hệ giữa các màu cơ bản và giúp người sử dụng nắm bắt được sự phân biệt giữa chúng. Trong nghệ thuật và thiết kế, cấp độ 1 của bánh xe màu sắc thường được sử dụng như một điểm xuất phát để xây dựng các biểu đồ màu sắc phức tạp hơn và tạo ra các tổ hợp màu sắc phong phú.
Cấp độ 2 – Cấp độ màu sắc phối từ cấp độ 1
Cấp độ 2 của bánh xe màu sắc là một bước tiến quan trọng, mở rộng sự đa dạng của màu sắc và tạo ra một hệ thống phức tạp hơn so với cấp độ 1. Tại cấp độ này, bánh xe màu sắc sẽ có những gam màu chủ đạo là Cam – Orange, Xanh lá – Green và Tím – Purple.
Để có được những gam màu này chính là một sự kết hợp tuyệt vời giữa hai màu sắc của cấp độ 1. Chẳng hạn như màu cam được pha từ màu đỏ và vàng, màu xanh lá được pha từ xanh dương và vàng, màu tím được pha từ màu xanh dương và đỏ. Cũng chính vì lý do được pha trộn màu sắc nên chúng ta có thể thấy bảng màu Color Wheel sẽ có sự nhẹ nhàng hơn so với màu cấp độ 1.
Cấp độ 3 – Cấp độ màu sắc hài hòa giữa cấp độ 1 và 2
Tại cấp độ này sẽ chứa nhiều tông màu, màu sắc tư duy và biến thể đặc biệt để tạo ra một phạm vi màu đa dạng hơn. Trong đó, mỗi phần chu vi của bánh xe màu sắc sẽ bao gồm 6 màu là Cam vàng, Cam đỏ, Tím đỏ, Tím lam, Lục vàng và Lục lam.
Trong lĩnh vực nghệ thuật và thiết kế chuyên sâu, cấp độ 3 của bánh xe màu sắc giúp nghệ sĩ và nhà thiết kế khai thác sự đa dạng màu sắc để tạo ra các kiểu dáng và hiệu ứng độc đáo. Việc này không chỉ làm phong phú thêm các dự án mà còn mở ra cơ hội để thể hiện sự sáng tạo và cá nhân hóa.
Kỹ năng phối màu và ứng dụng theo bánh xe màu sắc
Sau khi đã biết rõ về Color Wheel, vậy làm thế nào để chọn màu phối hợp cho hợp lý nhất? Đây là một câu hỏi quan trọng và bạn cần đọc hết phần nội dung sau đây để hiểu rõ hơn bạn nhé.
Cách phối màu đơn sắc
Theo kỹ thuật phối nào màu, bạn sẽ sử dụng một màu sắc duy nhất làm tone chủ đạo. Sau đó, người dùng sẽ kết hợp thêm các màu sắc có độ đậm nhạt khác nhau để cộng hưởng với màu chính. Trong thời trang, cách phối màu này luôn tạo ra những outfit thanh lịch và nhẹ nhàng. Bạn sẽ dễ dàng áp dụng trong đời sống, từ đi học, đi làm cho đến đi chơi và dự tiệc.
Một điểm lợi ích của cách phối màu đơn sắc theo bánh xe là tính linh hoạt. Bạn có thể chọn từ các màu sắc nhẹ đến đậm, từ sáng đến tối, tạo nên nhiều biến thể màu sắc trong một bộ trang phục hay thiết kế. Từ đó giúp người sử dụng dễ dàng thí nghiệm với sự đa dạng của màu sắc mà không gặp khó khăn nhiều.
Cách phối màu tương phản
Thật độc đáo khi chúng ta có thể kết hợp những màu đối lập trong Color Wheel để tạo ra những màu sắc nổi bật nhất. Nếu như nhiều người nghĩ sự kết hợp này sẽ không hài hòa. Tuy nhiên, nguyên tắc này lại có sự cộng hưởng với nhau. Màu sắc này sẽ làm nổi bật lên màu sắc khác và ngược lại. Nó góp phần tạo ra những hiệu ứng thị giác mạnh mẽ và luôn thu hút được ánh nhìn của người xem.
Ứng dụng lớn nhất của bánh xe màu sắc đó chính là những bộ sưu tập thời trang theo phong cách xuân hè. Ví dụ bạn có thể chọn những màu tương phản như đỏ – xanh lá cây, cam – xanh nước biển hay vàng – tím. Tuy nhiên cách phối màu này cực kỳ khó, nó cần người sử dụng phải có một sự sáng tạo và mắt thẩm mỹ thật tốt. Thêm vào đó, bạn cũng nên cân nhắc kỹ lưỡng về độ sáng tối, độ đậm nhạt, và tỉ lệ sử dụng giữa các màu sắc để đảm bảo sự hài hòa tổng thể.
Cách phối màu tương đồng
Nguyên tắc về phối màu tương đồng sẽ kết hợp 3 gam màu liền kề nhau để tạo ra một bản thiết kế cân đối. Chi tiết hơn, các gam màu nằm cạnh nhau sẽ có sắc độ tương tự nhau, chẳng hạn như cùng nóng hoặc cùng lạnh. Chính vì vậy, các màu sắc tương đồng nhau thường tạo ra cảm giác nhẹ nhàng và thân thiện với người nhìn.
Cách phối màu tương đồng có thể sử dụng các màu sắc trong một dãy màu như màu xanh lá cây và màu xanh dương, hoặc màu sắc có chung một màu gốc như tất cả các tông màu xanh. Các biến thể về độ đậm nhạt cũng là một yếu tố quan trọng để tạo nên sự đa dạng trong màu sắc. Hơn nữa, cách phối màu tương đồng theo bánh xe màu sắc Color Wheel không chỉ được ứng dụng trong thời gian, nó còn được sử dụng rộng rãi trong thiết kế nội thất.
Cách phối màu bổ túc bộ ba
Thêm một kỹ thuật phối màu thú vị khác nhờ vào bánh xe màu sắc mà bạn không thể bỏ qua, đó chính là phối theo bổ túc bộ ba. Nghe đến thuật ngữ này có vẻ lạ lẫm nhưng nó lại cực kỳ thú vị. Chi tiết, người dùng cần lựa chọn 3 màu sắc trên bánh xe để tạo thành một hình tam giác đều. Chẳng hạn như bạn có thể kết hợp giữa màu xanh nước biển – đỏ – vàng hay cam – tím – xanh lá cây.
Ưu điểm của cách phối màu này tạo nên sự linh hoạt trong việc sử dụng màu sắc, đồng thời giúp tạo ra điểm nhấn mạnh trong thiết kế. Việc sử dụng một màu chủ đạo kết hợp với hai màu bổ sung giúp tạo ra sự độc đáo và sự sáng tạo trong một bức tranh màu sắc. Tuy nhiên, tính ứng dụng của chúng sẽ không cao, bởi có thể tạo ra sự khó chịu và rối mắt.
Cách phối màu bổ túc bộ bốn
Trong cách tiếp cận này, người sử dụng kết hợp bốn màu sắc khác nhau, chọn lựa chúng từ các vùng màu khác nhau để tạo thành hình chữ nhật. Chi tiết về kỹ thuật phối màu này sẽ có sự pha trộn giữa 2 màu nóng và 2 màu lạnh. Với cách thiết kế này thì độ khó của nó sẽ được gia tăng gấp bội. Nên người dùng cần có sự sắp xếp khéo léo giữa các màu sắc này tạo nên một cảm giác đồng đều và hài hòa trong thiết kế tổng thể.
Nhưng nếu như người dùng thật sự biết cách vận dụng bảng màu này một cách chuẩn xác sẽ tạo ra những tác phẩm nghệ thuật vô cùng sáng tạo. Theo đó, sự kết hợp giữa một màu chủ đạo và ba màu bổ sung tạo ra sự độc đáo và làm nổi bật từng màu sắc.
Kết luận
Bánh xe màu sắc (Color Wheel) là một nghệ thuật và những người sử dụng nó là một nghệ nhân. Bạn cần phải hiểu rõ các nguyên tắc, cũng như cách ứng dụng nó vào thiết kế của mình. Hy vọng với những thông tin mà Hoàng Hà Mobile cung cấp có thể giúp bạn sáng tạo không ngừng trong việc thực hiện các ý tưởng độc đáo về màu sắc nhé.
Xem thêm:
