Trang chủ > Thủ thuật > Mã Morse là gì? Cách thức sử dụng và phương pháp ghi nhớ mã Morse nhanh chóng, đơn giản nhất

Mã Morse là gì? Cách thức sử dụng và phương pháp ghi nhớ mã Morse nhanh chóng, đơn giản nhất

Trần Tuyết Nhung
Tháng Một 19, 2024

Bảng Morse là mã ký hiệu gì? Cách sử dụng như thế nào? Tất cả những thắc mắc của bạn đọc sẽ được Hoàng Hà Mobile giải đáp trong bài viết dưới đây. Hãy cùng tìm hiểu nhé!

Tìm hiểu định nghĩa bảng Morse là gì?

Bảng Morse được định nghĩa là một hệ thống các ký hiệu được mã hóa thành dãy ký tự ngắn và dài thông qua việc biểu diễn các chữ số, chữ cái hoặc một số ký hiệu khác trong việc truyền đạt thông tin. Việc truyền đạt nội dung thông tin sẽ thông qua bằng cách sử dụng âm thanh, ánh sáng hoặc những công cụ truyền thông khác.

Mã Morse được phát minh vào thế kỷ thứ 19 bởi hai người có tên là Alfred Vail và Samuel Morse. Bảng mã Morse được ứng dụng rộng rãi trong việc truyền đạt nội dung thông tin từ xa, đặc biệt trong việc truyền đạt tín hiệu radio hoặc truyền tin nội dung bằng điện báo. Hệ thống mã Morse có hai loại ký hiệu cơ bản đó là:

Mã Morse dấu ngắn, được biểu diễn bởi một ánh sáng ngắn hoặc đoạn âm thanh ngắn. Trong bảng mã Morse, dấu ngắn sẽ có ký hiệu là “.”.
Mã Morse dấu dài được biểu diễn bởi một ánh sáng dài hoặc đoạn âm thanh dài. Trong bảng mã Morse thì dấu dài sẽ có ký hiệu là “-”.

Từ xưa, ký hiệu Morse được ứng dụng phổ biến trong việc liên lạc từ khoảng cách xa, trong lĩnh vực hàng không, hàng hải hoặc quá khứ. Tuy nhiên, hiện nay với sự phát triển của ngành công nghệ và truyền thông cực kỳ hiện đại nên bảng ký hiệu Morse ít được sử dụng như trước. Mã Morse chì còn được ứng dụng trong những hoạt động yêu thích và các cuộc thi truyền thống Morse hoặc gửi thông điệp lời nhắn trên radio tàu biển.

Nguồn gốc và lịch sử của bảng Morse

Mã Morse đã được họa sĩ người Mỹ có tên là Samuel Morse sử dụng vào ngày 06/01/1838 để liên lạch và truyền tải tín hiệu được mã hóa thông qua đường dây điện. Sau đó, bảng Morse đã được phát triển thêm vào những năm 1840. Đến năm 1844 thì bảng mã Morse chính thức lần đầu tiên được sử dụng rộng rãi.

Người ta còn phát minh các máy điện báo phát tín hiệu mã Morse. Tuy nhiên, phần cứng của máy điện báo Morse phát ra tiếng ồn khá to mỗi khi di chuyển ra vào khỏi vị trí được đánh dấu. Do đó, các nhà khai thác điện báo đã tiến hành chuyển đổi phần tiếng ồn này thành các dấu chấm (.) hoặc dấu gạch ngang có ký hiệu (-) rồi viết chúng xuống giấy.

Để có thể biểu diễn được âm thanh máy thu mật mã Morse, các ký tự dấu chấm và dấu gạch ngang sẽ được phát âm “dit” và “dah”. Cho đến tận hiện tại, hệ thống bảng mã Morse vẫn đang được ứng dụng sử dụng rất rộng rãi trên toàn cầu. Trong cuối những năm 1890, bảng mã Morse thường được sử dụng trong ngành liên lạc vô tuyến. Tuy nhiên, đến cuối thế ky 19 và đầu thế kỷ thứ 20 thì các giao tiếp trên toàn cầu đều sử dụng hệ thống mã Morse để liên lạc thông qua đường dây điện báo, cáp dưới biển hoặc mạch vô tuyến.

Ứng dụng của bảng Morse trước kia

Đối với ngành hàng không, bảng Morse đã được sử dụng từ năm 1920. Ngoài ra, Morse còn là loại mật mã rất phổ biến trong ngành quân đội được sử dụng trong Thế chiến II với mục đích truyền phát nội dung thông điệp giữa các tàu chiến và nơi đóng căn cứ của hải quân. Hiện nay, những ký tự trong bảng mã Morse được sử dụng trong các tình huống cứu trợ như SOS thì có thể truyền phát như sau “…—…”. Bên cạnh đó, mã Morse còn được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau với đa dạng hình thức. Dưới đây là một số ví dụ cụ thể về cách mã Morse được sử dụng trong thế kỷ 21:

Lực lượng cứu hộ sử dụng mã Morse để liên lạc với các nạn nhân bị mắc kẹt trong các vụ sập nhà hoặc các tình huống khẩn cấp khác.
Các phi công sử dụng hệ thống mã Morse để liên lạc với các trạm kiểm soát không lưu trong trường hợp hệ thống truyền thông truyền thống bị hỏng.
Các nhà thám hiểm sử dụng mã Morse để liên lạc với nhau trong các khu vực xa xôi.
Các ham radio sử dụng hệ thống mã Morse để liên lạc với các đài phát thanh nghiệp dư khác trên khắp thế giới.
Các trò chơi điện tử đôi khi sử dụng hệ thống mã Morse như một yếu tố cốt lõi của trò chơi, chẳng hạn như trò chơi “Portal”.

Một số quy tắc cơ bản trong bảng Morse

Bảng Morse cũng giống như một bảng chữ cái không phân biệt chữ thường, chữ hoa có thể mã hóa được 26 chữ cái của tiếng Anh, chữ số của Ả Rập và những ký tự đặc biệt khác. Tương tự với một bảng chữ cái khác, bạn hoàn toàn cũng phải dành thời gian nghiên cứu, học tập và thực hành để có thể vận dựng được ký hiệu mã Morse hiệu quả. Bên cạnh bảng mã Morse quốc tế thường dùng, bạn hoàn toàn có thể tham khảo bảng mã đã được mã hóa cho các kí tự tiếng Việt.

Để có thể hiểu được và giải mã mật mã Morse thì bạn cần phải nắm một số quy tắc cơ bản dưới đây:

Một ký hiệu dấu (.) tương ứng với 1 đơn vị đo thời gian – đây là đơn vị đo thời gian cơ bản trong hệ thống mã Morse.
Một ký hiệu dấu (-) tương ứng với 3 đơn vị đo thời gian.
Khoảng cách các phần trong cùng một chữ cái được quy ước là 1 đơn vị đo thời gian.
Khoảng cách các chữ cái nằm trong cùng một từ được quy ước là 3 đơn vị đo thời gian.
Khoảng cách giữa các từ hoàn chỉnh được quy ước là 7 đơn vị đo thời gian.
Chữ cái của tiếng Anh sẽ được ưu tiên dùng và có độ mã hóa ngắn hơn.
Khi kết thúc thông điệp sẽ sử dụng cụm từ “END” hoặc “STOP” được viết bằng mã Morse đó là “….-.-” hoặc như “.-.-.-.”.

Cách dịch hệ thống bảng Morse nhanh chóng và đơn giản

Dưới đây là các bước dịch bảng Morse nhanh chóng và đơn giản mà bạn có thể tham khảo:

Chia ký hiệu Morse thành các từ để dễ tìm các khoảnh cách ba dấu cách nằm giữa các chữ cái hoặc các từ.
Dùng bảng hệ thống chữ cái Morse để có thể dịch được từng ký tự chữ cái hoặc số. Bạn có thể bắt đầu nằm ở mỗi từ hoặc tìm ký tự mã Morse tương ứng.
Sau khi bạn đã dịch các ký tự hệ thống mã Morse thành chữ cái và chữ số tương ứng thì tiến hành xây dựng nội dung bằng cách kết hợp lại với nhau. Bạn cũng có thể sử dụng một số nguồn âm thanh xung quanh như mở/tắt điện, bấm còi xe để thể hiện mã Morse.

Hướng dẫn làm quen với các ký hiệu mã của bảng Morse

Dưới đây là cách hướng dẫn bạn làm quen với các ký hiệu của mã bảng Morse mà bạn có thể tham khảo:

Học ý nghĩa của các ký hiệu cơ bản

Hệ thống mã Morse bao gồm 2 ký hiệu cơ bản đó là dấu chấm và dấu gạch. Đầu tiên, bạn cần phải học cách để nhận ra và hiểu được ý nghĩa của những ký hiệu này khi dấu chấm và dấu gạch có mặt. Trong mã Morse, dấu chấm sẽ tương tự dấu chấm trong cuối câu, dấu gạch là đường gạch ngang kéo dài giống như dấu gạch nối. Mỗi ký tự trong bảng chữ cái tiếng Anh đều được thể hiện bằng dấu chấm và dấu gạch. Bên cạnh đó, trong hệ thống bảng mã Morse, dấu chấm sẽ là “dit”, phát âm giống âm “i” ngắn và âm “t” bị câm. Dấu gạch sẽ là “dah” với âm giống âm “a” ngắn.

Học thuộc bảng chữ cái hệ thống mã Morse

Bạn cần phải xem qua bảng chữ cái của Morse rồi sử dụng nó để có thể đối chiếu khi giải mã một ký tự bất kỳ. Khi học thuộc bảng chữ cái, bạn cần ghi chú từng chữ cái hoặc các con số rồi tiến hành đọc tổ hợp dấu chấm – dấu gạch ngang tương ứng. Sau một thời gian, mỗi khi bạn nghe hoặc nhìn bảng mã Morse, hệ thống não bộ của bạn sẽ tự nhớ theo phản xạ.

Mặc dù bảng chữ cái hệ thống Morse là một tài nguyên cực kỳ hữu ích nhưng bạn không nên học bằng cách chỉ nghe âm thanh của mã thay vì nhìn bằng ký hiệu hoặc tài liệu. Bởi vì cách học này sẽ khiến bạn gặp khó khăn khi nhận diện được ký tự mã khi được ghi trên giấy.

Thực hành phát âm thành tương ứng với từng tín hiệu

Bạn cần phải luyện tập để có thể phát âm “dah” và “dit” theo đúng với nhịp điệu và cường độ. Đặc điểm của âm “dit” rất ngắn chỉ có một âm tiếng, ngược lại âm “dah” sẽ được kéo dài hơn khoảng 3 lần so với âm “dit”. Phụ thuộc vào nhịp điệu nhanh hay chậm sẽ là cách để bạn có thể phân biệt được các đơn vị nằm trong hệ thống Morse.

Tuy nhiên, bạn cần phải chú ý về khoảng cách nằm giữa các từ hoặc ký tự. Mỗi ký tự sẽ có khoảng cách bằng một dấu gạch nối và đối với một từ hoàn chỉnh sẽ có một khoảng cách tương ứng 7 dấu chấm. Những từ và các ký tự sẽ được cách một khoảng cực kỳ tỉ mỉ thì nội dung sẽ càng hiển thị và dễ dàng nhận ra. So với học mã Morse bằng văn bản thì hệ thống âm thanh dễ hơn bởi vì bạn không cần phải đếm từng đơn vị của âm “dit” và âm “dah”.

Liên kết các từ để dễ học

Một trong những phương pháp giúp bạn dễ dàng ghi nhớ được các ký tự hoặc những chữ số trong bảng mã Morse đó là liên kết từ. Bạn hãy lập một danh sách các liên kết từ sẽ giúp bạn ghi nhớ cực kỳ nhanh chóng thông qua việc liên hệ những chuối âm thanh và ký hiệu tương ứng. Đồng thời, bạn nên ghi lại các liên kết từ trong cuốn sổ tay và khi học kết hợp với đọc lớn.

Một số phương pháp ghi nhớ bảng Morse nhanh chóng, đơn giản và hiệu quả

Hiện nay, có hai phương pháp giúp bạn ghi nhớ được hệ thống Morse nhanh chóng và cực kỳ đơn giản đó là sử dụng hình ảnh và âm thanh. Mỗi phương pháp sẽ có một cách thực hiện khác nhau:

Ghi nhớ hệ thống mã Morse bằng hình ảnh

Dưới đây là các bước bạn có thể tham khảo thực hiện khi muốn tìm hiểu về hệ thống mã Morse thông qua hình ảnh:

Bước 1: Đầu tiên, bạn cần phải làm quen cách mã hóa từng chữ cái, chữ số hoặc ký tự đặc biệt sang hệ thống mã Morse. Bạn hãy cố gắng ghi nhớ những ký tự được mã hóa một cách chính xác.

Bước 2: Sau đó, bạn sẽ tập dịch từ ngôn ngữ sang mã Morse từ những câu ngắn, đơn giản. Mục tiêu ở bước này sẽ giúp bạn có thể ghi nhớ được những ký tự đã được mã hóa mà không cần phải nhìn vào bảng chữ cái của Morse. Khi bạn đã làm quen được với mã Morse thì có thể tăng tốc tốc độ để có thể nâng cao được khả năng ghi nhớ mã Morse.

Bước 3: Ngoài ra, bạn cũng nên luyện tập dịch ngược mã Morse về văn bản thông thường bằng các thẻ ghi nhớ rồi tổng hợp thành một cuốn sổ tay riêng biệt.

Ghi nhớ hệ thống mã Morse bằng âm thanh

Phương pháp ghi nhớ mã Morse bằng âm thanh là cách truyền thống đang được áp dụng và rất phổ biến. Để có thể ghi nhớ mã Morse bằng âm thanh, bạn chỉ cần thực hiện các bước sau:

Bước 1: Đầu tiên, hiểu rõ bản chất và nắm các quy tắc về âm “dit” và âm “dah” nằm trong hệ thống mã Morse.

Bước 2: Bạn có thể tìm các file liên quan đến âm thanh của Morse để có thể luyện nghe. Khi mới tập nghe, bạn chỉ nên sử dụng những file âm thanh đơn giản để luyện nghe và luyện tai. Bạn có thể tự căn chỉnh và điều chỉnh tốc độ phát lại file âm thanh để có thể nghe được dễ dàng hơn.

Bước 3: Bạn nên luyện nghe và dịch bảng mã Morse mỗi ngày để có thể nâng cao được kỹ năng và ghi nhớ hiệu quả hơn. Hãy nhớ rằng, thực hành chính là yếu tố then chốt để bạn học một điều gì mới thành công, bao gồm mã Morse. Do đó, bạn hãy đảm bảo sẽ dành một khung giờ nhất định để có thể thực hành mỗi ngày.

Ứng dụng của bảng Morse trong thế kỷ 21

Mặc dù hệ thống mã Morse không còn được sử dụng phổ biến trong thế kỷ 21 nhưng chúng vẫn tồn tại và ứng dụng một lĩnh vực trong cuộc sống:

Hoạt động cứu hộ và khẩn cấp: Hệ thống mã Morse được sử dụng bởi các nhân viên cứu hộ và khẩn cấp để liên lạc trong những tình huống mà các phương tiện truyền thông truyền thống không khả dụng, chẳng hạn như trong các vụ cứu nạn hoặc thảm họa thiên nhiên.
Hoạt động quân sự: Ký hiệu mã Morse được sử dụng bởi các lực lượng vũ trang để liên lạc trong các nhiệm vụ chiến đấu hoặc tình huống khẩn cấp.
Hoạt động radio nghiệp dư: Mã Morse là một phần quan trọng của hoạt động radio nghiệp dư, nơi nó được sử dụng để liên lạc với các đài phát thanh nghiệp dư khác trên khắp thế giới.
Hoạt động giải trí: Mã Morse đôi khi được sử dụng trong các hoạt động giải trí, chẳng hạn như trò chơi điện tử hoặc các sự kiện truyền hình.

Mã Morse không còn được sử dụng rộng rãi như trước đây, nhưng nó vẫn là một công cụ quan trọng trong một số lĩnh vực.

Tổng kết

Thông qua bài viết trên, bạn cũng đã nắm rõ được định nghĩa về khái niệm thuật ngữ bảng Morse là gì và cách sử dụng như thế nào hiệu quả cho người mới bắt đầu. Bên cạnh đó, bạn cũng nắm được những phương pháp ghi nhớ mã Morse chi tiết và hiệu quả.

Xem thêm:

Tin mới nhất