Sữa mẹ hút ra để ngoài được bao lâu? Cách bảo quản an toàn mẹ cần biết

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng quan trọng của trẻ sơ sinh, nhưng không phải lúc nào mẹ cũng có thể cho bé bú trực tiếp. Vậy nên câu hỏi sữa mẹ hút ra để ngoài được bao lâu là thắc mắc chung của các bà mẹ hiện nay. Việc biết chính xác sữa mẹ sau khi hút để ngoài được bao lâu và cách bảo quản đúng chuẩn là điều vô cùng quan trọng. Bài viết sau sẽ giúp bạn giải đáp ngay.

Sữa mẹ hút ra để ngoài được bao lâu? Thời gian bảo quản theo từng điều kiện nhiệt độ

Sữa mẹ sau khi vắt ra cần được bảo quản đúng cách để giữ trọn dưỡng chất và tránh nhiễm khuẩn. Mỗi mức nhiệt độ sẽ quyết định thời gian sử dụng an toàn của sữa, vì vậy mẹ cần nắm rõ để chủ động hơn trong quá trình nuôi con bằng sữa mẹ.

Sữa mẹ hút ra để ngoài được bao lâu?

Sữa mẹ chứa nhiều đường và đạm: Đây là hai thành phần dễ lên men và nhanh biến đổi nếu để lâu ngoài môi trường. Khi bảo quản không đúng cách, vi khuẩn phát triển mạnh khiến sữa bị hư.

Sữa còn sử dụng được thường tách lớp nhẹ và có mùi hơi giống kim loại hoặc xà phòng: Đây là hiện tượng tự nhiên do chất béo phân tán. Nếu sữa có mùi chua, mùi lên men hoặc vón cục: Sữa đã bị hỏng và không an toàn cho bé.

Thời gian bảo quản sữa mẹ theo từng mức nhiệt

Theo khuyến cáo từ WHO, UNICEF và Viện Dinh Dưỡng Quốc Gia:

• Ở nhiệt độ phòng dưới 26°C: Sữa dùng được 6–8 giờ.
• Ngăn mát tủ lạnh dưới 4°C: Bảo quản tốt trong 3–5 ngày.
• Ngăn đá tủ lạnh gia đình: Giữ được khoảng 3 tháng.
• Tủ đông chuyên dụng dưới –18°C: Lưu trữ tối đa 6 tháng.

Dù bảo quản ở mức nào, mẹ luôn cần kiểm tra lại mùi và kết cấu sữa trước khi cho bé dùng: Sữa hỏng có thể gây tiêu chảy, nôn ói hoặc rối loạn tiêu hóa, vì vậy cần hết sức cẩn trọng.

Dấu hiệu nhận biết sữa mẹ đã bị hỏng

Để đảm bảo an toàn cho trẻ, mẹ cần kiểm tra kỹ chất lượng sữa trước khi cho bé dùng. Một số dấu hiệu dưới đây sẽ giúp nhận biết sữa đã biến chất và không còn phù hợp để sử dụng.

Sữa rã đông có mùi lạ hoặc mùi chua

Sữa mẹ tươi thường có màu trắng ngà, mùi thơm nhẹ và hoàn toàn không chua. Khi mẹ mở túi hoặc bình trữ sữa mà nhận thấy mùi tanh mạnh, mùi lên men hoặc mùi chua khó chịu, đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy sữa đã bị hỏng.

Một số nguyên nhân khiến sữa có mùi bất thường:

• Ảnh hưởng từ chế độ ăn uống: Khi mẹ ăn nhiều thực phẩm có mùi nồng như tỏi, ớt, cá biển hoặc uống dầu cá, mùi sữa có thể thay đổi.
• Dùng thuốc kháng sinh: Một số loại thuốc có thể tác động đến mùi vị sữa.
• Vệ sinh ngực chưa sạch: Sữa rỉ ra bám trên da dễ bị ôi, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, từ đó khiến sữa có mùi lạ.
• Bảo quản sai cách: Sữa để quá lâu trong tủ lạnh, dụng cụ hút sữa không sạch hoặc bình trữ sữa nhiễm khuẩn đều khiến chất lượng sữa giảm đáng kể. Trường hợp sữa bị chua do bảo quản không đúng, tuyệt đối không nên dùng cho bé.

Vì vậy bạn cần tìm hiểu kỹ sữa mẹ hút ra để ngoài được bao lâu để bảo quản sữa đúng cách và tránh bị hỏng.

Sữa nổi váng bất thường

Sữa mẹ tách lớp là hiện tượng hoàn toàn bình thường vì chứa nhiều chất béo. Nếu lắc nhẹ và thấy lớp chất béo hòa tan trở lại thì sữa vẫn dùng được. Tuy nhiên, nếu váng nổi lơ lửng và không tan dù đã lắc kỹ, điều đó thường cho thấy sữa đã biến chất. Lúc này, mẹ nên bỏ đi để tránh ảnh hưởng hệ tiêu hóa của bé.

Một số trường hợp sữa có cặn trắng sau rã đông vẫn an toàn. Nguyên nhân có thể do mẹ nạp ít nước khiến sữa đặc. Bạn chỉ cần điều chỉnh chế độ uống nước, phần cặn sẽ cải thiện.

Mùi vị sữa thay đổi

Ngoài việc nhìn và ngửi, mẹ có thể thử một lượng nhỏ để kiểm tra. Sữa mẹ bình thường có vị nhạt, béo nhẹ và mùi rất dễ chịu. Nếu nếm thấy vị khác thường như chua, tanh, hôi hoặc có cảm giác lạ miệng, rất có thể sữa đã bị hỏng và không đảm bảo dinh dưỡng cho bé.

Sữa vượt quá thời gian bảo quản

Việc tìm hiểu sữa mẹ hút ra để ngoài được bao lâu là rất quan trọng vì mỗi môi trường bảo quản đều có giới hạn nhất định. Nếu sữa đã để lâu hơn thời gian cho phép dù chưa có dấu hiệu lạ rõ ràng, mẹ vẫn nên bỏ đi để tránh rủi ro. Thói quen ghi ngày – giờ vắt trên túi trữ sẽ giúp mẹ dễ quản lý hơn.

Bé từ chối bú hoặc có phản ứng lạ

Trẻ sơ sinh rất nhạy với mùi vị. Nếu bé đột ngột từ chối bình sữa rã đông, quay đầu đi hoặc khóc, nhiều khả năng sữa có vấn đề. Đây cũng là dấu hiệu cảnh báo mẹ cần kiểm tra lại sữa ngay.

Cách bảo quản sữa mẹ đúng cách, giữ trọn dưỡng chất

Sau đây là một số cách bảo quản sữa mẹ trước và sau khi vắt mà bạn có thể tham khảo qua:

Trước khi vắt

Để đảm bảo sữa vắt ra luôn an toàn và không bị nhiễm khuẩn, mẹ nên vệ sinh đầy đủ toàn bộ dụng cụ hút sữa và bình trữ sữa theo đúng quy trình trước khi dùng. Việc làm sạch đúng cách giúp hạn chế vi khuẩn bám lại trên dụng cụ và giữ nguyên chất lượng sữa cho bé.

Các bước vệ sinh khuyến nghị:

• Sử dụng bàn chải và dụng cụ cọ rửa chuyên dụng để làm sạch từng bộ phận của máy hút và bình đựng.
• Tráng lại bằng nước lạnh để loại bỏ hoàn toàn bọt và cặn bám.
• Làm sạch kỹ những vị trí dễ đọng sữa như đáy bình, các khe nhỏ, viền nắp…
• Đặt dụng cụ lên giá để khô tự nhiên, tránh lau bằng khăn dễ bám sợi vải.
• Cuối cùng, tiệt trùng thêm bằng nước sôi để loại bỏ vi khuẩn còn sót lại trước khi sử dụng.

Cách bảo quản sữa mẹ đúng chuẩn

Ngoài việc tìm hiểu sữa mẹ hút ra để ngoài được bao lâu, các bà mẹ cần tìm hiểu cách bảo quản sữa để giúp giữ trọn dưỡng chất và hạn chế nguy cơ nhiễm khuẩn khi bé sử dụng. Mẹ nên chuẩn bị đầy đủ dụng cụ, tuân thủ nguyên tắc vệ sinh và sắp xếp khoa học để quá trình trữ sữa luôn an toàn.

Sau đây là cách dự trữ sữa mẹ chuẩn và an toàn:

• Ưu tiên dùng túi trữ sữa chuyên dụng, bình thủy tinh hoặc bình nhựa đạt tiêu chuẩn, không chứa BPA để đảm bảo an toàn cho bé.
• Tất cả vật dụng chứa sữa cần được rửa sạch, tiệt trùng kỹ càng trước khi sử dụng.
• Mẹ nên ghi rõ thời gian hút sữa lên mỗi túi/bình để dễ kiểm soát hạn sử dụng.
• Sắp xếp các bình theo nguyên tắc “hút trước – dùng trước” để tránh tồn sữa, hạn chế lãng phí.

Bảo quản sữa mẹ hiệu quả ở mức nhiệt nào?

Để sữa mẹ luôn giữ được giá trị dinh dưỡng và an toàn cho bé, mẹ cần tìm hiểu sữa mẹ hút ra để ngoài được bao lâu và tuân thủ một số nguyên tắc quan trọng trong quá trình bảo quản. Những lưu ý dưới đây sẽ giúp sữa duy trì chất lượng tốt nhất từ lúc vắt đến khi bé sử dụng:

• Sau khi vắt, mẹ nên cho sữa vào ngăn mát trước để ổn định nhiệt độ, sau đó mới chuyển sang ngăn đá nếu muốn trữ lâu.
• Với sữa đông lạnh, nên đưa xuống ngăn mát trước khoảng 12–24 giờ để rã đông từ từ.
• Khi di chuyển sữa, mẹ nên bọc túi trữ vào túi sạch để tránh nhiễm khuẩn chéo.
• Sữa đông lạnh có xu hướng nở thể tích, vì vậy cần chừa khoảng trống ở miệng bình để tránh trào sữa.

Hướng dẫn rã đông sữa mẹ đúng cách, không mất chất

Khi cần rã đông sữa được bảo quản trong ngăn mát, mẹ chỉ cần đặt sữa ra ngoài cho tăng nhiệt độ tự nhiên hoặc ngâm trong bát nước ấm. Sau khi sữa đạt độ ấm vừa phải, mẹ có thể cho bé sử dụng ngay.

Với sữa trữ đông trong ngăn đá, bước đầu tiên là chuyển túi hoặc bình sữa xuống ngăn mát tủ lạnh từ 12 – 24 giờ để sữa tan từ từ. Tiếp theo, mẹ làm ấm bằng cách ngâm trong nước ấm hoặc sử dụng máy hâm sữa ở mức khoảng 40°C. Đây là mức nhiệt an toàn giúp bảo toàn dưỡng chất. 

Mẹ tuyệt đối tránh dùng nước sôi, tăng nhiệt quá cao hoặc hâm bằng lò vi sóng vì nhiệt lớn đột ngột có thể phá vỡ cấu trúc dinh dưỡng của sữa và làm sữa bị biến chất. Trước khi cho bé uống, mẹ nên kiểm tra nhiệt độ sữa bằng cách nhỏ vài giọt lên cổ tay để tránh bỏng cho bé. Ngoài ra, sữa thừa sau khi bé đã bú dở không được cất lại hoặc trộn chung với sữa mới, nhằm đảm bảo an toàn và vệ sinh cho trẻ.

Câu hỏi thường gặp

Ngoài thắc mắc sữa mẹ hút ra để ngoài được bao lâu, nhiều người mới làm mẹ lần đầu cũng thắc mắc những câu hỏi sau:

Sữa mẹ khi trữ đông bị đổi màu có đáng lo?

Khi rã đông, sữa mẹ có thể xuất hiện màu sắc khác so với lúc mới vắt – hơi vàng, hơi xanh, ngả nâu hoặc tách thành từng lớp giống như sữa chua. Đây là hiện tượng hoàn toàn tự nhiên do chất béo trong sữa bị phân tách sau thời gian bảo quản lạnh. Một số mẹ cũng nhận thấy sữa có mùi giống xà phòng, điều này xuất phát từ việc enzyme lipase hoạt động mạnh khi sữa được làm lạnh hoặc đông đá.

Ảnh hưởng khi bé uống phải sữa mẹ bị hỏng?

Trẻ sơ sinh có hệ tiêu hóa còn non nớt nên việc dùng phải sữa mẹ quá hạn hoặc đã biến chất có thể dẫn đến nhiều nguy hiểm. Bé dễ gặp tình trạng tiêu chảy, nôn ói do rối loạn tiêu hóa. Một số trường hợp nặng hơn có thể xuất hiện co thắt dạ dày, đầy hơi, quấy khóc do bụng khó chịu. Nếu sữa bị nhiễm khuẩn, trẻ có nguy cơ ngộ độc thực phẩm, gây mất nước nhanh và tiềm ẩn rủi ro nghiêm trọng hơn đối với sức khỏe.

Nguyên nhân phổ biến khiến sữa mẹ bị hư hỏng

Sữa mẹ rất nhạy cảm với nhiệt độ và điều kiện vệ sinh, vì vậy chỉ cần một vài sai sót nhỏ trong quá trình hút – trữ – rã đông cũng có thể khiến sữa bị biến chất. Dưới đây là những nguyên nhân thường gặp nhất:

• Dụng cụ hút và trữ sữa không được tiệt trùng kỹ, dùng bình/túi kém chất lượng khiến sữa nhiễm khuẩn ngay từ lúc mới vắt.
• Cất sữa ở cánh tủ lạnh là nơi nhiệt độ dao động lớn sẽ làm giảm khả năng bảo quản và khiến sữa nhanh hỏng.
• Lưu trữ sữa quá thời gian cho phép khiến dưỡng chất giảm dần và dễ xuất hiện mùi vị lạ.
• Đổ đầy bình hoặc túi trữ khiến sữa giãn nở khi đông và bị tràn, làm mất vệ sinh.
• Trộn sữa mới vắt với sữa cũ gây chênh lệch nhiệt độ, ảnh hưởng chất lượng và dễ làm sữa bị hư.
• Hâm sữa bằng lò vi sóng làm biến tính kháng thể và tạo điểm nóng – lạnh không đồng đều.
• Việc rã đông trực tiếp ở nhiệt độ phòng sẽ tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển.

Việc nắm rõ sữa mẹ hút ra để ngoài được bao lâu và cách bảo quản đúng chuẩn sẽ giúp mẹ yên tâm hơn trong quá trình nuôi con bằng sữa mẹ. Hãy luôn kiểm tra mùi, màu và trạng thái của sữa trước khi cho bé dùng để tránh các rủi ro ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa non nớt của trẻ. 

Tham khảo bài viết liên quan:

Cách hâm sữa mẹ đúng chuẩn, an toàn, không mất chất

Tổng hợp hình ảnh sữa mẹ bị hư, nguyên nhân và lưu ý khi bảo quản