VinSpeed, doanh nghiệp do Vingroup và ông Phạm Nhật Vượng sáng lập, vừa chính thức đăng ký đầu tư dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam, quy mô 1,562 triệu tỉ đồng (tương đương 61,35 tỉ USD), cam kết tự lo 20% vốn và vay Nhà nước trong 35 năm, với kỳ vọng khởi công trước tháng 12/2025 và khai thác toàn tuyến trước năm 2030.
VinSpeed – “Mũi nhọn” mới trong hệ sinh thái Vingroup
Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Đường sắt cao tốc VinSpeed được thành lập ngày 6/5/2025, với vốn điều lệ 6.000 tỉ đồng, trong đó ông Phạm Nhật Vượng góp 3.060 tỉ và Vingroup đóng góp 600 tỉ. Đây là thành viên mới nhất kéo dài hệ sinh thái hạ tầng của Tập đoàn Vingroup, sau VinFast (ô tô), VinBus (xe buýt điện) và Vinhomes (bất động sản).
Theo bà Đào Thụy Vân, Phó Tổng Giám đốc VinSpeed, dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam là “cống hiến dài hạn nhiều thập kỷ”, nhằm phụng sự đất nước, xây dựng ngành đường sắt hiện đại, và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững. Công ty đặt mục tiêu biến tuyến đường huyết mạch dài 1.550 km này thành biểu tượng kết nối bắc – nam, rút ngắn thời gian di chuyển xuống còn 4 – 5 giờ.
Chi tiết đề xuất đầu tư của VinSpeed
VinSpeed trình hồ sơ đề xuất tổng vốn 1,562 triệu tỉ đồng (61,35 tỉ USD), không bao gồm chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng. Công ty cam kết tự thu xếp 20% vốn, tương đương hơn 300 tỉ đồng, phần còn lại dự kiến vay từ Ngân hàng Phát triển Việt Nam và các nguồn tài chính quốc tế với thời hạn 35 năm, lãi suất ưu đãi 0% do Nhà nước bảo lãnh.
Căn cứ đề xuất, VinSpeed nỗ lực khởi công trước tháng 12/2025 và cho chạy thử nghiệm toàn tuyến trước tháng 12/2030. Lộ trình chi tiết bao gồm: giải phóng mặt bằng và thiết kế kỹ thuật (2025 – 2026), thi công xây dựng (2026 – 2029) và chạy thử nghiệm (2029 – 2030).
Cơ chế hỗ trợ của Nhà nước
Ngày 12/5, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì họp bàn về đề xuất, cơ bản ủng hộ việc tư nhân tham gia dự án quan trọng quốc gia, song lưu ý cần báo cáo Quốc hội về cơ chế đặc thù. Bộ Xây dựng được giao rà soát đề xuất, tham khảo ý kiến Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch – Đầu tư, Ngân hàng Nhà nước và các ngành liên quan trước ngày 20/5, nhằm xây dựng dự thảo nghị quyết thí điểm các cơ chế, chính sách đặc thù cho dự án đường sắt cao tốc.
Dự án dự kiến áp dụng hình thức PPP, hợp tác công – tư, với Nhà nước hỗ trợ bồi thường giải phóng mặt bằng, VinSpeed chịu trách nhiệm đầu tư xây dựng, vận hành và chuyển giao. VinSpeed đề xuất cơ chế vay ưu đãi lãi suất 0% trong 35 năm và miễn phí thuê đất, nhằm giảm áp lực lãi vay và chi phí dự án. Đây là điểm còn phải trình Quốc hội quyết định, do quy định hiện hành quy định không ưu đãi quá 10 – 12 năm.
Dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam tác động đến kinh tế – xã hội
Đường sắt cao tốc Bắc – Nam sẽ góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế vùng, thu hút đầu tư FDI, du lịch và chuyển dịch lao động nhanh chóng giữa các vùng kinh tế trọng điểm. Hiện nay, quốc lộ 1A và đường hàng không đang quá tải, đặc biệt trong dịp cao điểm. Tuyến cao tốc đường sắt với tốc độ 350 km/h sẽ giảm áp lực lên các phương thức vận tải truyền thống.
Ngoài VinSpeed, hai doanh nghiệp khác là CTCP Tập đoàn Hòa Phát và Tập đoàn T&T cũng bày tỏ quan tâm. Cụ thể, vào tháng 10/2024, Tập đoàn Đèo Cả đã gửi văn bản kiến nghị lên Chính phủ, đề xuất một số giải pháp để thúc đẩy các dự án hạ tầng trọng điểm, trong đó có đường sắt cao tốc Bắc – Nam. Bên cạnh đó, Chủ tịch Tập đoàn Hòa Phát – ông Trần Đình Long cũng đã bày tỏ sự quan tâm mạnh mẽ đến dự án và khẳng định Hòa Phát đã nghiên cứu và hoàn toàn có đủ năng lực sản xuất các loại thép cần thiết, đặc biệt là thép đường ray. Tuy nhiên, VinSpeed là nhà đầu tư tư nhân đầu tiên chính thức đăng ký hồ sơ dự án.
Đề xuất của VinSpeed đánh dấu bước ngoặt khi doanh nghiệp tư nhân tham gia các dự án quy mô quốc gia. Nếu được chấp thuận và thực hiện đúng tiến độ, công trình không chỉ nâng tầm hạ tầng giao thông Việt Nam mà còn chứng minh năng lực của khu vực tư nhân.
Xem thêm:
