Khi nói về trạng thái cảm xúc của bản thân, hẳn là bạn đã từng nghe nhiều người nhắc đến cụm từ lóng “tụt mood”. Vậy Tụt mood là gì mà lại xuất hiện phổ biến đến như vậy? Vì sao bạn làm gì cũng cả thèm chóng chán? Hãy cùng giải đáp chi tiết mọi thông tin trong bài viết dưới đây.
Tụt mood là gì?
Tụt mood là một từ lóng phổ biến trong giới trẻ, được ghép từ “tụt” (đi xuống) và “mood” (tâm trạng trong tiếng Anh). Cụm từ này dùng để mô tả một trạng thái cảm xúc bị suy giảm đột ngột, khiến bạn cảm thấy chán nản, mất hứng thú, uể oải, hoặc hụt hẫng mà đôi khi không rõ lý do. Trạng thái này tương đương với các thuật ngữ tiếng Anh như “low mood” hay “down mood”.
Đây là một trải nghiệm cảm xúc rất bình thường mà bất cứ ai cũng có thể gặp phải. Ví dụ:
- Trong công việc: Bạn vừa trình bày một ý tưởng tâm huyết nhưng lại không được đồng nghiệp và cấp trên đón nhận. Ngay lập tức, bạn cảm thấy mất hết năng lượng và động lực làm việc.
- Trong học tập: Sau nhiều ngày ôn thi căng thẳng, bạn nhận được kết quả không như ý. Cảm giác thất vọng và chán nản ập đến khiến bạn không muốn học tiếp.
- Trong cuộc sống hàng ngày: Đang vui vẻ lướt mạng xã hội, bạn vô tình đọc được một bình luận tiêu cực về mình. Tâm trạng của bạn bỗng dưng “tụt dốc không phanh”.
Mặc dù là hiện tượng phổ biến, nhưng nếu tình trạng tụt mood kéo dài và không được cải thiện, nó có thể là dấu hiệu ban đầu của các vấn đề sức khỏe tinh thần nghiêm trọng hơn như stress kéo dài hay trầm cảm.
Phân biệt “Mood” (Tâm trạng) và “Feeling” (Cảm xúc)
Nhiều người thường nhầm lẫn giữa “mood” (tâm trạng) và “feeling” (cảm xúc). Hiểu rõ sự khác biệt này sẽ giúp bạn nhận diện chính xác hơn tình trạng của mình.
- Feeling (Cảm xúc):
- Đặc điểm: Là một phản ứng tức thời, mạnh mẽ trước một sự kiện hoặc tác nhân cụ thể. Ví dụ: cảm thấy vui khi được tặng quà, buồn khi xem một bộ phim cảm động, giận dữ khi bị ai đó nói xấu.
- Thời gian: Thường ngắn, chỉ kéo dài vài phút hoặc vài giờ.
- Nguyên nhân: Rõ ràng, bạn biết tại sao mình có cảm xúc đó.
- Mood (Tâm trạng):
- Đặc điểm: Là một trạng thái cảm xúc nền, kéo dài và ít mãnh liệt hơn. Nó giống như “bầu không khí” chung của cảm xúc bạn. Ví dụ: tâm trạng uể oải, chán nản cả ngày mà không có lý do cụ thể.
- Thời gian: Có thể kéo dài nhiều giờ, nhiều ngày, thậm chí nhiều tuần.
- Nguyên nhân: Thường mơ hồ, không rõ ràng, có thể do tích tụ của nhiều yếu tố như thiếu ngủ, stress, thay đổi hormone…
“Tụt mood” chính là sự suy giảm của tâm trạng nền (mood), khiến bạn cảm thấy tiêu cực trong một khoảng thời gian tương đối dài.
Nguyên nhân dẫn đến tụt mood là gì?
Stress và áp lực kéo dài
Áp lực từ công việc (deadline, KPI), học tập (thi cử) hay những mâu thuẫn trong các mối quan hệ xã hội là nguyên nhân hàng đầu. Khi cơ thể liên tục ở trong trạng thái căng thẳng, tâm trạng sẽ dần bị bào mòn và dẫn đến tụt mood.
Thiếu ngủ và kiệt sức
Giấc ngủ là thời gian để cơ thể và não bộ phục hồi. Thiếu ngủ triền miên không chỉ gây mệt mỏi về thể chất mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng điều tiết cảm xúc, khiến bạn dễ cáu kỉnh và bi quan.
Mất định hướng và thiếu động lực
Khi bạn không biết mục tiêu của mình là gì, làm công việc mình không yêu thích, hoặc cảm thấy “cả thèm chóng chán” với mọi thứ, cảm giác trống rỗng và mất phương hướng sẽ xuất hiện, gây ra tình trạng tụt mood.
Tự ti về bản thân
Thói quen so sánh mình với người khác trên mạng xã hội, cảm giác tự ti về ngoại hình hay năng lực khiến bạn luôn cảm thấy mình kém cỏi. Những suy nghĩ tiêu cực này là “chất độc” bào mòn tâm trạng của bạn mỗi ngày.
Vấn đề tài chính
Lo lắng về tiền bạc, nợ nần, hoặc thất nghiệp là một gánh nặng tâm lý lớn, dễ dàng khiến bất kỳ ai rơi vào trạng thái chán nản, bế tắc.
Ảnh hưởng từ các mối quan hệ độc hại
Ở bên cạnh những người tiêu cực, hay phán xét hoặc thường xuyên xảy ra xung đột cũng sẽ kéo tâm trạng của bạn đi xuống.
Tác hại của việc tụt mood trong đời sống con người
Nếu chỉ là một cảm xúc thoáng qua, tụt mood không đáng lo. Nhưng nếu nó trở thành một trạng thái thường trực, những tác hại sau đây có thể xảy ra:
Ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất
- Rối loạn giấc ngủ: Khó vào giấc, ngủ không sâu, dẫn đến mệt mỏi, kiệt sức.
- Suy giảm hệ miễn dịch: Stress kéo dài làm tăng hormone cortisol, khiến cơ thể dễ mắc bệnh hơn.
- Vấn đề tiêu hóa: Chán ăn, ăn không ngon miệng, hoặc các vấn đề như đau dạ dày, khó tiêu.
Ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần và các mối quan hệ
- Giảm hiệu suất: Mất tập trung, trì hoãn công việc, kết quả học tập và làm việc giảm sút.
- Rối loạn cảm xúc: Dễ cáu gắt, nhạy cảm, bi quan, thu mình lại và ngại giao tiếp với mọi người xung quanh, làm rạn nứt các mối quan hệ.
- Nguy cơ trầm cảm: Tụt mood kéo dài không được can thiệp là một trong những con đường dẫn đến các rối loạn tâm trạng nghiêm trọng hơn như trầm cảm.
Cách cải thiện tâm trạng khi bị tụt mood
1. Ra ngoài vận động và tiếp xúc với thiên nhiên
Thay vì ngồi một chỗ, hãy đứng dậy đi dạo, chạy bộ hoặc tập một bài thể dục ngắn. Vận động giúp giải phóng endorphin – “hormone hạnh phúc” tự nhiên. Nếu có thể, hãy đến công viên hoặc một nơi có nhiều cây xanh, không khí trong lành sẽ giúp bạn cảm thấy thư giãn hơn rất nhiều.
2. Sắp xếp lại không gian sống và làm việc
Một không gian bừa bộn có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tâm trạng. Hãy dành 15-30 phút để dọn dẹp bàn làm việc, sắp xếp lại phòng ngủ. Một không gian sạch sẽ, gọn gàng có thể mang lại cảm giác tươi mới và dễ chịu.
3. Cho phép bản thân được nghỉ ngơi thực sự
Đôi khi, tụt mood là tín hiệu cơ thể đang cần “sạc pin”. Hãy cho phép mình ngủ một giấc ngắn, nghe một playlist nhạc yêu thích, xem một bộ phim hài hoặc làm bất cứ điều gì bạn thích mà không cần suy nghĩ đến công việc.
4. Kết nối với người bạn tin tưởng
Đừng giữ những cảm xúc tiêu cực một mình. Gọi điện hoặc gặp gỡ một người bạn thân, một thành viên trong gia đình để chia sẻ câu chuyện của bạn. Đôi khi chỉ cần được lắng nghe cũng đã là một liều thuốc tinh thần hiệu quả.
5. Ăn một món ăn ngon và lành mạnh
Thực phẩm có thể ảnh hưởng đến tâm trạng. Hãy ăn một bữa ăn ngon, đủ chất. Một miếng socola đen, một ly sinh tố trái cây cũng có thể giúp bạn cảm thấy khá hơn ngay lập tức.
6. Tìm kiếm sự giúp đỡ từ chuyên gia
Nếu tình trạng tụt mood kéo dài, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống và bạn không thể tự mình vượt qua, đừng ngần ngại tìm đến các chuyên gia tâm lý. Họ sẽ cung cấp cho bạn những công cụ và phương pháp chuyên nghiệp để giải quyết gốc rễ vấn đề.
Lời kết
Hy vọng thông qua bài viết này bạn sẽ hiểu rõ được tụt mood là gì cũng như vì sao bạn làm gì cũng cả thèm chóng chán và tìm ra được cách khắc phục. Tâm trạng tụt mood là điều ai cũng gặp phải trong cuộc sống. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần và chất lượng cuộc sống của mỗi người. Do đó, đừng để cảm xúc tiêu cực nhấn chìm chúng ta xuống vực thẳm. Cuộc sống ngoài kia còn rất nhiều điều hay ho chờ bạn khám phá.
Đọc thêm:
