Thị phần là gì? Đây là chỉ số vô cùng quan trọng, phản ánh về vị thế cũng như lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp so với đối thủ trên thị trường. Có thể nói, việc xác định thị phần không chỉ giúp doanh nghiệp đánh giá hiệu quả hoạt động, mà còn là cơ sở để doanh nghiệp xây dựng chiến lược marketing, kinh doanh dài hạn. Trong bài viết sau, cùng Hoàng Hà Mobile tìm hiểu chi tiết khái niệm và cách tính thị phần đơn giản nhưng hiệu quả cho doanh nghiệp.
Thị phần là gì?
Thị phần (tiếng Anh: Market Share) là khái niệm đề cập đến % tiêu thụ sản phẩm hoặc dịch vụ mà một doanh nghiệp đạt được so với tổng tiêu thụ của sản phẩm hoặc dịch vụ trên thị trường.
Trong mọi lĩnh vực kinh doanh hiện nay, doanh nghiệp có thị phần cao đồng nghĩa rằng doanh nghiệp đó có nhiều lợi thế để cạnh tranh hơn đối thủ của mình. Tuy nhiên, để mang về càng nhiều thị phần thì doanh nghiệp cần phải trang bị và xây dựng cho mình những chiến lược về kinh doanh cũng như tiếp thị tổng thể một cách hiệu quả.
Bên cạnh đó, khi doanh nghiệp chiếm được thị phần cũng nên xây dựng cho mình một vài phương án bảo vệ, nhất là với thị trường liên tục thay đổi và cạnh tranh gay gắt như hiện nay.
Vì sao doanh nghiệp cần phải xác định thị phần khi kinh doanh?
Hiểu được thị phần là gì, có thể thấy, việc xác định thị phần của mỗi doanh nghiệp trong kinh doanh đóng vai trò quan trọng, không chỉ ảnh hưởng đến cơ hội phát triển mà doanh nghiệp nào biết nắm bắt còn góp phần gia tăng tỷ lệ cạnh tranh trên thị trường.
Xác định tốc độ phát triển của doanh nghiệp
Xuyên suốt quá trình hoạt động kinh doanh, doanh nghiệp cần liên tục nắm bắt và xác định được tiềm năng phát triển cũng như tốc độ tăng trưởng. Việc làm này được đánh giá là giúp nhà quản lý có thể nhìn một cách tổng quan hơn về tình hình biến động trên thị trường cũng như hướng đi đúng đắn cho doanh nghiệp.
Nếu doanh nghiệp có lượng thị phần thấp, đồng nghĩa rằng doanh nghiệp đang có đà phát triển chậm hơn đối thủ trên thị trường. Không chỉ vậy, chỉ số này cũng cho biết doanh nghiệp có tốc độ phát triển chậm hơn hơn. Chính vì vậy, các nhà lãnh đạo cần tập trung xây dựng ra những chiến lược tiếp thị và kinh doanh phù hợp hơn.
Xác định lợi thế cạnh tranh
Bằng việc áp dụng công thức tính thị phần để xác định % thị phần mà doanh nghiệp đang chiếm lĩnh trên thị trường, doanh nghiệp thông qua đó có thể biết được đâu là lợi thế mà mình đang nắm giữ để gia tăng khả năng thu hút khách hàng so với đối thủ.
Trong quá trình tìm hiểu về thị phần là gì, những con số thể hiện về lượng thị phần mà doanh nghiệp cũng có thể xác định và triển khai hiệu quả các chiến lược, chiến dịch kinh doanh và marketing hiệu quả hơn.
Giúp doanh nghiệp kịp thời bổ sung nguồn lực, tài nguyên phát triển
Nếu lượng thị phần mà doanh nghiệp đang chiếm lĩnh còn ở mức thấp, doanh nghiệp lúc này cần thực hiện xây dựng các chiến lược bổ sung nguồn lực một cách kịp thời để tập trung triển khai những chiến dịch tiếp thị, kinh doanh gia tăng thị phần hiệu quả.
Việc làm này cũng là một cách giúp doanh nghiệp xác định được đâu là đối thủ cạnh tranh cũng như những ưu điểm, hạn chế của chiến lược cạnh tranh mà mình đang triển khai.
2 công thức áp dụng để tính thị phần cho doanh nghiệp hiệu quả
Để biết được doanh nghiệp của mình hiện tại đang nắm giữ bao nhiêu % thị phần trên thị trường, doanh nghiệp có thể xác định dựa vào 2 công thức dưới đây:
Công thức 1
Doanh nghiệp có thể xác định thị phần bằng 1 trong 2 cách sau:
Ví dụ: Doanh nghiệp X bán được 10 triệu thùng nước ngọt có gas. Trong đó, tổng lượng nước ngọt có gas tiêu thụ trên thị trường là 100 triệu thùng. Như vậy, thị phần của X = 10/100×100% = 10%.
Công thức 2
Đây là công thức tính thị phần tương đối, được sử dụng để thể hiện lợi thế và quy mô doanh nghiệp so với đối thủ cạnh tranh. Sau khi xác định được thị phần, doanh nghiệp có thể lên các chiến lược phù hợp nhằm tăng cơ hội cạnh tranh và góp phần mở rộng thêm về thị phần.
Lưu ý khi tính thị phần doanh nghiệp
Trong quá trình khám phá thị phần là gì và cách xác định lượng thị phần mà doanh nghiệp đang nắm giữ, có một số điều mà doanh nghiệp cần phải lưu ý để đảm bảo kết quả được chính xác nhất:
Các nhà lãnh đạo cần chú trọng vào việc thu thập dữ liệu sao cho các dữ liệu sử dụng có độ chính xác cao nhất. Như vậy, % thị phần tính ra được sẽ xác với thực tế nhất có thể, từ đó, góp phần giúp doanh nghiệp đưa ra các nhận định đúng đắn và hiệu quả hơn.
Thị phần được tính ra sẽ đại diện cho % tỷ lệ sản phẩm hoặc dịch vụ mà doanh nghiệp cung cấp được tiêu thụ trên toàn ngành trong một giai đoạn thời gian nhất định. Do đó, doanh nghiệp cần thực hiện tính toán thị phần liên tục theo hàng tháng hoặc hàng năm.
Ngoài ra, một điều nữa mà doanh nghiệp khi xác định thị phần cũng cần lưu ý là bắt buộc phải đạt sự đồng nhất, đồng thời điểm về đơn vị tính.
Làm sao để tính được thị phần tăng trưởng?
Một trong những cách được các doanh nghiệp tin tưởng áp dụng phổ biến và rộng rãi hiện nay trong việc xác định thị phần tăng trưởng chính là sử dụng mô hình Boston hay còn gọi là mô hình BCG.
Mô hình này là phương pháp được sử dụng nhằm giúp doanh nghiệp có thể xem xét về cơ hội tăng trưởng thị phần của mình trên thị trường. Theo đó, mô hình chia làm 4 phần chính tương ứng với 4 biểu tượng gồm Ngôi sao – Bò sữa – Dấu hỏi – Con chó.
4 biểu tượng này được sắp xếp một hệ trục tọa độ với trục hoành thể hiện % thị phần và trục tung thể hiện sự gia tăng về doanh số và sản lượng bán ra của doanh nghiệp.
Ngôi sao
Trong quá trình tìm hiểu thị phần là gì với cách tính thị phần tăng trưởng bằng ma trận BCG, biểu tượng ngôi sao mang ý nghĩa rằng: những sản phẩm đặt ở đây đang chiếm lượng thị phần cao và có tín hiệu tiêu thụ mạnh mẽ trên thị trường. Do đó, doanh nghiệp có thể tận dụng những lợi thế mà nhóm sản phẩm ở ngôi sao đã có sẵn để tiếp tục đầu tư và phát triển.
Con bò sữa
Con bò sữa là nhóm sản phẩm đã nắm giữ một lượng thị phần nhất định trong ngành. Mặc dù khả năng tăng trưởng của nhóm khá chậm nhưng vẫn duy trì doanh thu ổn định cho doanh nghiệp.
Thế nhưng, nhóm sản phẩm này về lâu dài lại ít có cơ hội tăng trưởng vì đã đạt đến mức độ bão hòa. Giải pháp cho doanh nghiệp ở nhóm này là tiếp tục duy trì để ngăn việc giảm thị phần.
Dấu chấm hỏi
Nhóm sản phẩm nằm trong dấu chấm hỏi thường là những sản phẩm mới được ra mắt trên thị trường nên chưa có nhiều vị thế trên thị trường nên chỉ chiếm một lượng thị phần rất nhỏ.
Qua quá trình nghiên cứu và thử nghiệm, nếu sản phẩm bắt được tín hiệu tốt thì khả năng tăng trưởng ở nhóm này sẽ rất nhanh. Lúc này, doanh nghiệp cần tập trung đẩy mạnh việc tiếp thị nhóm này và nhóm ngôi sao.
Con chó
Nhóm con chó là những sản phẩm hầu như không có tiềm năng phát triển và mang lại ít lợi nhuận cho doanh nghiệp. Giải pháp hiệu quả cho nhóm này là doanh nghiệp có thể xem xét về cách xử lý hoặc loại bỏ sản phẩm trong nhóm để hạn chế tiêu hao nguồn lực về chi phí lẫn nhân sự.
Giải pháp giúp doanh nghiệp gia tăng thị phần hiệu quả
Doanh nghiệp sau khi hiểu được thị phần là gì, cũng như cách xác định thị phần, doanh nghiệp có thể gia tăng thị phần bằng cách áp dụng các giải pháp được chia sẻ sau đây:
Công nghệ mới
Một trong những giải pháp hiệu quả để doanh nghiệp có thể gia tăng lượng thị phần chính là áp dụng các công nghệ mới. Đây có thể xem là một việc làm cần thiết mà bất kỳ doanh nghiệp nào cũng phải thực hiện trước sự “làn sóng” phát triển mạnh mẽ của công nghệ như hiện nay.
Ở đây, doanh nghiệp thu về thị phần cho mình bằng cách tung ra thị trường những công nghệ và cải tiến mới mà đối thủ của mình vẫn chưa có. Điều này giúp thu hút người tiêu dùng và kích thích họ tham gia trải nghiệm.
Nếu công nghệ mà doanh nghiệp đem lại có thể giải quyết/khắc phục được vấn đề, mong muốn của người dùng thì họ sẵn sàng trở thành những khách hàng mới. Với cách này, doanh nghiệp có thể gia tăng được lượng thị phần mới cho doanh nghiệp của mình mà giảm thiểu được thị phần đối thủ.
Chăm sóc khách hàng
Khi tìm hiểu thị phần là gì, có thể thấy, một trong những nhân tố quyết định đến thành công và đem lại doanh thu cho doanh nghiệp không thể nào thiếu sự góp sức của tệp khách hàng trung thành. Khi doanh nghiệp ra mắt những sản phẩm mới, họ cũng là những người đầu tiên sẵn sàng trải nghiệm và đưa ra đánh giá cho doanh nghiệp.
Chính vì vậy, việc chăm sóc và gia tăng trải nghiệm tất cả khách hàng là điều cần thiết mà doanh nghiệp phải thực hiện có và duy trì được sự hài lòng của họ. Khi khách hàng hài lòng về sản phẩm/dịch vụ mà doanh nghiệp cung cấp, họ sẽ trở thành những khách hàng trung thành.
Doanh nghiệp có được lượng lớn khách hàng trung thành sẽ củng cố được thị phần trên thị trường. Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp đề phòng được việc đối thủ lợi dụng các chiến lược mới nhằm thu hút cũng như chiếm lĩnh thị phần mà doanh nghiệp đang sở hữu.
Không chỉ vậy, khi khách hàng cảm thấy hài lòng về doanh nghiệp thì họ còn trở thành một kênh tiếp thị hiệu quả khi giúp doanh nghiệp giới thiệu sản phẩm/dịch vụ đến những người xung quanh họ. Qua đó, giúp doanh nghiệp thu hút thêm một lượng khách hàng mới mà không không mất thêm bất cứ chi phí tiếp thị nào.
Mua lại đối thủ cạnh tranh
Sau khi hiểu rõ về tầm quan trọng của thị phần là gì, doanh nghiệp có thể mở rộng thị phần cho mình thông qua cách thức gia tăng thị phần nhanh chóng và chắc chắn nhất chính là mua lại đối thủ cạnh tranh. Với cách thức này, doanh nghiệp không chỉ loại bỏ được đối thủ cho mình, mà còn góp phần gia tăng số lượng khách hàng cho mình.
Có thể nói, giải pháp này có thể đảm bảo được cho doanh nghiệp sự ổn định và phát triển về thị phần. Thế nhưng, chi phí để thực hiện là quá lớn nên đòi hỏi doanh nghiệp phải cân nhắc và tính toán kỹ lưỡng mới có thể đưa ra quyết định.
Chính vì vậy, doanh nghiệp dù lớn hay nhỏ, khi đang trên đà phát triển cũng luôn chú ý đến những thương vụ mua lại có tiềm năng.
Phát triển phân khúc mới
Doanh nghiệp có thể mở rộng và gia tăng cơ hội tăng trưởng thị phần sản phẩm/dịch vụ của mình bằng cách mở rộng sang thị trường mới. Tuy nhiên, để thực hiện điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải thực sự nghiêm túc về việc thị trường mục tiêu mà mình muốn mở rộng. Qua đó, xây dựng lên những chiến lược kinh doanh cũng như tiếp thị phù hợp và hiệu quả.
Kết luận
Trên đây là bài viết chia sẻ chi tiết về thị phần là gì, vai trò cũng như công thức tính thị phần của doanh nghiệp so với đối thủ trên thị trường. Nhìn chung, đây là chỉ số quan trọng mà bất kỳ doanh nghiệp nào cũng phải thường xuyên đo lường để xác định vị thế cũng như tiềm năng phát triển của mình.
Xem thêm:
