Trong thế giới giải trí nói chung và mảng âm nhạc nghệ thuật nói riêng, nghệ sĩ và người hâm mộ luôn đi chung một thể. Người nghệ sĩ gửi gắm đến những giai điệu truyền cảm hứng, còn người hâm mộ thì đáp lại bằng sự ủng hộ nhiệt thành. Trong cộng đồng người hâm mộ, những cụm từ chẳng hạn như “stan” hay “bias” rất phổ biến. Có khi nào bạn thắc mắc rằng stan là gì? Bias lại là gì và có sự khác biệt gì với từ “fan” quen thuộc?
Phân biệt stan và bias
Stan là gì? Stan và fan cũng như bias có gì khác nhau? Những câu hỏi này sẽ được giải đáp ngay sau đây, mời các bạn tiếp tục theo dõi.
Stan là gì?
Có 2 lập luận về từ “Stan” này. Đầu tiên nhiều người cho rằng từ “Stan” có nguồn gốc từ một bài hát có tựa đề “Stan” của rapper người Mỹ Eminem, phát hành vào năm 2000. Trong bài hát này, “Stan” là tên của một nhân vật hư cấu đang bị ám ảnh bởi Eminem và trở thành một fan cuồng của anh ta. Từ “Stan” sau đó được sử dụng để miêu tả một người hâm mộ cực kỳ cuồng nhiệt và hết lòng đối với một nghệ sĩ, nhân vật nổi tiếng hoặc một thương hiệu nào đó. Từ này thường được sử dụng trong văn bản, trò chuyện trực tuyến và trên mạng xã hội để miêu tả những người hâm mộ quá mức, có thể theo đuổi thần tượng của mình một cách sát sao và thậm chí là quá khích.
Ví dụ: “Anh ta là một Stan của Taylor Swift, anh ấy biết hết mọi lời bài hát của cô ấy và đã đi đến tất cả các buổi diễn của Taylor Swift trong world tour.”
Thứ hai, thực chất từ “Stan” là sự kết hợp của hai từ: “stalker” (người theo dõi) và “fan” (người hâm mộ). Từ “stalker” để chỉ những người quan tâm và theo dõi thai quá và đôi khi là gây phiền toái cho đối tượng của mình theo một cách không lành mạnh. Còn từ “fan” thường được sử dụng để chỉ những người ủng hộ và yêu mến một nghệ sĩ, một nhóm nhạc hoặc một thương hiệu nào đó. Fan có thể có nhiều mức độ yêu mến và sự ủng hộ khác nhau, từ những người chỉ cảm thấy thích thú đến những người rất nhiệt tình và sẵn sàng theo đuổi idol của mình.
Bias là gì?
Giải thích tương tự cho câu hỏi stan là gì thì trong ngành công nghiệp giải trí Kpop, thuật ngữ “bias” khá quen thuộc với người hâm mộ. Từ này được sử dụng để chỉ thành viên mà bạn yêu thích nhất trong một nhóm nhạc Kpop hoặc một nghệ sĩ solo. Đây là thành viên mà bạn có cảm tình sâu sắc, thường thu hút bạn hơn so với những member còn lại dựa trên ngoại hình, giọng hát, khả năng biểu diễn, cách tương tác hay bất kỳ yếu tố nào khác mà bạn cảm thấy gắn kết và thích thú.
Giả sử bạn là một fan của nhóm nhạc BTS và thành viên mà bạn yêu thích nhất trong nhóm là Jimin. Trong trường hợp này, Jimin là bias của bạn, là thành viên mà bạn có tình cảm sâu sắc và ưu ái hơn những thành viên khác trong nhóm BTS. Bạn có thể thích Jimin vì ngoại hình đẹp, khả năng nhảy xuất sắc và cái cách anh ấy biểu diễn trên sân khấu. Khi bạn trò chuyện với các fan khác, bạn có thể nói: “Jimin là bias của tôi trong BTS. Cậu ấy dễ thương và tài năng khi trên sân khấu.”
Một số cụm từ thú vị liên quan tới bias là gì?
Sau khi tìm hiểu được stan là gì cũng như phân biệt với fan và bias, nội dung tiếp theo ngay sau đây chúng ta sẽ cùng điểm qua một số cụm từ liên quan đến bias khá thú vị.
Lật bias
Bạn có thể hiểu nôm na lật bias giống như cách chúng ta đùa nhau lật mặt nhanh như “lật bánh tráng” trong cách nói chuyện thường ngày.
Thuật ngữ “lật bias” trong ngữ cảnh Kpop thường được sử dụng để miêu tả tình huống khi một người hâm mộ đổi ý và thay đổi thành viên mà họ yêu thích nhất trong một nhóm nhạc hoặc người nghệ sĩ solo. Khi một người hâm mộ “lật bias”, có nghĩa là họ đã từ bỏ thành viên mà họ trước đây rất yêu thích và chuyển sang ủng hộ và yêu quý một thành viên khác. Đây có thể xảy ra khi người hâm mộ bắt đầu để ý và phát hiện sự thu hút và sự cuốn hút của thành viên mới, dẫn đến việc họ thay đổi sự ưu ái và tình cảm của mình từ thành viên cũ sang thành viên mới.
Ví dụ, nếu ban đầu bạn là một fan của nhóm EXO và bias của bạn là Chanyeol, nhưng sau đó bạn bắt đầu để ý và cảm thấy cuốn hút bởi thành viên Baekhyun hơn. Khi đó, bạn có thể nói rằng bạn đã “lật bias”, tức là bạn đã thay đổi thành viên mà bạn yêu thích nhất trong nhóm EXO từ Chanyeol sang Baekhyun.
Card bias
“Card bias” là một cụm từ cũng khá phổ biến trong cộng đồng fan mê Kpop. Card bias đề cập đến thẻ hoặc card là hình của thành viên yêu thích trong một nhóm nhạc hoặc một nghệ sĩ solo. Trong ngành công nghiệp âm nhạc và giải trí Kpop, các album thường được phát hành kèm theo các tấm card ngẫu nhiên có hình ảnh của các thành viên trong nhóm. Fan hâm mộ có thể thu thập và sưu tầm những card này để thể hiện sự ủng hộ và tình cảm đối với thần tượng của mình.
Fan hâm mộ đặc biệt là các stan thường phải tìm kiếm và trao đổi card với nhau để có được tấm card của thành viên yêu thích. Có hàng tá nhóm trao đổi card trên các trang cộng đồng fan và mạng xã hội như Facebook để fan có thể trao đổi và hoàn thiện bộ sưu tập của mình. Đôi khi, có những tấm card hiếm và đặc biệt mà fan hâm mộ sẵn lòng chi trả một số tiền để sở hữu, chỉ để thỏa mãn niềm đam mê sưu tầm và ủng hộ thần tượng của mình.
Ví dụ: Giả sử bạn là một fan của nhóm nhạc Blackpink và thành viên bias của bạn là Jennie. Trong album mới nhất của nhóm, bạn nhận được một tấm card ngẫu nhiên và may mắn là nó là tấm card của Jennie. Vậy thì tấm card mà bạn bốc trúng chính là “Card bias” của bạn, đó là tấm card có hình của thành viên mà bạn đặc biệt ưa thích trong nhóm Blackpink.
Ultimate bias
Vậy là chúng ta đã hiểu rõ stan là gì? Tiếp tục nội dung về các cụm từ liên quan đến bias. Cụm từ “Ultimate bias” là thuật ngữ để chỉ thành viên hoặc nghệ sĩ mà một fan hâm mộ yêu thích và ủng hộ một cách tuyệt đối mà không thể thay thế bởi bất kỳ ai khác. Ultimate bias thể hiện mức độ yêu mến và tình cảm sâu sắc mà fan hâm mộ dành cho thành viên hoặc nghệ sĩ đó. Đó là người mà fan hâm mộ coi là nguồn cảm hứng và một người mà họ luôn đặt lên hàng đầu trong lòng.
Ví dụ, giả sử bạn là một fan hâm mộ của nhóm nhạc EXO và thành viên bias của bạn là Baekhyun. Tuy nhiên, khi bạn nghe và xem thêm nhiều hoạt động của nhóm, bạn nhận ra rằng thành viên Chanyeol có tài năng âm nhạc đặc biệt và có cái duyên riêng trong biểu diễn. Bạn cảm thấy rằng không có ai có thể thay thế Chanyeol trong trái tim và tình yêu của bạn. Trong trường hợp này, Chanyeol sẽ là “Ultimate bias” của bạn, đại diện cho thành viên cuối cùng và không thể thay thế trong trái tim và sự ủng hộ của bạn.
Bias wrecker
Giống như câu hỏi stan là gì, thuật ngữ “Bias wrecker” cũng được nhắc đến rất nhiều. Nó được sử dụng trong cộng đồng fan Kpop để chỉ thành viên trong một nhóm nhạc hoặc người nghệ sĩ solo có khả năng làm lay động trái tim và “đe dọa” vị trí của bias hiện tại của bạn (thành viên yêu thích chính).
“Bias wrecker” đề cập đến một thành viên khác trong nhóm hoặc một người nghệ sĩ khác mà trong quá trình theo dõi và ủng hộ, họ có khả năng làm lung lay tình cảm và đánh đổ vị trí bias của fan. Bias wrecker thường có ngoại hình quyến rũ, tài năng đặc biệt hoặc có những hành động đáng yêu, khiến fan hâm mộ bị cuốn hút và bị lôi kéo.
Ví dụ, giả sử bạn là fan của nhóm nhạc BTS và thành viên bias của bạn là Jimin. Tuy nhiên, trong quá trình theo dõi các hoạt động của nhóm, thành viên Jungkook thường xuyên thể hiện những khả năng vũ đạo xuất sắc và giọng hát ấn tượng, khiến bạn cảm thấy bị lôi cuốn và dao động cảm xúc. Jungkook trong trường hợp này sẽ được gọi là “bias wrecker” của bạn, vì anh ấy là thành viên trong nhóm BTS khiến bạn phân vân trong việc duy trì vị trí bias của Jimin.
Bias list
Bias list là danh sách các thành viên trong một nhóm nhạc hoặc các nghệ sĩ solo mà một fan hâm mộ xếp hạng dựa trên mức độ yêu thích cá nhân. Bias list cho phép fan tổ chức và xếp hạng các thành viên dựa trên các tiêu chí như ngoại hình, tài năng, cá nhân, sự gắn kết và sự ảnh hưởng cá nhân của từng thành viên. Bias list có thể thay đổi theo thời gian hoặc dựa trên các hoạt động mới của nhóm, nhưng nó thể hiện sở thích và mức độ yêu thích cá nhân của fan hâm mộ.
Ví dụ, giả sử bạn là một fan của nhóm nhạc Red Velvet và bạn có một bias list của riêng mình. Trong bias list này, bạn có thể xếp hạng các thành viên dựa trên sở thích của mình. Ví dụ, danh sách bias của bạn có thể là:
- Irene
- Seulgi
- Wendy
- Joy
- Yeri
Trong trường hợp này, bạn đặt Irene lên vị trí số 1 trong danh sách bias của mình, tức là bạn yêu thích Irene nhất trong nhóm Red Velvet. Tiếp theo là Seulgi, Wendy, Joy và Yeri theo thứ tự. Danh sách bias này thể hiện mức độ yêu thích cá nhân và ưu tiên của bạn đối với các thành viên trong nhóm.
Cognitive bias
Cognitive bias (thiên hướng kognitiv) là một khái niệm trong tâm lý học, nó chỉ đến sự sai lệch hoặc hạn chế trong quá trình suy nghĩ và đánh giá thông tin. Dưới đây là một ví dụ về cognitive bias phổ biến:
Thiên hướng xác nhận (Confirmation bias): Đây là xu hướng tìm kiếm và ghi nhận thông tin để xác nhận quan điểm hiện tại của mình, bỏ qua hoặc chối bỏ thông tin mâu thuẫn. Ví dụ, nếu một người có quan điểm tiêu cực về một đảng chính trị, họ có thể tìm kiếm và tập trung vào các bài viết, tin tức hoặc tài liệu chỉ ra những điểm yếu của đảng đó, trong khi bỏ qua các thông tin tích cực hoặc bất lợi đối với quan điểm của mình.
Thiên hướng nhóm (In-group bias): Đây là xu hướng suy nghĩ tích cực về nhóm mà mình thuộc về và đánh giá cao thành viên trong nhóm, trong khi có suy nghĩ tiêu cực và đánh giá thấp nhóm khác. Ví dụ, khi một người xem một trận đấu thể thao, họ có xu hướng ủng hộ và thiên vị đội bóng mà họ là fan và có thể đánh giá đội bóng đối thủ thấp hơn thực tế.
Hiệu ứng bán đúng (Availability heuristic): Dựa trên những thông tin dễ nhớ để đưa ra đánh giá và quyết định. Ví dụ, nếu một người nghe nhiều vụ án về trộm cắp trong khu vực của mình, họ có thể có xu hướng tin rằng tỷ lệ trộm cắp là cao, mặc dù thực tế có thể không phải như vậy.
Có bao nhiêu kiểu Stan trong cộng đồng người hâm mộ Kpop?
Sau khi tìm hiểu stan là gì, bây giờ chúng ta sẽ khám phá các cụm từ liên quan đến stan. Trong cộng đồng người hâm mộ nói chung và fan Kpop nói riêng, stan có nhiều kiểu và nhiều cấp độ. Mỗi kiểu stan sẽ có những cộng đồng fan hâm mộ riêng, họ sẽ đem đến những hoạt động ý nghĩa và có sức ảnh hưởng nhất định.
Ultimate Stan
Ultimate Stan là gì? Cụm từ này được sử dụng để chỉ những người hâm mộ cực kỳ nhiệt tình, đam mê và trung thành với một người nổi tiếng, sản phẩm hoặc tác phẩm nghệ thuật. Một Ultimate Stan thường là người hâm mộ không đơn thuần, họ có thể dành rất nhiều thời gian, tiền bạc, sự nỗ lực, kiên trì để theo dõi, tìm hiểu và tham gia vào mọi hoạt động liên quan đến nghệ sĩ mà mình yêu thích.
Để dễ hình dung hơn, một Ultimate Stan là một người hâm mộ cuồng nhiệt của một nghệ sĩ nhạc nổi tiếng. Họ có thể mua tất cả album, điện thoại, áo quần và các sản phẩm liên quan đến nghệ sĩ đó. Họ thường xuyên tham gia các buổi hòa nhạc, sự kiện và fan meeting để được gặp gỡ ít nhất một lần trong đời. Họ cũng có thể dành thời gian tìm hiểu về cuộc sống, sự nghiệp và thông tin cá nhân của nghệ sĩ đó. Họ thường tham gia và thậm chí là tự tổ chức các cộng đồng trực tuyến để chia sẻ tình yêu và sự hỗ trợ cho nghệ sĩ mà mình ủng hộ.
Multi Stan
Multi Stan là gì? Đây là cụm từ để nói về những người hâm mộ có sự đam mê và ủng hộ cho nhiều người nổi tiếng khác nhau. Một Multi Stan không chỉ tập trung vào chỉ một, họ có thể theo dõi và ủng hộ cùng một lúc nhiều nghệ sĩ âm nhạc, diễn viên, nhóm nhạc.
Một Multi Stan có thể là một người hâm mộ yêu thích âm nhạc và điện ảnh. Họ có thể đam mê với nhiều nghệ sĩ âm nhạc khác nhau, từ các thể loại nhạc pop, rock, hip-hop đến nhạc điện tử. Đồng thời, họ cũng theo dõi và ủng hộ nhiều diễn viên, đạo diễn và bộ phim khác nhau. Họ có thể dành thời gian để nghe nhạc, xem phim, tìm hiểu và chia sẻ thông tin về các nghệ sĩ và tác phẩm mà họ yêu thích.
Solo Stan
Solo Stan là gì? Người hâm mộ tập trung và chỉ ủng hộ một người nổi tiếng, một nghệ sĩ solo duy nhất được gọi chung là Solo Stan. Một Solo Stan là người hâm mộ tập trung và đặt tất cả sự quan tâm và tình cảm vào một cá nhân cụ thể. Họ không chia sẻ tình yêu và sự ủng hộ của mình với bất kỳ cá nhân nào khác.
Một ví dụ cụ thể về một Solo Stan đó là một người hâm mộ chỉ ủng hộ nghệ sĩ IU. Người hâm mộ này có thể dành nhiều thời gian để nghe và xem các bài hát, video âm nhạc và buổi biểu diễn trực tiếp của IU. Họ có thể mua tất cả album và merchandise của IU, tham gia vào các cộng đồng trực tuyến của fan hâm mộ và theo dõi mọi hoạt động và thông tin mới nhất liên quan đến IU.
Solo Stan của IU có thể thể hiện sự ái mộ của mình bằng cách tham gia vào các hoạt động quảng bá sản phẩm mới của IU. Họ cũng có thể tạo ra nội dung sáng tạo như fanart, fanfiction hoặc video covers để chia sẻ sự yêu thích và ủng hộ của mình với cộng đồng.
Group Stan
Group Stan là gì? Đây thuật ngữ được sử dụng trong cộng đồng fan hâm mộ để chỉ những người hâm mộ tập trung và ủng hộ một nhóm nhạc hoặc nhóm nghệ sĩ. Ví dụ về một group stan của nhóm nhạc BTS. Họ có thể dành thời gian xem các buổi biểu diễn trực tiếp, nghe và xem các bài hát, video âm nhạc và chương trình truyền hình liên quan đến BTS.
Họ cũng mua album, merchandise và tham gia vào các hoạt động quảng bá của nhóm. Group Stan của BTS có thể thể hiện sự hâm mộ của mình bằng cách tham gia vào các cộng đồng trực tuyến của fan hâm mộ, chia sẻ thông tin, tạo nội dung sáng tạo và tham gia vào các dự án cộng đồng như quyên góp, gây quỹ, hoặc sự kiện thiện nguyện liên quan đến nhóm.
Bias Stan
Một Bias Stan là gì? Là người hâm mộ có thành viên yêu thích nhất trong một nhóm nhạc hoặc nhóm nghệ sĩ cụ thể. Thành viên này được gọi là bias, là người mà người hâm mộ có sự kết nối mạnh mẽ về cảm xúc, sở thích và họ thường xuyên tìm hiểu về cuộc sống và sự hoạt động của thành viên này. Mặc dù Bias Stan có thành viên yêu thích chính là bias nhưng bên cạnh đó họ cũng luôn tôn trọng và ủng hộ các thành viên khác trong nhóm.
Ví dụ về Bias Stan có thể là một người hâm mộ của nhóm nhạc BLACKPINK và có thành viên Jennie là bias. Người hâm mộ này luôn theo dõi và ủng hộ Jennie trong các hoạt động âm nhạc, phim ảnh và quảng bá của cô nàng. Họ có thể xem lại các video, biểu diễn và phỏng vấn của Jennie, cập nhật tin tức mới nhất về cô ấy và tạo nội dung sáng tạo như fanart hoặc fanfiction tương tự.
Tạm kết
Trên đây là toàn bộ phân tích mà Hoàng Hà Mobile đã tổng hợp trả lời cho câu hỏi stan là gì cũng như giải đáp các từ ngữ phổ biến liên quan. Chung quy lại, điểm khác biệt quan trọng giữa “stan” và “fan” là mức độ tình cảm bền lâu. “Stan” thực chất là một “fan” nhưng thường có sự kết nối lâu dài và gắn bó với nghệ sĩ hâm mộ, thể hiện qua việc tạo ra nội dung sáng tạo, tham gia vào các cộng đồng trực tuyến và thể hiện sự ủng hộ toàn diện, còn “bias” dùng để chỉ thành viên yêu thích nhất trong một nhóm nhạc hoặc nhóm nghệ sĩ. Hy vọng nội dung bài viết này đã giúp bạn phân biệt được 3 cụm từ này.
XEM THÊM
