Sò lạnh trên tủ lạnh là gì? Cách kiểm tra và thay thế khi sò lạnh bị hỏng

Sò lạnh tủ lạnh là một trong những linh kiện quan trọng nhất giúp tủ lạnh hoạt động ổn định. Việc hiểu rõ cấu tạo, nguyên lý hoạt động của linh kiện này sẽ giúp bạn dễ dàng kiểm tra, bảo dưỡng và thay thế kịp thời. Từ đó tránh ảnh hưởng đến hiệu suất làm lạnh của thiết bị. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về linh kiện này ở bài viết sau nào.

Sò lạnh trên tủ lạnh là gì?

Sò lạnh còn được biết đến với tên gọi khác như cảm biến âm hoặc rơ-le xả tuyết, là một linh kiện giữ vai trò thiết yếu trong hệ thống làm lạnh của tủ lạnh. Bộ phận này có nhiệm vụ giúp kiểm soát quá trình xả tuyết, đảm bảo thiết bị vận hành ổn định và duy trì nhiệt độ phù hợp.Thông thường, cảm biến âm được bố trí ở khu vực giữa dàn lạnh, nơi nó có thể cảm nhận nhiệt độ chính xác nhất. 

Cấu tạo và chức năng

Cảm biến âm được hình thành từ hai phần chính cùng một số linh kiện phụ trợ nhằm đảm bảo khả năng hoạt động ổn định:

• Phần thân cảm biến âm: Là lớp vỏ bảo vệ bên ngoài, thường được chế tạo từ nhựa chịu nhiệt hoặc kim loại phủ cách điện. Lớp vỏ này có tác dụng ngăn ẩm, chống rò điện và giúp cố định các chi tiết bên trong.
• Tấm cảm biến bán dẫn: Là bộ phận trung tâm, có chức năng phát hiện và phản ứng với sự thay đổi nhiệt độ tại dàn lạnh. Tấm này thường được sản xuất từ các vật liệu bán dẫn như silicon, germanium hoặc titan nitride.

Ngoài hai phần chính kể trên, cảm biến âm còn có một số chi tiết phụ khác:

• Đầu nối điện: Giúp liên kết cảm biến âm với mạch điện trong tủ, truyền tín hiệu điều khiển đến bộ phận xả tuyết.
• Vít hoặc kẹp cố định: Dùng để gắn chặt cảm biến âm vào dàn lạnh, đảm bảo vị trí ổn định khi tủ hoạt động trong môi trường nhiệt độ thấp và độ ẩm cao.

Chức năng của sò lạnh trong tủ lạnh:

Nhiệm vụ chính của cảm biến âm trong tủ lạnh là điều khiển hoạt động của thanh điện trở xả tuyết trong hệ thống làm lạnh. Khi dàn lạnh bị phủ kín bởi lớp tuyết dày, luồng khí lạnh sẽ bị cản trở, khiến hiệu suất làm lạnh giảm đáng kể.

Lúc này, cảm biến âm sẽ nhận biết sự thay đổi nhiệt độ, sau đó kích hoạt thanh điện trở để làm tan tuyết bám. Khi lớp tuyết đã tan hoàn toàn, nhiệt độ trở lại mức bình thường, cảm biến âm tự động ngắt dòng điện.

Nguyên lý hoạt động

Cảm biến âm vận hành dựa trên đặc tính thay đổi điện trở của vật liệu bán dẫn khi nhiệt độ biến đổi. Bên trong thiết bị có một tấm bán dẫn gồm hai bề mặt:

• Một mặt tiếp xúc trực tiếp với dàn lạnh để cảm nhận sự thay đổi nhiệt độ.
• Mặt còn lại nối với mạch điện điều khiển thanh điện trở xả tuyết.

Khi nhiệt độ của dàn lạnh tăng đến ngưỡng nhất định, điện trở của tấm bán dẫn giảm, mạch điện được đóng và cấp điện cho thanh điện trở để làm tan lớp tuyết. Khi nhiệt độ hạ xuống dưới mức cho phép, điện trở tăng lên khiến mạch bị ngắt, dừng cấp điện cho thanh xả tuyết. Nhờ cơ chế này, cảm biến âm giúp tủ lạnh tự động điều chỉnh chu kỳ xả tuyết, duy trì độ lạnh ổn định và tiết kiệm điện năng trong quá trình vận hành.

Cách kiểm tra sò lạnh có còn tốt hay không?

Để kiểm tra cảm biến âm của tủ lạnh còn hoạt động tốt không, bạn có thể tham khảo 3 cách sau:

Dùng đồng hồ đo vạn năng

Để xác định cảm biến âm còn hoạt động tốt hay đã hỏng, bạn có thể thực hiện phép đo đơn giản bằng đồng hồ vạn năng theo các bước sau:

• Bước 1: Chỉnh đồng hồ về thang đo X1Ω: Đặt que đo vào hai đầu của cảm biến âm.
• Bước 2: Quan sát kim đồng hồ:
  • Nếu kim nhảy lên ngay, chứng tỏ cảm biến âm đã bị hỏng.
  • Nếu kim không lên, tiếp tục kiểm tra ở môi trường có nhiệt độ thấp.
• Bước 3: Đặt cảm biến ở nơi lạnh hơn hoặc bằng mức nhiệt ghi trên thân cảm biến âm. Nếu trong điều kiện này kim bắt đầu lên, chứng tỏ cảm biến âm còn hoạt động tốt.

Dựa vào hoạt động của các linh kiện khác

Ngoài cách dùng đồng hồ vạn năng, bạn cũng có thể nhận biết tình trạng của sò lạnh bằng cách quan sát hoạt động của các linh kiện khác trong hệ thống. Cách phổ biến nhất là kiểm tra hệ thống xả đá.

Nếu hệ thống xả đá vận hành ổn định, làm tan tuyết đều và không xuất hiện tình trạng đóng băng dày đặc, có thể kết luận cảm biến âm vẫn hoạt động bình thường. Ngược lại, khi hệ thống xả đá không hoạt động hoặc xả không hết tuyết, rất có thể cảm biến âm đã bị hỏng, cần kiểm tra và thay thế kịp thời.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng sự cố ở hệ thống xả đá cũng có thể bắt nguồn từ các linh kiện khác như timer, cầu chì nhiệt hoặc điện trở xả tuyết. Vì vậy, nếu không xác định được nguyên nhân cụ thể, bạn nên liên hệ kỹ thuật viên chuyên sửa tủ lạnh để được kiểm tra và xử lý chính xác, tránh làm hỏng thêm các bộ phận khác.

Dựa vào những dấu hiệu hư hỏng của tủ lạnh

Khi sò lạnh gặp sự cố, tủ lạnh sẽ có những biểu hiện bất thường mà bạn có thể dễ dàng nhận ra, chẳng hạn như:

• Chức năng xả tuyết không hoạt động hoặc hoạt động không đều, khiến lớp tuyết bám dày trên dàn lạnh.
• Bên trong tủ xuất hiện tuyết phủ nhiều, làm cản trở luồng khí lạnh lưu thông, khiến nhiệt độ giảm không đáng kể.
• Máy nén chạy liên tục, không tự ngắt do cảm biến nhiệt không còn điều chỉnh được nhiệt độ.
• Khả năng làm lạnh suy yếu, tủ dần mất độ lạnh hoặc ngừng hoạt động hoàn toàn sau một thời gian.

Khi thấy những dấu hiệu này, bạn nên tiến hành kiểm tra hoặc thay thế cảm biến âm kịp thời để đảm bảo tủ lạnh vận hành ổn định, tiết kiệm điện và duy trì hiệu suất làm lạnh tốt nhất.

Cần làm gì khi sò lạnh hỏng?

Khi tủ lạnh có dấu hiệu hư cảm biến âm, việc đầu tiên là xác định chính xác nguyên nhân gây ra sự cố để có hướng xử lý phù hợp. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến và cách khắc phục tương ứng:

Sò lạnh bị bám đá băng

Tình trạng này thường xảy ra khi tủ lạnh vận hành liên tục trong thời gian dài hoặc người dùng mở cửa tủ quá thường xuyên, khiến hơi ẩm tích tụ và đóng băng quanh cảm biến âm. Lớp đá băng này cản trở sự trao đổi nhiệt, làm giảm hiệu quả làm lạnh.

Cách khắc phục:

• Ngắt nguồn điện và mở cửa tủ để đá tự tan. Sau một thời gian, hiệu suất của cảm biến âm có thể phục hồi.
• Tháo cảm biến âm ra, để tan hoàn toàn phần băng bám.
• Vệ sinh nhẹ nhàng bằng nước ấm hoặc dung dịch nước ấm pha giấm để loại bỏ bụi và cặn bẩn, sau đó lắp lại vào vị trí cũ.

Quạt sò lạnh không hoạt động

Sau thời gian dài sử dụng, quạt thổi khí lạnh có thể bị kẹt, mòn bạc đạn hoặc hư motor, khiến luồng khí lạnh không lưu thông đều.

Cách khắc phục: Lắng nghe hoạt động của quạt khi tủ đang chạy. Nếu quạt không kêu hoặc đứng im, hãy tháo ra kiểmtra. Trong trường hợp quạt hỏng, nên thay mới và đảm bảo nguồn điện cấp cho quạt ổn định.

Bộ điều khiển nhiệt độ bị hỏng

Khi bộ điều khiển nhiệt độ (thermostat) gặp lỗi, tủ lạnh sẽ không duy trì được mức nhiệt phù hợp, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của cảm biến âm.

Cách khắc phục: Điều chỉnh lại nhiệt độ và quan sát phản ứng của tủ. Nếu không có thay đổi, cần thay thế bộ điều khiển mới để đảm bảo khả năng cảm biến và điều chỉnh nhiệt chính xác.

Tuổi thọ sò lạnh giảm hoặc thiếu gas lạnh

Sau thời gian dài vận hành, cảm biến âm có thể xuống cấp hoặc hệ thống làm lạnh thiếu gas, khiến hiệu suất giảm rõ rệt.

Cách khắc phục: Liên hệ kỹ thuật viên chuyên nghiệp để kiểm tra. Họ sẽ đo áp suất gas, phát hiện rò rỉ nếu có và tiến hành nạp gas mới. Nếu phát hiện cảm biến âm đã quá cũ hoặc hư hỏng nặng, nên thay thế linh kiện mới để đảm bảo tủ vận hành ổn định.

Lỗi điện trong hệ thống

Sự cố về điện như dây nguồn đứt, ổ cắm lỏng, hoặc bo mạch gặp trục trặc cũng có thể làm cảm biến âm ngừng hoạt động.

Cách khắc phục:

• Kiểm tra dây dẫn, phích cắm xem có bị hỏng hay không.
• Đảm bảo ổ điện cấp nguồn ổn định và không bị chập chờn.
• Nếu vẫn không khắc phục được, nên nhờ kỹ thuật viên kiểm tra chi tiết mạch điện và nguồn cấp.

Thay sò lạnh tủ lạnh giá bao nhiêu?

Hiện chưa có một mức giá cố định cho việc thay cảm biến âm tủ lạnh, bởi chi phí còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như hãng sản xuất tủ lạnh, chất lượng linh kiện thay thế, tay nghề kỹ thuật viên và đơn vị cung cấp dịch vụ. Tuy vậy, bạn có thể tham khảo mức giá trung bình được tổng hợp từ các trung tâm sửa chữa uy tín dưới đây:

Mức giá trên chỉ mang tính tham khảo, có thể thay đổi tùy khu vực và thời điểm. Khi cần thay cảm biến âm, bạn nên liên hệ trực tiếp với trung tâm sửa chữa hoặc kỹ thuật viên uy tín để được báo giá chính xác, đồng thời kiểm tra tình trạng thực tế của tủ trước khi tiến hành thay thế.

Cách thay sò lạnh cho tủ lạnh tại nhà

Việc thay cảm biến âm không quá phức tạp và có thể thực hiện tại nhà nếu bạn nắm rõ quy trình. Dưới đây là các bước hướng dẫn chi tiết giúp bạn thao tác an toàn và đúng kỹ thuật:

• Bước 1: Ngắt hoàn toàn nguồn điện trước khi bắt đầu để đảm bảo an toàn trong quá trình thao tác.
• Bước 2: Dùng máy sấy tóc công suất lớn làm tan lớp tuyết hoặc băng đang bám quanh dàn lạnh, giúp dễ dàng tiếp cận vị trí lắp cảm biến âm.
• Bước 3: Tháo nắp bảo vệ dàn lạnh ra, xác định loại cảm biến âm mà tủ đang sử dụng (hãng và model) để chuẩn bị linh kiện thay thế đúng thông số.
• Bước 4: Tiến hành thay cảm biến âm mới, đấu nối lại dây điện theo đúng màu và vị trí cũ, thường là dây hồng (dương) và dây cam (âm).
• Bước 5: Kẹp chặt cảm biến âm mới vào vị trí bầu tách lỏng của dàn lạnh, đảm bảo tiếp xúc tốt để cảm biến nhiệt hoạt động chính xác. Sau đó lắp lại quạt và nắp che như ban đầu.

Sau khi hoàn tất, bạn cắm lại nguồn điện và cho tủ hoạt động trở lại để kiểm tra. Nếu cảm biến âm đã thành công.

Những điều cần lưu ý khi tự thay sò lạnh tại nhà

Mặc dù chi phí thay cảm biến âm không cao và thao tác không quá phức tạp, nhưng trong quá trình thực hiện, bạn nên chú ý một số điểm quan trọng dưới đây để tránh rủi ro và đảm bảo hiệu quả sửa chữa:

• Kiểm tra kỹ nguyên nhân trước khi thay: Xác định chính xác cảm biến âm có thật sự hỏng hay không, tránh nhầm lẫn với các linh kiện khác như bộ xả tuyết, quạt gió hoặc cảm biến nhiệt.
• Không tự ý tháo tủ nếu thiếu kinh nghiệm: Việc tự mở linh kiện khi không nắm rõ kỹ thuật có thể gây hỏng hóc thêm hoặc ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống làm lạnh.
• Chọn linh kiện đúng loại và chính hãng: Sò lạnh thay thế cần tương thích với model tủ đang sử dụng để đảm bảo hiệu suất và độ bền sau khi lắp đặt.
• Tìm sự hỗ trợ khi cần thiết: Nếu không chắc chắn về thao tác, bạn nên nhờ kỹ thuật viên chuyên sửa tủ lạnh đến hỗ trợ để tránh gây thiệt hại không đáng có.
• Ưu tiên trung tâm sửa chữa uy tín: Liên hệ các đơn vị có kinh nghiệm và bảo hành rõ ràng để đảm bảo chất lượng dịch vụ cũng như được hỗ trợ tốt sau khi thay thế.

Lời kết

Sò lạnh tuy nhỏ nhưng giữ vai trò không thể thiếu trong việc duy trì hiệu suất và tuổi thọ của tủ lạnh. Khi nhận thấy các dấu hiệu bất thường như tủ không xả tuyết, làm lạnh yếu hoặc hoạt động liên tục, bạn nên kiểm tra và thay thế sớm để tránh hư hỏng lan rộng. Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ về linh kiện này.

Tham khảo bài viết liên quan:

Thay ron tủ lạnh giá bao nhiêu? Cách thay ron tủ lạnh bị hở ngay tại nhà

Thermostat tủ lạnh là gì? Cách kiểm tra và điều chỉnh thermostat chuẩn nhất