Roblox là một nền tảng hỗ trợ người chơi tạo/ trải nghiệm những tựa game do chính họ/ người khác tạo ra. Nó được phát triển bởi Roblox Corporation – một tập đoàn sở hữu thế mạnh về phát triển game có trụ sở đặt tại California. Cha đẻ của nền tảng này là David Baszucki và Erik Cassel. Họ đã tạo ra nó vào năm 2004 và chính thức phát hành 2 năm sau đó (tức 2006). Nền tảng này có khả năng mã hóa các trò chơi của người dùng tạo ra thông qua ngôn ngữ Lua. Nó bắt đầu được công chúng đón nhận một cách mạnh mẽ vào cuối năm 2010. Tuy nhiên, với đại dịch COVID-19 bùng nổ gần đây, số lượng người chơi trên nền nảng này đã tăng vọt một cách đáng kể.
Vậy nền tảng này có gì đáng chú ý? Tại sao nền tảng này lại có thể thu hút được nhiều người chơi đến vậy? Hãy cùng Hoàng Hà Mobile đi tìm câu trả lời trong bài viết dưới đây.
Tổng quan về Roblox
Roblox là một nền tảng cho phép người chơi tự tạo ra trò chơi của mình với việc sử dụng công cụ Roblox Studio. Trò chơi của họ sau khi được đăng tải trên nền tảng này có thể cho phép các người chơi khác cùng tham gia để thử sức. Các trò chơi trên nền tảng này sẽ được gọi bằng cái tên là “trải nghiệm”. Tất cả chúng sẽ được viết bằng một phiên bản của ngôn ngữ lập trình Lua có tên là Luau.
Người chơi có thể tạo ra hàng loạt nội dung mà người khác có thể mua thông qua việc mua “vé trò chơi” hoặc thông qua các giao dịch với các tên gọi như “sản phẩm dành cho nhà phát triển” hoặc “sản phẩm”. Hầu hết các trò chơi được tạo ra bằng Studio đều do các lập trình viên trẻ tuổi phát triển. Ước tính mỗi năm có tổng cộng khoảng 20 triệu trò chơi mỗi năm được tạo ra bằng cách sử dụng công cụ này.
Hệ thống vật phẩm và tiền tệ
Roblox là một nền tảng cho phép người chơi mua, bán và tạo ra các vật phẩm ảo để trang trí nhân vật. Trước đây, chỉ những người quản lý nền tảng này mới có thể bán các vật phẩm như phụ kiện, bộ phận cơ thể và thiết bị. Nhưng sau khi ra mắt Danh mục UGC, những người được chọn trong cộng đồng hoàn toàn có thể chủ động tạo ra và bán các vật phẩm này cho những người khác. Một số người thậm chí kiếm được hơn 100.000 USD/năm từ việc bán các vật phẩm này.
Một số vật phẩm giới hạn chỉ có thể được giao dịch hoặc bán bởi những người dùng Premium. Giá của những vật phẩm này cũng sẽ thay đổi dựa trên nhu cầu và độ hiếm của nó. Dẫu cho việc bán những vật phẩm này bằng tiền thật là vi phạm điều khoản dịch vụ của nền tảng, một số người vẫn làm điều này thông qua các trang web và cộng đồng chợ đen. Từ tháng 4 năm 2023, những người trong Chương trình UGC có thể tự thiết kế và bán các vật phẩm giới hạn do họ tạo ra.
Robux (loại tiền ảo của game) cũng cho phép người chơi mua nhiều vật phẩm khác nhau. Người chơi có thể nhận Robux bằng cách mua bằng tiền thật, từ khoản trợ cấp hàng tháng cho các thành viên Premium hoặc từ việc sản xuất và buôn bán trong nền tảng. Trước đó vào năm 2016, trò chơi này còn có một loại tiền tệ khác là Tix, nhưng đã ngừng hoạt động từ tháng 4 trong năm đó. Robux có thể được đổi thành tiền thật thông qua hệ thống Trao đổi nhà phát triển.
Roblox Studio
Đây là công cụ cho phép người dùng sáng tạo và mở rộng các trò chơi của họ trên nền tảng. Người chơi có quyền tự thiết kế thế giới game dựa trên ý tưởng cá nhân, phát triển các sản phẩm có thu phí hoặc dịch vụ trong game để thu về lợi nhuận bằng Robux. Các trò chơi được xây dựng dựa trên cơ sở lập trình hướng đối tượng và sử dụng biến thể của ngôn ngữ lập trình Lua để tương tác với môi trường game.
Library trong nền tảng
Library có thể được xem như một kho tài nguyên nhằm hỗ trợ việc tạo ra trò chơi cũng như giúp các game thủ tối ưu hơn trong việc điều khiển. Bất kỳ nội dung nào được đăng tải không phù hợp sẽ bị loại bỏ ngay lập tức và người sở hữu nội dung đó sẽ nhận được những lời cảnh báo .
Trong Roblox Studio, bạn có thể truy cập Library bằng cách nhấn vào nút “Toolbox”. Library bao gồm 6 phần chính:
- Mô hình (Models): Bao gồm các mô hình do người chơi khác tạo ra trong Studio. Ví dụ: nhà cửa, xe cộ, bàn ghế, cảnh quan,…
- Đề can (Decals): Những hình ảnh có thể dán lên các vật thể trong trò chơi để trang trí và tạo điểm nhấn.
- Âm thanh (Audio): Đây là nơi lưu trữ âm thanh và nhạc, thường được sử dụng để tạo hiệu ứng âm thanh hoặc nhạc nền trong trò chơi.
- Các khối (Meshes): Dùng cho các mô hình với cấu trúc phức tạp, không thể tạo ra từ các hình dạng cơ bản.
- Công cụ (Plugins): Các công cụ do cộng đồng phát triển giúp việc tạo trò chơi trở nên dễ dàng hơn. Các công cụ này chỉ có thể được thêm vào qua Studio.
- Phim (Videos): Nơi chứa các video do người chơi đăng tải, cho phép khám phá và sử dụng trong các dự án trò chơi.
Vào khoảng tháng 7 năm 2022, Library đã chính thức được đổi tên thành Creator Marketplace, với giao diện mới và không còn thuộc roblox.com nữa mà chuyển sang create.roblox.com.
Những sự kiện của Roblox
Nền tảng này thường xuyên tổ chức các sự kiện (cả online lẫn offline) cho người chơi của mình. Họ đã từng tổ chức BloxCon – sự kiện dành cho những người chơi trên nền tảng này. Hàng năm, nó cũng tổ chức cuộc thi săn trứng Phục sinh và một sự kiện có tên là “Giải thưởng Bloxy” nhằm để trao giải cũng như gây quỹ. Sự kiện Bloxy được tổ chức online vào năm 2020 đã thu hút lên đến 600,000 người xem.
Sau đó 2 năm, “Bloxy Awards” đã được đổi tên thành “Roblox Innovation Awards”. Không những vậy, nền tảng hàng năm cũng tổ chức Hội nghị các nhà phát triển kéo dài 3 ngày ở San Francisco. Đây là nơi các nhà sáng tạo tìm hiểu về những thay đổi sắp tới trên nền tảng. Công ty cũng tổ chức các sự kiện tương tự ở các thành phố khác như London và Amsterdam.
Roblox cũng tham gia vào các sự kiện nhằm quảng bá cho các bộ phim như Wonder Woman 1984 và Aquaman. Năm 2020, nền tảng đã tổ chức buổi hòa nhạc ảo đầu tiên của mình. Trong đó rapper người Mỹ Lil Nas X ra mắt bài hát mang tên “Holiday” với công chúng. Năm 2021, ca sĩ Zara Larsson đã biểu diễn các bài hát của mình online để kỷ niệm việc cô phát hành lại album Poster Girl. Vào ngày 17/9/2021, ban nhạc Mỹ Twenty One Pilots đã trình diễn buổi hòa nhạc online trên nền tảng này. Tháng 10/2021, nó đã hợp tác với Chipotle Mexican Grill để tặng số bánh burrito có giá trị 1 triệu USD cho 30,000 người đầu tiên trong khuôn khổ chương trình khuyến mãi Halloween Boorito.
Lịch sử phát triển
Roblox đã trải qua hành trình phát triển kéo dài 20 năm để đạt được lượng người chơi hiện tại. Từ những ngày đầu tiên, nền tảng này đã không ngừng cải tiến và đổi mới, từ việc nâng cấp giao diện người dùng cho đến việc mở rộng danh mục trò chơi. Sự kiên trì và sự cố gắng không ngừng nghỉ này đã giúp nó tạo ra một cộng đồng người chơi đông đảo và sôi động. Hành trình 20 năm của nó là minh chứng cho sự phát triển bền vững và thành công lâu dài.
Giai đoạn 2004 đến 2006
Phiên bản thử nghiệm đầu tiên được gọi là DynaBlocks. Nó ra đời vào năm 2004 nhờ công sức của bộ đôi đồng sáng lập là David Baszucki và Erik Cassel. Cùng năm đó, Baszucki đã tiến hành thử nghiệm những phiên bản demo đầu tiên của mình. Đến năm 2005, công ty đã chính thức đổi tên của nền tảng này thành Roblox.
Giai đoạn 2006 đến 2013
Nền tảng được giới thiệu lần đầu vào ngày 1/9/2006. Đến tháng 3/2007, nhằm đảm bảo luật bảo vệ quyền riêng tư trẻ em trực tuyến (COPPA), nền tảng này đã giới thiệu tính năng trò chuyện an toàn, giới hạn giao tiếp của trẻ em dưới 13 tuổi bằng cách chỉ cho phép họ sử dụng các câu trả lời sẵn có. Vào tháng 8 năm đó, nhà phát triển đã nâng cấp máy chủ và giới thiệu dịch vụ thành viên VIP mang tên “Builders Club” (sau này đổi tên thành phiên bản Premium vào tháng 9/2019).
Sự kiện Hack Week đầu tiên của nền tảng diễn ra vào tháng 12/2011. Đây là một sự kiện diễn ra hằng và cũng là nơi các nhà phát triển khám phá ý tưởng mới mẻ cho nền tảng. Phiên bản dành cho iOS của nó được ra mắt vào ngày 11/12/2012. Vào ngày 1/10/2013, nền tảng này bắt đầu chương trình Trao đổi nhà phát triển nhằm cho phép những người tạo trò chơi chuyển đổi Robux thu được thành tiền thật.
Giai đoạn từ 2014 đến 2017 của Roblox
Phiên bản dành cho Android đã được ra mắt vào ngày 16/7/2014. Sau đó 1 năm (vào ngày 31/5/2015), nhà phát triển đã giới thiệu một tính năng mới mang tên ‘Địa hình mượt mà’ nhằm nâng cao chất lượng đồ họa và hỗ trợ việc mô phỏng địa hình được hiệu quả hơn. Vào ngày 20/11, nền tảng đã chính thức có mặt trên Xbox One với 15 trò chơi được lựa chọn từ nhân viên của công ty chủ quản. Các trò chơi mới trên Xbox One cần phải tuân theo những quy định riêng của Hội đồng xếp hạng phần mềm giải trí.
Vào tháng 4/2016, Roblox đã giới thiệu Roblox VR dành cho Oculus Rift. Kể từ khi được ra mắt, nền tảng này đã đem đến cho người chơi hơn mười triệu trò chơi 3D. Trong thời gian này, hệ thống trò chuyện an toàn đã được thay thế bằng một hệ thống mới. Sau đó vào khoảng tháng 6, nền tảng đã phát hành phiên bản tương thích với Windows 10. Dù nó đã có mặt trên PC từ năm 2004 với phiên bản web, đây là lần đầu tiên nó được nâng cấp với một trình khởi chạy độc lập cho Windows. Trong năm 2017, nền tảng đã cập nhật nhiều công nghệ máy chủ của mình để khắc phục các vấn đề về độ ổn định. Cũng trong năm này, họ đã quyết định đóng cửa các diễn đàn chính thức của mình.
Giai đoạn từ 2018 đến 2022
Tháng 11/2018, chế độ chơi “khách” chính thức bị khai tử trên nền tảng này. Sau đó, vào tháng 7/2020, Roblox đã giới thiệu “Party Place” – một không gian trực tuyến để tụ họp. Nó sử dụng công nghệ mới từ Giải thưởng Bloxy 2020 nhằm đối phó với tình hình đại dịch COVID-19. Nền tảng này đã chính thức gia nhập thị trường Trung Quốc vào ngày 3/12/2020.
Tháng 10/2021, Roblox đã phải trải qua quãng thời gian tạm ngừng hoạt động dài nhất từ trước tới nay kéo dài ba ngày. Trong tháng 12 năm này, nó đã tạm dừng hoạt động của máy chủ Trung Quốc và thông báo kế hoạch phát triển một phiên bản mới nhằm hỗ trợ tốt hơn cho người dùng ở quốc gia này. Tháng 7/2022, hàng loạt loạt tài liệu nội bộ liên quan đến tình hình hoạt động của nền tảng này tại Trung Quốc đã bị một hacker tung ra. Những tài liệu này đã phần nào cho thấy được sự lo ngại của họ về khả năng bị Tencent hack và phát triển một đối thủ cạnh tranh.
Giai đoạn từ 2022 đến nay
Vào tháng 9/2022, tập đoàn công bố kế hoạch áp dụng hệ thống xếp hạng độ tuổi mới. Hệ thống này nhằm phân loại một số trò chơi có nội dung bạo lực dành cho người trên 13 tuổi. Mục tiêu là thu hút người dùng từ 17 đến 24 tuổi bởi đây là nhóm người dùng có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất trên nền tảng. Kể từ ngày 20/6/2023, Roblox đã mở rộng quy định, cho phép trò chơi dành cho người chơi từ 17 tuổi trở lên có thể chứa nội dung liên quan đến bạo lực, tình cảm và đồ uống có cồn.
Việc nền tảng đã hé lộ phiên bản beta trên Meta Quest 2 và Meta Quest Pro vào ngày 27/7/2023 đã thu hút hơn một triệu lượt tải xuống chỉ trong năm ngày. Thông tin về việc nền tảng sẽ sớm ra mắt trên PlayStation đã được công bố vào tháng 9/2023. Phiên bản cho Meta Quest cũng đã được phát hành rộng rãi sau đó vào cuối tháng 9. Cũng trong thời gian này, tập đoàn đã mua lại Speechly, một công ty khởi nghiệp tại Helsinki chuyên về công nghệ nhận dạng giọng nói AI để hỗ trợ chức năng chat, nhưng mức giá mua lại không được tiết lộ.
Sự đón nhận đến từ phía người dùng
Roblox nhận được nhiều phản hồi tích cực nhưng cũng gặp không ít lo ngại về vấn đề an toàn cho trẻ em. Trang Common Sense Media đánh giá nền tảng này 4/5 sao. Họ đã ca ngợi tính đa dạng của trò chơi và khả năng thúc đẩy sự sáng tạo ở trẻ. Tuy nhiên, trang này cảnh báo rằng sự đa dạng của trò chơi có thể khiến chất lượng không đồng đều và khuyên phụ huynh nên tắt chức năng trò chuyện cho trẻ nhỏ để bảo vệ chúng.
Patricia E. Vance từ Viện An toàn Trực tuyến Gia đình khen ngợi khả năng của Roblox trong việc khuyến khích trẻ chơi, khám phá và học hỏi một cách chủ động. Với sự hỗ trợ của Studio, công cụ cho phép người chơi tạo trò chơi riêng, nhận được lời khen từ cả Vance và Trusted Reviews rằng: nó là công cụ tuyệt vời để phát triển kỹ năng lập trình. Craig Hurda từ Android Guys đánh giá nó ở mức trung bình, khen ngợi sự đa dạng trò chơi nhưng chỉ trích chất lượng âm thanh và nhận xét rằng nền tảng có vẻ ít hấp dẫn với người lớn.
Những tranh cãi và chỉ trích của cộng đồng
Bên cạnh những “lời có cánh” kể trên, nền tảng này cũng đã vướng vào không ít tranh cãi gay gắt trong cộng đồng.
Một số nội dung chưa thích hợp với người dùng
Roblox đã nhận được hàng loạt phản hồi liên quan đến việc hệ thống kiểm soát nội dung chưa đủ mạnh. Điều này dẫn đến tình trạng trẻ em có thể gặp phải những thông tin không an toàn. Hệ thống kiểm duyệt của nó sử dụng AI để loại bỏ nội dung xấu. Tuy vậy, nó vẫn chưa thể ngăn chặn hoàn toàn những người có ý định lợi dụng lỗ hổng. Để khắc phục tình trạng này, nhà phát triển đã tạo một nhóm với khoảng 1,600 người để kiểm tra và xóa bỏ nội dung không thích hợp. Ngoài ra, nền tảng đó cũng đã cung cấp cho phụ huynh các công cụ để kiểm soát ai có thể liên hệ với con họ và hạn chế truy cập vào nội dung không phù hợp.
Dù đã cố gắng loại bỏ nội dung người lớn, nền tảng này vẫn bị chỉ trích vì vấn đề này. Một báo cáo năm 2020 từ Fast Company cho biết vấn đề vẫn còn phổ biến và các biện pháp kiểm soát chưa thực sự hiệu quả. Tuy nhiên, đã có những cải thiện đáng kể trong thời gian gần đây.
Cổ súy việc chi tiêu quá mức
Roblox cũng đã vướng phải không ít chỉ trích do khiến trẻ em tiêu tiền thật quá mức. Theo báo cáo của Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ, trẻ em đã chi hàng triệu đô la vào Robux mà không có sự cho phép của phụ huynh. Nền tảng này cũng bị chỉ trích vì chính sách hoàn tiền khó khăn cho người chơi. Họ chỉ chấp nhận hoàn tiền cho việc mua Robux trong 48 giờ. Nếu yêu cầu hoàn tiền quá thời gian này, tài khoản người chơi có thể bị xóa. Jane Juffer, giáo sư tại Đại học Cornell, nói nền tảng này đang khuyến khích trẻ em chi tiêu quá mức bằng cách sử dụng chiến lược tiếp thị cao cấp.
Vào tháng 4 năm 2022, tổ chức Truth in Advertising đã khiếu nại với FTC rằng nền tảng này có chiến dịch tiếp thị không rõ ràng, bao gồm quảng cáo trong trò chơi và các sứ giả thương hiệu không minh bạch. Để giải quyết vấn đề, từ tháng 3 năm 2023, nền tảng đã ẩn quảng cáo đối với người dùng dưới 13 tuổi.
Chủ nghĩa bạo lực trong Roblox
Trong năm 2021, người ta phát hiện ra trên nền tảng này xuất hiện nhiều trò chơi mô phỏng lại các sự kiện bạo lực thực tế và các nhóm quân sự, bao gồm cả quân đội Wehrmacht. Cụ thể, có ba trò chơi đã mô phỏng lại vụ tấn công tại một nhà thờ Hồi giáo ở Christchurch và một trò chơi khác cho phép người chơi nhập vai làm Đức Quốc xã.
Đến năm 2023, nghị sĩ Lori Trahan đã lên tiếng phê phán các công ty game vì không kiểm soát nội dung mang tính cực đoan. Dù nền tảng này thông báo rằng họ đã có đội ngũ giám sát nội dung nhạy cảm, nhưng trước đó đã từng bị chỉ trích do không loại bỏ các trò chơi liên quan đến vụ xả súng.
Tạm kết
Trên đây là bài viết: Roblox: Nền tảng thử sức nhiều tựa game khác nhau không cần tải về. Dẫu có nhiều ưu điểm và nhược điểm, không thể phủ nhận rằng nó vẫn đang là một trong những nền tảng trực tuyến được giới trẻ vô cùng yêu thích hiện nay.
Nếu bạn muốn đọc thêm nhiều tin tức khác về các nền tảng đang được giới trẻ quan tâm, hãy truy cập ngay chuyên trang Tin hot của Hoàng Hà Mobile ngay nhé.
Tham khảo thêm những bài viết hấp dẫn khác về nền tảng tại đây:
