Để tham gia vào hoạt động kinh tế nông thôn của các tỉnh thành ở nước ta, việc có được sản phẩm cấp chứng nhận OCOP là cực kỳ cần thiết. Tuy nhiên, để đạt được chứng nhận này thì bạn cần phải tìm hiểu rất nhiều thông tin, đặc biệt là OCOP. Vậy OCOP là gì? Làm thế nào để được gọi là sản phẩm OCOP? Vai trò và trách nhiệm của chủ thể tham gia OCOP là như thế nào? Tất cả những câu hỏi này sẽ được chúng tôi giải đáp ngay trong bài viết này nhé.
OCOP là gì?
OCOP (One Commune one product) có ý nghĩa viết tắt của “Chương trình mỗi xã (phường) một sản phẩm”. Đây là một sáng kiến quan trọng trong phát triển nông thôn và khuyến khích sản xuất địa phương tại Việt Nam. Được khởi xướng vào năm 2018 bởi Chính phủ, OCOP nhằm mục tiêu nâng cao giá trị các sản phẩm địa phương, góp phần thúc đẩy kinh tế và cải thiện đời sống nông thôn.
Chương trình OCOP tập trung vào việc phát triển các sản phẩm đặc trưng của các địa phương. Từ đó tạo ra những sản phẩm có chất lượng cao, có giá trị gia tăng và có khả năng cạnh tranh trên thị trường. Các sản phẩm tham gia chương trình OCOP thường bao gồm các sản phẩm nông sản, thực phẩm chế biến, đồ thủ công mỹ nghệ và các sản phẩm du lịch.
Mục tiêu của chương trình là khuyến khích các hộ gia đình, hợp tác xã và doanh nghiệp nhỏ trong cộng đồng tham gia vào quá trình sản xuất cũng như tiêu thụ sản phẩm.
Để đạt được những mục tiêu này, OCOP không những hỗ trợ tài chính mà còn cung cấp đào tạo, tư vấn kỹ thuật. Đồng thời giúp các cơ sở sản xuất nâng cao chất lượng sản phẩm và cải tiến quy trình sản xuất. Chương trình này tạo ra một mạng lưới kết nối giữa các nhà sản xuất, phân phối và tiêu dùng. Nó mở rộng thị trường cho các sản phẩm địa phương thông qua việc xây dựng thương hiệu và tăng cường hoạt động phát triển nông thôn mới.
Sản phẩm OCOP là gì?
Sản phẩm OCOP không chỉ đơn thuần là hàng hóa, mà còn mang giá trị văn hóa, lịch sử và đặc trưng của từng vùng miền. Mỗi sản phẩm OCOP đều được chứng nhận và phân loại theo các tiêu chuẩn chất lượng cao. Điều này không chỉ giúp bảo đảm chất lượng sản phẩm mà còn tạo dựng niềm tin và sự yêu thích từ phía người tiêu dùng. Chính vì thế, sản phẩm OCOP được hiểu là các sản phẩm đặc sản, có chất lượng cao và tiềm năng phát triển bền vững, đóng vai trò then chốt trong việc đạt được những mục tiêu vừa được nêu ở trên.
Theo đó, các sản phẩm truyền thống và mang tính chất đặc trưng của vùng miền sẽ được chia thành 6 nhóm. Nhóm 1 là nhóm thực phẩm gồm có mứt, tương, các sản phẩm nông sản, gia vị, cacao, cà phê,… Nhóm 2 là đồ uống có cồn và không cồn. Nhóm 3 là các sản phẩm đến từ cây dược liệu. Nhóm 4 là vải và may mặc. Nhóm 5 là quà lưu niệm, nội thất và trang trí. Nhóm 6 là nhóm cuối cùng gồm dịch vụ du lịch cộng đồng và điểm du lịch.
Để phân chia loại sản phẩm OCOP phù hợp thì sẽ dựa vào từng điều kiện cũng như tiềm năng của mỗi địa phương. Sau khi đã có được những yếu tố cần thiết thì địa phương sẽ tập trung phát triển sản phẩm đó. Hơn nữa, các sản phẩm OCOP vừa được tiêu thụ trong nước, vừa có cơ hội vươn ra thị trường quốc tế. Như thế sẽ góp phần quảng bá hình ảnh và văn hóa Việt Nam ra thế giới.
Khách hàng có quan tâm đến những sản phẩm OCOP không?
Khách hàng ngày càng quan tâm đến sản phẩm OCOP là gì. Bởi vì những lý do chính đáng liên quan đến chất lượng, giá trị văn hóa và tính bền vững của các sản phẩm này. Cơ bản, các sản phẩm OCOP được phát triển từ các đặc sản địa phương và được chứng nhận đạt tiêu chuẩn chất lượng cao. Chính vì thế, nó mang lại cho người tiêu dùng những lựa chọn độc đáo và đáng tin cậy.
Hơn hết, tất cả những sản phẩm OCOP đều sẽ nhận được các chứng chỉ với tiêu chuẩn 4 sao như VietGap, ISO… Điều này có nghĩa là việc xếp hạng sao sản phẩm cũng đã trải qua nhiều thẩm định đánh giá của các cơ quan ban ngành. Cộng thêm vào đó là ý kiến đánh giá của đại diện tỉnh nên càng tạo nên sự uy tín cho chất lượng sản phẩm.
Bên cạnh đó, các sản phẩm OCOP thường được sản xuất từ nguyên liệu sạch và tự nhiên, qua quy trình chế biến đảm bảo vệ sinh. Việc sản phẩm được chứng nhận theo tiêu chuẩn OCOP cũng đảm bảo sản phẩm đáp ứng các yêu cầu khắt khe về chất lượng, từ đó tạo ra sự tin tưởng và an tâm cho người tiêu dùng.
Ngoài ra, sản phẩm OCOP được thiết kế với bao bì hấp dẫn và dễ nhận diện. Với sự kết hợp giữa chất lượng cao, giá trị văn hóa và tính bền vững, sản phẩm OCOP đang ngày càng thu hút sự quan tâm của người tiêu dùng. Nhất là là những người có nhu cầu tìm kiếm những sản phẩm đặc trưng và có giá trị thực sự.
Những chủ thể tham gia vào OCOP sẽ có vai trò, trách nhiệm gì?
Để chương trình OCOP thành công, không những có sản phẩm mà còn có sự đóng góp từ những chủ thể tham gia. Mỗi thành viên cần làm tốt vai trò và trách nhiệm của mình khi tham gia vào chương trình OCOP. Và bên dưới đây, Hoàng Hà Mobile sẽ chỉ rõ trách nhiệm chủ thể OCOP là gì nhé.
Nhà nước
Đơn vị chịu trách nhiệm thực thi và quản lý chương trình dự án sản phẩm đặc thù này là Ban Chỉ đạo OCOP tỉnh. Bên cạnh đó, để ngày càng phát triển hơn nữa thì đơn vị sẽ chịu trách nhiệm xây dựng và điều phối phối hợp với đơn vị tư vấn hỗ trợ liên quan. Đồng thời, Ban điều hành Chương trình vận động sẽ đứng ra vận động để có nguồn kinh phí thực hiện chương trình này.
Đồng thời, chính quyền các cấp còn có vai trò giám sát và đánh giá hiệu quả của chương trình OCOP. Việc thực hiện các cơ chế kiểm tra, đánh giá định kỳ giúp đảm bảo rằng các sản phẩm OCOP đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng và tiêu chí của chương trình. Đơn vị cũng cần phải thực hiện các biện pháp điều chỉnh và cải tiến chương trình dựa trên phản hồi từ thị trường và cộng đồng. Mục tiêu là nhằm nâng cao hiệu quả và phù hợp với nhu cầu thực tế.
Chưa kể đến, đơn vị còn thúc đẩy sự kết nối và hợp tác giữa các bên liên quan. Bao gồm chính quyền địa phương, doanh nghiệp, hợp tác xã và các tổ chức xã hội. Đây được xem như là vị trí cầu nối, tạo điều kiện thuận lợi cho việc hợp tác và chia sẻ kinh nghiệm giữa các tổ chức tham gia chương trình. Sự hợp tác này một phần giúp tối ưu nguồn lực, phần khác là tạo ra một hệ sinh thái phát triển bền vững cho các sản phẩm OCOP.
Người dân và các tổ chức kinh tế
Người dân, đặc biệt là các hộ gia đình đóng vai trò là lực lượng sản xuất chính trong chương trình OCOP. Họ là những người trực tiếp trồng trọt, chế biến và chế tạo các sản phẩm đặc trưng của địa phương. Chính họ thực hiện các công đoạn từ thu hoạch nguyên liệu, chế biến, đến đóng gói và phân phối sản phẩm. Và khi tìm hiểu về OCOP là gì thì bạn càng thấy vai trò quan trọng của người dân.
Sự tận tâm và kỹ năng của người dân trong việc sản xuất các sản phẩm nông sản, thực phẩm chế biến, đồ thủ công mỹ nghệ và các dịch vụ du lịch mang đến nhiều giá trị. Hành động này góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của từng vùng miền.
Đồng thời, các hợp tác xã, doanh nghiệp nhỏ và vừa, đóng vai trò là cầu nối giữa sản xuất và thị trường trong chương trình OCOP. Họ đảm nhận nhiệm vụ quan trọng trong việc thực hiện các hoạt động tiếp thị, phân phối và quản lý chất lượng sản phẩm. Còn đối với các tổ chức kinh tế sẽ giúp cải thiện quy trình sản xuất, nâng cao giá trị gia tăng và xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm OCOP.
Nhìn chung, sự hợp tác và phối hợp giữa người dân với các tổ chức kinh tế là yếu tố then chốt trong việc triển khai chương trình OCOP thành công. Người dân và các tổ chức kinh tế cùng nhau xây dựng và duy trì chuỗi giá trị sản phẩm. Từ đó ngày càng đưa sản phẩm của địa phương được nhiều người biết đến hơn.
Hồ sơ đánh giá sản phẩm OCOP gồm những gì?
Như chúng ta đã biết về mục đích của OCOP là phát triển kinh tế địa phương, nâng cao giá trị sản phẩm và cải thiện đời sống người dân nông thôn. Để đạt được những mục tiêu này, việc đánh giá sản phẩm OCOP là một bước quan trọng. Nó góp phần giúp đảm bảo sản phẩm không chỉ đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng mà còn có tiềm năng phát triển bền vững.
Vậy hồ sơ đăng ký OCOP là gì? Làm thế nào để đăng ký OCOP cho sản phẩm của địa phương? Để đăng ký sản phẩm OCOP thành công thì bạn cần chuẩn trước tương đối hồ sơ. Bao gồm phiếu đăng ký ý tưởng sản phẩm, phương án kinh doanh sản phẩm, mẫu sản phẩm, trình bày cơ cấu tổ chức, bảo sao công chứng chứng minh được hoạt động kinh doanh hợp pháp và cuối cùng là giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh.
Sau khi bạn đã chuẩn bị đầy đủ hồ sơ và nộp lên đơn vị ban ngành. Để sản phẩm OCOP được duyệt thì cần trải qua ba giai đoạn chính. Đầu tiên là thẩm định cấp huyện, đến là thẩm định cấp tỉnh và thứ ba là đánh giá ở cấp trung ương. Thêm vào đó, ở mỗi cấp đánh giá sẽ có một ban hội đồng riêng và đảm bảo các tiêu chí đánh giá tăng dần. Chính vì thế, để quá trình đăng ký OCOP thành công thì bạn nên chuẩn bị thật tốt các loại giấy tờ, cũng như đảm bảo sản phẩm và dịch vụ của địa phương mình đáp ứng đủ các tiêu chí quan trọng.
Kết luận
Như những thông tin vừa rồi, chúng ta cũng đã biết được sản phẩm OCOP là gì. Thông qua việc hỗ trợ các sản phẩm đặc trưng của từng vùng miền, chương trình OCOP đã cải thiện chất lượng và giá trị gia tăng của sản phẩm rất nhiều. Hơn nữa, nó còn góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của cộng đồng và văn hóa truyền thống của nước ta.
Xem thêm:
