Mùa nồm là gì, vì sao lại xuất hiện và thường rơi vào thời điểm nào trong năm? Nhiều người vẫn cho rằng nồm chỉ là “trời ẩm” thông thường, nhưng thực tế, đây là kết quả của sự giao thoa phức tạp giữa các khối khí lạnh và ấm trong tự nhiên, khiến độ ẩm tăng cao đến mức hơi nước không thể thoát ra ngoài. Mùa nồm không chỉ khiến nhà cửa ẩm ướt, đồ đạc nhanh hỏng mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe, đặc biệt là trẻ nhỏ và người cao tuổi. Tuy nhiên, nếu hiểu rõ nguyên nhân và biết cách phòng chống hiệu quả, bạn hoàn toàn có thể giảm thiểu tình trạng này.
Mùa nồm là gì?
Nếu bạn sinh sống ở miền Bắc Việt Nam, chắc hẳn không ít lần phải trải qua cảm giác khó chịu khi sàn nhà ướt nhẹp, tường “đổ mồ hôi”, quần áo phơi mãi không khô dù trời không hề mưa. Đó chính là dấu hiệu đặc trưng của mùa nồm, một hiện tượng khí hậu quen thuộc nhưng gây ra vô vàn phiền toái trong sinh hoạt hàng ngày.
Mùa nồm là hiện tượng thời tiết đặc trưng tại các tỉnh miền Bắc Việt Nam, xảy ra khi độ ẩm trong không khí tăng cao đột ngột, khiến mọi bề mặt trong nhà như tường, sàn, đồ đạc… trở nên ẩm ướt, trơn trượt. Đây là giai đoạn mà không khí bên ngoài có độ ẩm gần như bão hòa (khoảng 90–100%), hơi nước ngưng tụ trên các vật thể lạnh trong nhà, tạo cảm giác “ướt át” khó chịu.
Về bản chất, để hiểu mùa nồm là gì, cần nắm rằng hiện tượng này xuất hiện do sự giao thoa giữa khối không khí lạnh từ phương Bắc tràn xuống và khối không khí ấm ẩm từ biển Đông hoặc vịnh Bắc Bộ thổi vào. Khi hai khối khí này gặp nhau, nhiệt độ môi trường tăng nhẹ nhưng độ ẩm lại tăng vọt, khiến hơi nước dễ dàng ngưng tụ trên mọi bề mặt. Hiện tượng nồm thường không gây mưa lớn nhưng lại khiến độ ẩm trong nhà tăng cao kéo dài, làm ảnh hưởng đến sinh hoạt và sức khỏe. Đây là một đặc trưng khí hậu chỉ phổ biến ở khu vực miền Bắc nước ta, trong khi miền Nam hầu như không có hiện tượng tương tự.
Trời nồm vào tháng mấy?
Nhiều người thắc mắc trời nồm vào tháng mấy để chuẩn bị biện pháp phòng chống kịp thời. Thông thường, mùa nồm ở miền Bắc xuất hiện vào giai đoạn giao mùa giữa mùa đông và mùa xuân, tức khoảng tháng 2 đến tháng 4 dương lịch. Đặc biệt, hiện tượng nồm ẩm thường xảy ra mạnh nhất trong tháng 3, khi nhiệt độ ban ngày bắt đầu tăng, nhưng ban đêm vẫn còn chịu ảnh hưởng của không khí lạnh. Sự chênh lệch nhiệt độ này khiến hơi nước trong không khí bám vào sàn nhà, tường, cửa kính… tạo thành lớp nước mỏng.
Tùy từng năm, mùa nồm có thể đến sớm hoặc muộn hơn một chút. Ví dụ, nếu mùa đông kết thúc sớm, hiện tượng nồm có thể xuất hiện ngay từ đầu tháng 2. Còn nếu rét kéo dài, nồm thường lùi sang giữa hoặc cuối tháng 3. Do đó, khi bước vào cuối mùa lạnh, người dân miền Bắc thường phải chuẩn bị sẵn máy hút ẩm, máy lọc không khí và các biện pháp chống ẩm khác để ứng phó với thời tiết khó chịu này.
Nguyên nhân gây ra hiện tượng nồm
Để hiểu rõ hơn mùa nồm là gì, chúng ta cần tìm hiểu các nguyên nhân chính gây ra hiện tượng này. Dưới đây là 3 yếu tố cơ bản nhất.
Sự thay đổi đột ngột của khối không khí: Vào cuối mùa đông, khi khối không khí lạnh di chuyển yếu dần và bị thay thế bởi luồng không khí ấm ẩm từ biển Đông, nhiệt độ không tăng cao ngay mà chỉ ấm dần, trong khi độ ẩm lại tăng nhanh. Điều này khiến hơi nước trong không khí không thể thoát đi, dẫn đến hiện tượng ngưng tụ nước trên bề mặt đồ vật.
Sự chênh lệch giữa nhiệt độ trong nhà và ngoài trời: Các công trình, tường bê tông, nền gạch có nhiệt độ thấp hơn không khí ấm bên ngoài. Khi hơi ẩm tiếp xúc với các bề mặt lạnh này, nó ngưng tụ thành giọt nước, khiến nhà cửa trở nên ẩm ướt, sàn trơn trượt. Đây chính là lý do vì sao vào những ngày nồm, bạn sẽ thấy tường “đổ mồ hôi”, kính mờ hơi nước và sàn nhà luôn trong tình trạng ướt.
Độ ẩm không khí cao kéo dài: Khi trời nồm, độ ẩm không khí duy trì ở mức cực cao trong nhiều ngày, thường trên 90%. Hơi nước không thể bốc hơi nên ứ đọng lại trong không gian kín. Nếu nhà ở thiếu thông gió, tình trạng ẩm mốc càng nghiêm trọng hơn, gây khó chịu cho người sinh sống.
Ảnh hưởng của mùa nồm
Hiện tượng nồm không chỉ gây phiền toái trong sinh hoạt hàng ngày mà còn tác động tiêu cực đến sức khỏe, tài sản và môi trường sống. Dưới đây là những ảnh hưởng rõ rệt nhất.
Gây ẩm mốc và hư hại đồ dùng
Trong những ngày trời nồm, tường, trần và sàn nhà luôn trong tình trạng ẩm ướt. Hơi nước ngưng tụ lâu ngày khiến sơn tường bong tróc, đồ gỗ nứt nẻ hoặc mốc meo, thiết bị điện tử dễ hư hỏng do chập mạch. Quần áo giặt không khô, có mùi ẩm khó chịu; giày dép, chăn ga gối đệm cũng dễ sinh nấm mốc, ảnh hưởng đến sức khỏe người dùng.
Tác động đến sức khỏe
Không khí ẩm là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn, nấm mốc phát triển. Khi sống trong điều kiện này lâu dài, con người dễ mắc các bệnh về hô hấp như viêm mũi, viêm phế quản, hen suyễn, hoặc bệnh ngoài da như nấm, dị ứng. Người cao tuổi, trẻ nhỏ và người có sức đề kháng yếu là nhóm chịu ảnh hưởng nhiều nhất. Ngoài ra, thời tiết ẩm còn khiến cơ thể cảm thấy mệt mỏi, khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ và hiệu suất làm việc.
Ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày
Những ngày nồm, sàn nhà trơn trượt khiến việc đi lại khó khăn, dễ gây té ngã, đặc biệt với người già và trẻ nhỏ. Việc lau dọn cũng trở nên vất vả hơn vì sàn lau mãi không khô. Thực phẩm dễ bị mốc, hư hỏng nhanh, còn các thiết bị điện tử như TV, tủ lạnh, máy tính có thể bị chập điện nếu không được bảo quản cẩn thận.
Ảnh hưởng đến công trình và vật liệu xây dựng
Nếu hiện tượng nồm kéo dài nhiều ngày liên tục, độ ẩm cao có thể ngấm vào tường, sàn và trần nhà, gây hiện tượng ố vàng, bong tróc hoặc nứt nẻ. Về lâu dài, điều này làm giảm tuổi thọ công trình, đặc biệt là các ngôi nhà sử dụng vật liệu dễ hút ẩm như gạch, xi măng, thạch cao.
Mẹo chống ẩm cho nhà trong mùa nồm
Sau khi đã hiểu mùa nồm là gì và tác hại của nó, việc áp dụng các mẹo chống ẩm là rất cần thiết để bảo vệ sức khỏe và đồ dùng trong gia đình. Dưới đây là những giải pháp hữu ích và dễ áp dụng nhất.
Sử dụng máy hút ẩm hoặc điều hòa
Máy hút ẩm là công cụ hiệu quả nhất trong mùa nồm. Thiết bị này giúp duy trì độ ẩm không khí ở mức ổn định (khoảng 50–60%), hạn chế tình trạng ngưng tụ nước trên đồ vật. Nếu không có máy hút ẩm, bạn có thể sử dụng chế độ “Dry” trên điều hòa, vừa tiết kiệm điện, vừa giúp làm khô không khí nhanh chóng.
Dùng than củi, vôi sống hoặc bột hút ẩm
Đặt vài chén vôi bột hoặc than củi khô ở góc nhà, gầm tủ, phòng tắm… sẽ giúp hút ẩm tự nhiên. Đây là mẹo dân gian rất hiệu quả, đặc biệt ở những khu vực ẩm thấp, ít thông gió. Tuy nhiên, cần thay mới thường xuyên để đảm bảo hiệu quả hút ẩm.
Đóng kín cửa vào buổi sáng, mở cửa khi trời khô
Nhiều người nghĩ mở cửa thông thoáng là tốt, nhưng khi hiểu rõ mùa nồm là gì rồi thì không nên làm vậy. Vào những ngày nồm ẩm, điều này lại khiến hơi nước bên ngoài tràn vào nhà nhiều hơn. Buổi sáng, nên đóng kín cửa để ngăn ẩm xâm nhập. Chỉ nên mở cửa vào buổi trưa hoặc chiều khi không khí khô ráo hơn để giúp nhà được thông thoáng.
Giữ nhà cửa luôn sạch sẽ, khô ráo
Lau sàn bằng khăn khô hoặc cây lau sàn thấm hút tốt, tránh dùng nước quá nhiều. Có thể rắc một lớp muối mịn mỏng lên sàn để hút ẩm nhanh. Ngoài ra, nên thường xuyên vệ sinh các khu vực dễ bị ẩm như gầm giường, gầm tủ, phòng tắm để tránh nấm mốc phát triển.
Phơi quần áo trong phòng có gió hoặc máy sấy
Trong mùa nồm, quần áo phơi ngoài trời thường lâu khô và dễ bốc mùi. Hãy phơi trong phòng có quạt thông gió hoặc máy sấy quần áo. Nếu không có, có thể sử dụng máy sưởi hoặc đèn sưởi để hong khô quần áo nhanh hơn.
Sử dụng tinh dầu hoặc túi thơm hút ẩm
Đặt các túi thơm hoặc túi hút ẩm trong tủ quần áo, ngăn kéo giúp khử mùi ẩm mốc và bảo vệ vải vóc. Một số loại tinh dầu như bạc hà, chanh sả, oải hương không chỉ giúp tạo mùi dễ chịu mà còn có khả năng kháng khuẩn, hạn chế nấm mốc.
Những điều cần tránh khi trời vào mùa nồm
Để hạn chế tình trạng ẩm ướt kéo dài, ngoài việc áp dụng các mẹo trên, bạn cũng cần lưu ý tránh những sai lầm thường gặp sau:
Không phơi quần áo trong phòng kín không thông gió: Phơi đồ trong không gian kín khiến hơi nước bay hơi từ quần áo ngưng tụ trên tường, sàn và trần nhà, làm không khí ẩm hơn. Nếu bắt buộc phải phơi trong nhà, hãy bật quạt hoặc mở cửa sổ thông gió.
Không bật quạt liên tục khi sàn còn ướt: Nhiều người bật quạt để làm khô sàn, nhưng thực tế, quạt chỉ giúp bay hơi nước vào không khí, khiến độ ẩm tổng thể trong phòng tăng cao. Tốt hơn hết là lau khô sàn bằng khăn và chỉ bật quạt khi sàn đã ráo.
Không dùng nước nóng lau sàn hoặc tường: Hiểu rõ mùa nồm là gì, nước nóng sẽ làm hơi ẩm bốc lên nhanh hơn, khiến tình trạng nồm trở nên nghiêm trọng. Hãy lau bằng khăn khô hoặc dung dịch có khả năng hút ẩm nhẹ như giấm pha loãng.
Tránh bật điều hòa chế độ “Cool”: Khi trời nồm, bật chế độ làm mát (Cool) sẽ khiến hơi lạnh gặp không khí ẩm, làm tăng ngưng tụ nước. Thay vào đó, nên bật chế độ Dry hoặc Dehumidify để loại bỏ hơi ẩm hiệu quả hơn.
Không để thực phẩm ngoài trời: Thức ăn, đặc biệt là các loại bánh kẹo, ngũ cốc, thực phẩm khô… dễ hút ẩm và bị mốc trong thời tiết nồm. Hãy bảo quản chúng trong hộp kín hoặc tủ lạnh để giữ được lâu và an toàn hơn.
Kết luận
Qua bài viết trên của Hoàng Hà Mobile, bạn đã hiểu rõ mùa nồm là gì, hiện tượng này xảy ra vào tháng 2–4 hằng năm và mang đến nhiều bất tiện trong sinh hoạt. Tuy nhiên, chỉ cần áp dụng đúng cách chống ẩm và tránh những sai lầm thường gặp, bạn hoàn toàn có thể giữ cho ngôi nhà khô ráo, sạch sẽ, bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình. Mùa nồm tuy gây khó chịu, nhưng nếu hiểu rõ nguyên nhân và có biện pháp phòng tránh hợp lý, bạn sẽ dễ dàng “sống chung” với thời tiết ẩm ướt đặc trưng này mà không gặp nhiều phiền toái.
XEM THÊM:
