Inox là gì? Nên mua đồ gia dụng inox loại nào trong nấu ăn?

Inox từ lâu được biết đến là một chất liệu nổi bật trong ngành đồ gia dụng nhờ độ bền cao, dễ vệ sinh và vẻ ngoài sáng bóng sang trọng. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về các loại chất liệu này cũng như cách lựa chọn đúng sản phẩm phù hợp cho việc nấu ăn. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn khắc phục được tất cả thắc mắc trên. Cùng tham khảo ngay nhé!

Inox là gì?

Inox hay còn gọi là thép không gỉ, là một loại hợp kim của sắt có chứa ít nhất 10,5% crom – thành phần chính giúp tạo ra lớp màng bảo vệ chống oxy hóa. Ngoài crom, thép không gỉ còn có thể chứa các nguyên tố khác như niken, mangan, molypden… để tăng cường độ bền, khả năng chịu nhiệt và chống ăn mòn. 

Nhờ những đặc tính nổi bật như bền, cứng, sáng bóng, dễ vệ sinh và an toàn khi tiếp xúc với thực phẩm, thép không gỉ được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là trong các sản phẩm gia dụng nhà bếp như nồi, chảo, dao, muỗng, thau, kệ… Trong đó, thép không gỉ 304 là loại được đánh giá cao nhất về độ an toàn và có độ phù hợp cao để sử dụng trong nấu ăn hằng ngày.

Đặc điểm chung của chất liệu inox

Inox là chất liệu được ưa chuộng nhờ sở hữu nhiều đặc điểm nổi bật phù hợp với nhu cầu sử dụng trong đời sống hàng ngày. Trước hết, chất liệu này có khả năng chống gỉ sét và ăn mòn cao, nhờ thành phần crom tạo nên lớp màng oxit bảo vệ bề mặt kim loại khỏi tác động của môi trường như độ ẩm, axit hay muối. 

Ngoài ra, chất liệu này cũng nổi bật với bề mặt sáng bóng, dễ lau chùi để mang lại tính thẩm mỹ và vệ sinh cao. Đặc biệt, một số loại thép không gỉ như 304 còn được đánh giá là an toàn với thực phẩm, không thôi nhiễm kim loại nặng vào thức ăn trong quá trình sử dụng. Nhờ những đặc điểm đó, đây được xem là chất liệu lý tưởng cho các sản phẩm gia dụng như nồi, chảo, dao, muỗng, kệ bếp,… trong mọi gia đình.

Các loại inox phổ biến để sản xuất đồ gia dụng

Dành cho những ai chưa biết, thép không gỉ bao gồm nhiều chủng loại khác nhau. Trong đó, mỗi loại đều có các kết cấu và công dụng khác nhau. Dưới đây là nội dung trình bài chi tiết các loại vật liệu này mà bạn có thể tham khảo.

Inox 430

Đây là một loại thép không gỉ thuộc nhóm inox ferritic. Chất liệu này được sử dụng phổ biến trong các sản phẩm gia dụng nhờ giá thành hợp lý và khả năng chống ăn mòn ở mức khá. Thành phần chính của thép không gỉ 430 gồm sắt và khoảng 16–18% crom – yếu tố tạo nên lớp màng oxit giúp bảo vệ bề mặt khỏi bị oxy hóa. 

Khác với các chất liệu không gỉ khác, loại 430 không chứa hoặc chỉ chứa một lượng rất nhỏ niken, nên có từ tính và dễ dàng nhận biết bằng nam châm. Mặc dù khả năng chống gỉ của chất liệu này không cao bằng thép không gỉ 304, nhưng trong môi trường khô ráo, ít axit hay muối, nó vẫn đáp ứng tốt các yêu cầu sử dụng cơ bản. 

Thép không gỉ 430 còn có độ cứng và khả năng định hình tốt, dễ gia công và đánh bóng, mang lại tính thẩm mỹ cho sản phẩm. Nhờ những đặc tính này, nó thường được dùng để sản xuất các vật dụng như thìa, đũa, khay, thau, đáy nồi bắt từ hoặc các chi tiết trang trí trong thiết bị gia dụng như tủ lạnh, máy giặt.

Inox 201

Về thành phần, thép không gỉ 201 chứa khoảng 16–18% crom và 3,5–5,5% mangan. Hàm lượng niken trong loại chất liệu này chỉ ở mức thấp (khoảng 3,5–5,5%), trong khi thép không gỉ 304 chứa đến 8–10% niken. Do vậy, khả năng chống ăn mòn của loại thép không gỉ này thường yếu hơn loại 304, đặc biệt là trong môi trường ẩm ướt.

Tuy nhiên, thép không gỉ 201 vẫn có độ sáng bóng, độ bền cơ học khá tốt và dễ gia công, thích hợp cho các sản phẩm không tiếp xúc nhiều với nước hoặc thực phẩm trong thời gian dài. Đặc điểm dễ nhận biết là loại chất liệu này không có từ tính hoặc có từ tính nhẹ. Nó có thể bị gỉ sau một thời gian sử dụng trong môi trường không lý tưởng.

Về ứng dụng, thép không gỉ 201 thường được dùng để sản xuất kệ, giá đỡ, dao muỗng, khay đựng, vỏ tủ lạnh, nồi chảo giá rẻ, hoặc các vật dụng trang trí nội thất như tay nắm cửa, lan can,… Với chi phí hợp lý, đây chính là chất liệu phù hợp với người dùng có nhu cầu sử dụng ngắn hạn hoặc trong môi trường khô ráo, ít chịu tác động của hóa chất hay độ ẩm cao.

Inox 304

Thép không gỉ 304 chứa khoảng 18% crom và 8–10,5% niken nên giúp tạo lớp màng oxit bảo vệ bề mặt khỏi bị oxy hóa và nâng cao khả năng chống gỉ. Chính nhờ hàm lượng niken cao, chất liệu này có độ bền hóa học tốt hơn hẳn so với thép không gỉ 201 hay 430, đồng thời duy trì được độ sáng bóng, sạch sẽ trong suốt quá trình sử dụng.

Đặc điểm nổi bật của thép không gỉ 304 là khả năng chống ăn mòn rất cao, không bị gỉ sét, chịu nhiệt tốt, dễ gia công và an toàn tuyệt đối khi sử dụng trong thực phẩm. Ngoài ra, chất liệu này còn có độ dẻo và độ bền cơ học tốt, thích hợp để chế tạo các sản phẩm cần hàn, uốn hoặc định hình phức tạp.

Về ứng dụng, thép không gỉ 304 được dùng rộng rãi trong các sản phẩm gia dụng cao cấp như nồi chảo, muỗng, đũa, dao kéo, bình giữ nhiệt, bồn rửa, thiết bị nhà bếp công nghiệp và y tế. Nhờ những ưu điểm nổi bật về chất lượng và độ an toàn, đây được xem là lựa chọn hàng đầu cho các sản phẩm liên quan đến thực phẩm và sức khỏe.

Inox 410

Đây là một loại thép không gỉ thuộc nhóm martensitic, nổi bật với độ cứng cao, khả năng chịu mài mòn tốt, và có thể tôi luyện bằng nhiệt để tăng độ bền cơ học. Về thành phần, chất liệu chứa khoảng 11,5–13,5% crom và hàm lượng carbon cao hơn các loại inox austenitic. Điều này giúp chất liệu không gỉ này được tăng cường độ cứng và khả năng chịu lực. 

Đặc điểm nổi bật của thép không gỉ 410 là khả năng chịu nhiệt và chịu mài mòn tốt, dễ gia công cắt gọt, và có thể tôi luyện để tăng độ cứng. Nó rất thích hợp cho các dụng cụ cần độ sắc bén và bền bỉ. Tuy nhiên, khả năng chống ăn mòn của chất liệu này kém hơn so với thép không gỉ 304, nên không được khuyến khích sử dụng trong môi trường ẩm ướt lâu dài hoặc tiếp xúc với thực phẩm có tính axit.

Về ứng dụng, thép không gỉ 410 thường được sử dụng để sản xuất dao kéo, kéo cắt, lưỡi dao công nghiệp, vít, bu lông, trục quay, thiết bị cơ khí và một số sản phẩm gia dụng đòi hỏi độ cứng cao nhưng ít tiếp xúc với nước. Nhờ giá thành hợp lý và độ cứng vượt trội, chất liệu này là lựa chọn tốt trong các lĩnh vực cần gia công kim loại và chịu lực cơ học cao.

Inox 301

Về thành phần, thép không gỉ 301 chứa khoảng 16–18% crom và 6–8% niken, với hàm lượng carbon cao hơn chất liệu 304.. Tuy nhiên, do lượng niken thấp nên chất liệu này có khả năng chống ăn mòn thấp hơn thép không gỉ 304, nhất là trong môi trường có độ ẩm cao, axit hoặc hóa chất mạnh.

Đặc điểm nổi bật của thép không gỉ 301 là tính dẻo tốt, dễ uốn cong hoặc định hình trong quá trình gia công nguội. Sau khi được cán nguội, chất liệu này sẽ trở nên cứng hơn, đàn hồi tốt hơn, rất phù hợp để làm lò xo hoặc các chi tiết máy cần tính linh hoạt. Ngoài ra, chất liệu cũng có khả năng chống gỉ trong điều kiện môi trường không quá khắc nghiệt.

Về ứng dụng, thép không gỉ 301 thường được sử dụng trong sản xuất lò xo, kẹp, bản lề, chi tiết đàn hồi trong ngành cơ khí và điện tử, cũng như vỏ bọc linh kiện, thiết bị trang trí nội thất, hoặc các bộ phận của xe ô tô và tàu hỏa. Đây là loại chất liệu phù hợp với các sản phẩm cần định hình nhiều nhưng vẫn đảm bảo độ bền và độ sáng bề mặt.

Nên chọn mua đồ dùng inox loại nào?

Khi chọn mua đồ dùng cho nhà bếp, việc lựa chọn đúng loại inox phù hợp với mục đích sử dụng là yếu tố quan trọng để đảm bảo độ bền, an toàn thực phẩm và hiệu quả kinh tế. Dưới đây là gợi ý nên chọn mua loại thép không gỉ dựa trên các đặc điểm của chúng mà bạn có thể tham khảo.

Lưu ý khi sử dụng đồ inox trong nấu ăn

Trước hết, bạn nên ưu tiên sử dụng các dụng cụ được làm từ thép không gỉ chất lượng cao như inox 304 vì loại này có khả năng chống ăn mòn tốt, an toàn khi tiếp xúc với thực phẩm. Các loại chất liệu rẻ hơn như thép không gỉ 201 hoặc 430 có thể bị gỉ sét hoặc ăn mòn nếu dùng để nấu các món ăn chua, mặn hoặc để thức ăn lâu trong nồi. 

Ngoài ra, bạn không nên để nồi trống trên bếp lửa quá lâu vì có thể làm biến đổi màu sắc và cấu trúc của thép không gỉ. Trong quá trình vệ sinh, người dùng cũng cần tránh sử dụng búi sắt hoặc vật sắc nhọn để chà rửa vì có thể gây trầy xước, mất lớp bảo vệ và khiến bề mặt dễ bị gỉ. Thay vào đó, nên dùng miếng rửa mềm, kết hợp với giấm hoặc baking soda để làm sạch vết cháy khét. 

Sau khi rửa, bạn nên lau khô ngay để tránh đọng nước, đặc biệt ở những khe, góc khuất. Ngoài ra, không nên dùng nồi để trữ thực phẩm trong tủ lạnh vì môi trường ẩm và lạnh có thể làm thép không gỉ bị oxy hóa theo thời gian. Cuối cùng, nếu sử dụng bếp từ, bạn cần chọn loại chất liệu có từ tính như thép không gỉ 430 để đảm bảo an toàn và sức khỏe.

Tạm kết

Tóm lại, inox là một chất liệu thép không gỉ có tính ứng dụng cao trong lĩnh vực gia dụng nhờ vào độ bền, khả năng chống ăn mòn và an toàn khi tiếp xúc với thực phẩm. Tuy nhiên, không phải loại thép không gỉ nào cũng giống nhau, và việc lựa chọn đúng loại phù hợp với mục đích sử dụng sẽ giúp bạn tiết kiệm chi phí, đảm bảo sức khỏe và nâng cao hiệu quả nấu nướng.

XEM THÊM

Kệ lò vi sóng thép carbon chịu lực tốt C-Titan Carbon Racks (59x35x35cm): Giải pháp tối ưu cho không gian bếp gọn gàng

Tủ lạnh 4 cánh là gì? Nên mua tủ lạnh hãng nào tốt nhất?