Có câu “phong ba bão táp, không bằng ngữ pháp Việt Nam”, quả đúng như vậy khi chúng ta có một kho từ điển tiếng Việt quá phong phú. Nhưng điều này đôi khi cũng gây ra nhiều khó khăn vì bạn không biết nên sử dụng nào cho chính xác. Chẳng hạn như từ giành hay dành là một trong những tình huống mà nhiều người sai chính tả nhất.
Giành hay dành mới đúng chính tả
Dành và Giành là hai từ thường gặp trong tiếng Việt, nếu xét theo yếu tố chính tả thì cả hai từ đồng âm này đều đúng. Tuy nhiên, trong các trường hợp cụ thể thì chúng sẽ có các nghĩa, cũng như cách sử dụng khác nhau. Cụ thể như thế nào thì Hoàng Hà Mobile đã tổng hợp được những nội dung trọng ngay bên dưới đây.
Dành có ý nghĩa gì?
Từ “dành” được mọi người sử dụng để diễn đạt sự chuyển hướng của thời gian, công sức, hay tâm trí đến một mục đích cụ thể. Nó không chỉ liên quan đến hành động của cá nhân, mà còn là biểu hiện của sự tận tâm và trách nhiệm trong cả công việc và cuộc sống hàng ngày.
Khi ta nói “dành thời gian cho gia đình,” ta đang ám chỉ việc chú trọng và tận hưởng những khoảnh khắc quý báu với người thân. Trong mối quan hệ, “dành tình cảm” đồng nghĩa với việc tận tâm và mong muốn xây dựng một cầu nối vững chắc giữa các cá nhân.
Còn đối với công việc, “dành công sức” đồng nghĩa với việc cống hiến sự nỗ lực và kiên trì để đạt được mục tiêu. Song song đó, việc “dành tâm trí” cho một dự án hay sự nghiệp cụ thể là biểu hiện của sự tập trung và cam kết.
Đồng thời, “dành” cũng mang theo ý nghĩa của sự hiệu quả, bởi vì nó không chỉ là việc dành thời gian mà còn là việc sử dụng thời gian một cách có ý nghĩa. Sự dành đúng cách giúp ta xây dựng nền tảng cho sự thành công và hạnh phúc trong cuộc sống.
Giành có ý nghĩa gì?
Từ giành hay dành đều được mọi người sử dụng phổ biến trong ngôn phong hàng ngày. Đặc biệt, từ “Giành” trong tiếng Việt được xem là động từ và đôi lúc cũng là danh từ. Trong đó, ý nghĩa động từ thường được sử dụng để mô tả hành động chiến thắng, đoạt lấy hoặc đạt được một cái gì đó từ người khác. Điều này có thể là sự giành chiến thắng trong một cuộc thi, một cuộc đua, hoặc thậm chí là sự giành được sự chú ý và tôn trọng từ cộng đồng xã hội.
Ví dụ về từ “giành” theo ý nghĩa của động từ là: “Cậu ấy đã giành chiến thắng trong cuộc thi học sinh giỏi toán toàn quốc”.
Còn nếu từ “giành” được xét theo danh từ thì nó sẽ đi kèm với ý nghĩa của những đồ vật được đan bằng tre nứa. Đồng thời, các đồ vật này sẽ có đáy bằng và thành cao để giúp chúng ta đựng quần áo hoặc vật thể nào đó.
Ví dụ về từ “giành” theo ý nghĩa danh từ là “giành lúa hoặc giành hoa”. Từ giành này thường gắn liền với tên gọi của vùng nông thôn. Đến hiện tại người ta đã có nhiều dụng cụ đựng đồ thay thế nên còn rất ít người sử dụng từ giành theo nghĩa danh từ.
Cách phân biệt từ giành hay dành
Để phân biệt giữa từ “dành” và “giành” trong tiếng Việt, bạn cần chú ý đến ngữ cảnh và ý nghĩa cụ thể của từng từ. Như ở trên, chúng ta đã biết được khái niệm của từng từ. Và tại đây Hoàng Hà Mobile chỉ thống kê lại cho bạn những thông tin chủ yếu nhất.
Xét về thông điệp chung thì từ “dành” thường liên quan đến việc cung cấp, hiến dâng, hoặc sử dụng một lượng nào đó của thời gian, tâm trí, hay công sức nhằm đạt một mục tiêu cụ thể. Trong khi đó, từ “Giành” lại mang thông điệp về sự lấy về hay đoạt về một cái gì đó.
Dựa vào những thông tin trên, để chọn được từ đúng chính tả, bạn hãy xem xét ngữ cảnh của câu, xem liệu câu nói đang ám chỉ về điều này. Và tùy thuộc vào từng tình huống mà chúng ta sẽ áp dụng cú pháp câu cho phù hợp nhất.
Các trường hợp cụ thể để phân biệt từ giành hay dành
Sau khi đã biết được lý thuyết thì nhiệm vụ tiếp theo của bạn đó chính là áp dụng “công thức” vào thực tiễn. Ngay sau đây Hoàng Hà Mobile sẽ cung cấp cho bạn một số bài tập liên quan đến từ giành hoặc dành nhé. Tin chắc rằng, ngay khi giải xong các bài tập ngữ pháp này, bạn sẽ sử dụng thành thục từ giành và dành trong đời sống.
Dành cho hay giành cho
Cả hai cụm từ “dành cho” và “giành cho” đều được sử dụng để chỉ mục tiêu hoặc đối tượng của một hành động hay dành tặng một điều gì đó. Tuy nhiên, chúng có sự khác biệt nhỏ về ý nghĩa và ngữ cảnh sử dụng giữa hai từ này.
Đầu tiên, với từ “dành cho” sẽ thể hiện lên tâm nguyên muốn lấy một cái gì đó cho một ai khác. Hay nói theo cách khác, khi bạn sử dụng từ “dành cho” là bạn đang tặng một thứ gì đó cho bạn bè, người thân trong sự vui vẻ và niềm nở. Chẳng hạn như câu viết trong thiệp chúc mừng sinh nhật là “Dành cho anh tất cả những điều tuyệt vời nhất, happy birthday <3.”
Tuy nhiên, từ “giành cho” có vẻ không thích hợp trong ngữ cảnh này. Bởi vì bản chất của từ giành là mang tính giành giật, giành lấy và không phải là sự trao tặng tự nhiên. Chính vì vậy, “giành cho” là một từ khóa sai chính tả và không có nghĩa. Do đó, người dùng hãy lưu ý thêm nhé.
Nguyên nhân khiến cho mọi người vẫn còn sai chính tả từ “dành cho” và “giành cho” có thể xuất phát từ việc đọc sai âm “d” và “g”. Đồng thời, một số người vẫn chưa nắm rõ sự khác nhau của “d” và “g” nên đã dẫn đến một số lỗi chính tả thường thấy.
Dành dụm hay giành dụm
Như những thông tin phân tích ở trên, chúng ta biết được rằng việc sử dụng từ giành hay dành, đúng hay sai phụ thuộc rất nhiều vào hoàn cảnh mà hai từ này đi kèm. Riêng khi xét về tình huống dành dụm hay giành dụm, Hoàng Hà Mobile sẽ cung cấp cho bạn một vài dẫn chứng cụ thể.
Chi tiết hơn, từ “dành dụm” hàm ý về sự tích lũy, tiết kiệm và để dành một khoảng lượng tài sản nào đó. Theo đó, từ “dụm” ở đây là mang bản chất của động từ, hàm ý về sự tụm lại hay gộp lại từ nhiều thành phần nhỏ để tạo nên một giá trị lớn hơn. Ví dụ: “Chị Tâm tuy nhỏ tuổi, nhưng đã để dành được rất nhiều tiền tiết kiệm”.
Song song đó, từ “giành dụm” lại hoàn toàn không có ý nghĩa đặc biệt gì khác, cũng như nó không phù hợp với tình huống thể hiện sự để dành. Thậm chí, từ “giành dụm” cũng không xuất hiện trong từ điển tiếng Việt, nên chúng ta có thể cho rằng đây là một từ sai chính tả.
Đặc biệt hơn trong cộng mạng hiện nay vẫn thường xuyên bắt gặp các bạn sử dụng từ “giành dụm”. Thế nhưng đây là một từ không đúng và rất có thể họ không biết rằng mình đã viết sai chính tả từ “giành dụm”.
Tranh giành hay tranh dành
Trong hầu hết các trường hợp, người ta sử dụng từ “tranh giành” hơn là từ “tranh dành”. Nếu xét từ “giành” đi kèm với từ “tranh” thì nó mới tạo nên một bộ đôi ngữ pháp chính xác nhất. Bởi vì cơ bản từ “giành” cũng đã thể hiện cho hành động tranh chấp để lấy một thứ gì đó thuộc về mình. Ví dụ: “Ngày Black Friday của Hoàng Hà Mobile, tôi đã tranh giành được rất nhiều ưu đãi hấp dẫn.”
Còn từ “tranh dành” là một từ không đúng và hoàn toàn sai chính tả. Chúng ta chỉ có thể sử dụng từ “tranh dành” khi nó được bổ trợ thêm chủ ngữ và vị ngữ. Cụ thể như chúng ta có trường hợp là “Đây là bức tranh dành cho người yêu của tôi nhân dịp kỷ niệm 7 năm quen nhau”. Như vậy từ “tranh dành” mới thật sự được hiểu một cách chuẩn nhất.
Điều quan trọng nhất mà chúng tôi phải nhắc lại là bạn cần biết cách xác định tình huống sử dụng của từ giành hay dành. Nếu bạn vẫn còn bâng khuâng về hai từ này thì chúng ta hãy cùng tiếp tục khám phá thêm một tình huống hay sử dụng từ “giành” hoặc “dành” nhé.
Giành giật hay dành giật
Tương tự với ý nghĩa của từ “tranh giành” hay “tranh dành”, từ “giành giật” được xem là một từ đúng chính tả. Cụ thể hơn thì từ dành được sử dụng nhiều theo hướng ý nghĩa tích cực. Ngược lại, từ “giành” lại thể hiện cho một hành động tiêu cực, mọi người phải giành nhau một cái gì đó, thậm chí là xảy ra xô xát.
Chính vì vậy, trong tình huống này, chúng ta sẽ sử dụng từ “giành giật” nhé các bạn. Ví dụ: “Chúng tôi đã giành giật nhau các voucher hấp dẫn trong ngày siêu sale năm mới 2024”.
Làm thế nào để viết đúng chính tả từ giành hay dành?
Nếu bạn muốn viết đúng chính tả trong tất cả trường hợp thì đòi hỏi bạn cần phải có sự chú ý và thực hành. Đặc biệt bên dưới đây chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn một số “mẹo” hay để viết đúng hay nói đúng chính tả nhé. Thông tin này cực kỳ hữu dụng với những bạn nào làm trong lĩnh vực truyền thông và content.
Đọc càng nhiều càng tốt
Một sự thật là khi bạn đọc nhiều sẽ được tiếp xúc với nhiều loại câu trúc và ngữ pháp khác nhau. Điều này giúp bạn hiểu rõ cách các từ và cấu trúc câu được sử dụng trong từng ngữ cảnh. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể lựa chọn đọc cách các từ được viết đúng trong tạp chí hay sách báo có độ uy tín cao. Bởi vì các tác phẩm văn học hay ấn phẩm thường tuân theo các quy tắc chính tả và ngữ pháp, giúp bạn hình thành một mô hình chính tả đúng.
Bên cạnh đó, việc đọc nhiều cũng giúp bạn mở rộng vốn từ vựng của mình. Khi bạn biết cách đọc và hiểu nghĩa của một từ mới, khả năng viết nó đúng chính tả cũng tăng lên. Đồng thời mỗi khi đọc, não bộ của bạn sẽ nhìn thấy các từ và cụm từ xuất hiện thường xuyên. Như vậy, nó sẽ góp phần tạo ra sự quen thuộc với cách từ được viết và giúp nhớ chính tả.
Đặt câu hỏi khi không chắc chắn
Thực tế, việc đặt câu hỏi luôn rất hữu dụng trong rất nhiều tình huống khác nhau. Cụ thể, mỗi lần bạn đặt câu hỏi về cách viết một từ, bạn sẽ tỏ ra tò mò và mong muốn hiểu rõ hơn về từ đó có ý nghĩa gì. Chính sự tò mò này có thể là động lực mạnh mẽ để giúp bạn nắm bắt cách viết đúng, cũng như phân biệt được từ giành hay dành trong mỗi trường hợp.
Đồng thời, việc đặt câu hỏi khi không chắc chắn là một phần của thói quen tự kiểm tra. Thói quen này giúp bạn tập trung và chú ý đến chi tiết chính tả khi bạn viết. Hơn nữa, mỗi lần có câu hỏi thắc mắc sẽ khuyến khích người dùng muốn xác minh lại từ ngữ. Bằng cách tra từ điển tiếng Việt, bạn sẽ biết chính xác từ nào nên được sử dụng trong hoàn cảnh nào.
Kết luận
Trên đây là tất cả thông tin liên quan đến từ “giành hay dành” trong ngữ pháp tiếng Việt. Hy vọng với những gì Hoàng Hà Mobile cung cấp, bạn đã có thể áp dụng từ “giành” hoặc “dành” cho từng trường hợp cụ thể, nhưng vẫn đảm bảo được tính đúng chính tả nhé.
Xem thêm:
