Công thức tính diện tích hình vuông là một kiến thức toán học cơ bản, được áp dụng từ ghế nhà trường đến các ứng dụng thực tế như xây dựng, thiết kế. Nắm vững cách tính sẽ giúp bạn giải quyết các bài toán liên quan một cách nhanh chóng và chính xác.
Trong bài viết này, Hoàng Hà Mobile sẽ hướng dẫn bạn chi tiết các công thức, phương pháp tính diện tích hình vuông, kèm theo ví dụ và bài tập có lời giải cụ thể.
Hình vuông là gì? Các tính chất và dấu hiệu nhận biết
1.1. Định nghĩa hình vuông
Hình vuông là một hình tứ giác đều, có 4 cạnh bằng nhau và 4 góc bằng nhau (đều là góc vuông 90 độ). Hình vuông là một trường hợp đặc biệt của cả hình chữ nhật (có các cạnh bằng nhau) và hình thoi (có các góc vuông).
1.2. Tính chất của hình vuông
- Hai đường chéo có chiều dài bằng nhau, vuông góc với nhau và cắt nhau tại trung điểm của mỗi đường.
- Mỗi đường chéo chia hình vuông thành hai tam giác vuông cân bằng nhau.
- Có một đường tròn nội tiếp và một đường tròn ngoại tiếp đồng tâm.
- Sở hữu đầy đủ tính chất của hình bình hành, hình chữ nhật và hình thoi.
1.3. Dấu hiệu nhận biết hình vuông
Bạn có thể xác định một tứ giác là hình vuông nếu nó thỏa mãn một trong các điều kiện sau:
- Hình chữ nhật có hai cạnh kề bằng nhau.
- Hình chữ nhật có hai đường chéo vuông góc với nhau.
- Hình thoi có một góc vuông.
- Hình thoi có hai đường chéo bằng nhau.
Tìm hiểu tính chất của hình vuông
Để nhận biết đó có phải là hình vuông hay không và áp dụng công thức tính diện tích hình vuông, bạn cần dựa trên tính chất và dấu hiệu nhận biết sau:
Tính chất
Tính chất của hình vuông là:
- 2 đường chéo của hình vuông có chiều dài bằng nhau và cắt nhau tại trung điểm của 2 đường. Đồng thời, hai đường chéo đó khi gặp nhau sẽ vuông góc với nhau.
- Đường tròn nội tiếp có tâm trùng với tâm của đường tròn ngoại tiếp và trùng tại giao điểm của hai đường chéo trong hình vuông.
- Mỗi đường chéo đều chia hình vuông thành 2 hình tam giác bằng nhau.
- Hình vuông cũng sở hữu các tính chất của hình tứ giác khác như hình bình hành, hình thoi và hình chữ nhật.
Dấu hiệu nhận biết hình vuông
Thông qua các dấu hiệu sau, bạn có thể nhận biết được hình tứ giác đó có phải hình vuông hay không:
- Nếu là một hình chữ nhật có chiều dài 2 cạnh kề bằng nhau, thì có thể xác định đó là hình vuông.
- Nếu là hình chữ nhật có 2 đường chéo vuông góc với nhau, thì có thể xác định đó là hình vuông.
- Nếu là hình thoi có một góc vuông hoặc 2 đường chéo của hình thoi có chiều dài bằng nhau, chúng ta có thể xác định đó là hình vuông.
Các công thức tính diện tích hình vuông
2.1. Công thức cơ bản (khi biết độ dài cạnh)
Đây là công thức phổ biến và dễ nhớ nhất. Diện tích hình vuông bằng bình phương độ dài của một cạnh.
Gọi S là diện tích và a là độ dài cạnh, ta có:
S = a x a = a²
Ví dụ: Một hình vuông có cạnh dài 5 cm thì diện tích là: S = 5 x 5 = 25 cm².
2.2. Cách tính diện tích hình vuông khi biết chu vi
Nếu đề bài cho chu vi (P) của hình vuông, bạn cần tìm độ dài cạnh trước, sau đó áp dụng công thức cơ bản.
- Bước 1: Tính độ dài cạnh (a). Vì chu vi P = a x 4, suy ra: a = P / 4.
- Bước 2: Tính diện tích. Áp dụng công thức: S = a x a.
Ví dụ: Một hình vuông có chu vi 20 cm. Cạnh của nó là 20 / 4 = 5 cm. Diện tích là S = 5 x 5 = 25 cm².
2.3. Cách tính diện tích hình vuông khi biết đường chéo
Vì hình vuông là hình thoi đặc biệt, ta có thể dùng công thức tính diện tích hình thoi qua hai đường chéo (d1, d2). Trong hình vuông, hai đường chéo bằng nhau (gọi là d).
Công thức là: S = ½ x (d x d) = d² / 2
Ví dụ: Một hình vuông có đường chéo dài 10 cm. Diện tích của nó là S = (10 x 10) / 2 = 50 cm².
2.4. Các phương pháp suy luận khác
- Từ 2 tam giác vuông cân: Một đường chéo chia hình vuông thành 2 tam giác vuông cân bằng nhau. Diện tích hình vuông bằng tổng diện tích 2 tam giác này.
- Từ 2 hình chữ nhật: Một đường thẳng song song với một cạnh có thể chia hình vuông thành 2 hình chữ nhật. Diện tích hình vuông bằng tổng diện tích 2 hình chữ nhật đó.
2.5. Mẹo ghi nhớ công thức
Để không bị nhầm lẫn giữa chu vi và diện tích, bạn có thể ghi nhớ mẹo sau:
“Muốn tính diện tích hình vuông,
Cạnh nhân với chính nó, ta tìm ra.
Chu vi thì tính khác xa,
Cạnh nhân với bốn, thế là xong ngay.”
Một số lưu ý cần biết khi tính về diện tích hình vuông
Dưới đây là một số lưu ý bạn cần quan tâm khi áp dụng công thức tính diện tích của hình vuông ở trên.
- Khi tính, các cạnh phải cùng một đơn vị đo (chẳng hạn như m2, cm2…). Đây là nguyên tắc được áp dụng cho bất kỳ công thức tính nào trong toán học, tất cả các số liệu phải có cùng đơn vị đo, nếu như đề cho khác đơn vị, bạn buộc phải chuyển về một đơn vị chung như cm2, m2… rồi mới thực hiện các bước tính toán khác nhau.
- Khi tính diện tích hình vuông (hay bất kỳ diện tích hình học nào đó), bạn đều sử dụng đơn vị đo diện tích như cm2 hoặc m2, chúng ta không sử dụng diện tích thường như m, cm…
- Cần nắm rõ và phân biệt công thức tính diện tích với chu vi. Hai công thức này thường bị nhầm lẫn dẫn đến kết quả sai làm ảnh hưởng đến cả bài toán.
- Bạn có thể vận dụng công thức và tính chất của các hình tứ giác khác như hình chữ nhật, hình thang, hình thoi để tính ra diện tích của hình vuông nếu đề không cho bạn số liệu chiều dài cạnh.
Các dạng bài tập tính diện tích hình vuông (có lời giải)
Hãy cùng thực hành qua các ví dụ dưới đây để nắm vững kiến thức nhé!
Bài tập 1 (Cơ bản): Một tờ giấy hình vuông có cạnh dài 100mm. Tính diện tích tờ giấy theo đơn vị cm².
- Lời giải:
Đổi đơn vị: 100mm = 10cm.
Diện tích tờ giấy là: S = 10 x 10 = 100 cm².
Bài tập 2 (Tính từ chu vi): Cho một mảnh đất hình vuông có chu vi là 72m. Tính diện tích mảnh đất đó.
- Lời giải:
Độ dài cạnh của mảnh đất là: a = 72 : 4 = 18 m.
Diện tích mảnh đất là: S = 18 x 18 = 324 m².
Bài tập 3 (Nhận biết hình vuông): Một hình thoi có một góc vuông và độ dài cạnh là 8cm. Tính diện tích của hình đó.
- Lời giải:
Theo dấu hiệu nhận biết, hình thoi có 1 góc vuông là hình vuông.
Vậy, diện tích của hình đó là: S = 8 x 8 = 64 cm².
- Lời giải:
Diện tích một mảnh giấy nhỏ là: 5 x 5 = 25 cm².
Diện tích hình vuông lớn được tạo thành từ 9 mảnh nhỏ là: 25 x 9 = 225 cm².
Bài tập 5 (Bài toán thực tế): Một mảnh đất hình vuông được mở rộng thêm về một phía 6m, tạo thành một mảnh đất hình chữ nhật mới có chu vi 112m. Tính diện tích mảnh đất hình chữ nhật sau khi mở rộng.
- Lời giải:
Gọi cạnh hình vuông ban đầu là ‘a’. Mảnh đất mới là hình chữ nhật có các cạnh là ‘a’ và ‘a+6’.
Chu vi hình chữ nhật: P = 2 x (a + (a+6)) = 112 => 2 x (2a + 6) = 112 => 2a + 6 = 56 => 2a = 50 => a = 25 m.
Cạnh hình vuông ban đầu là 25 m.
Các cạnh của mảnh đất mới là 25m và 25+6 = 31m.
Diện tích mảnh đất sau khi mở rộng là: 25 x 31 = 775 m².
Bên trên là cách tính diện tích hình vuông mà bạn có thể tham khảo. Hy vọng bài viết sẽ hữu ích và đừng quên chia sẻ để mọi người cùng đón đọc, bạn nhé!
Xem thêm:
![Bảng giá iPhone mới và loạt ưu đãi khủng: Cập nhật mới nhất [2025]](https://hoanghamobile.com/tin-tuc/wp-content/uploads/2025/12/iPhone-13-768x402.jpg)
