Cyberbullying hay còn được gọi là bắt nạt trực tuyến là hành vi sử dụng công nghệ và các nền tảng mạng xã hội để quấy rối, đe dọa, bôi nhục hoặc làm tổn thương người khác. Thực hiện thông qua nhiều hình thức như tin nhắn, bình luận trực tiếp, hoặc việc chia sẻ hình ảnh và thông tin cá nhân mà không có sự đồng ý. Trong bài viết này, hãy cùng Hoàng Hà Mobile tìm hiểu rõ hơn về Cyberbullying là gì cũng như giải pháp khắc phục vấn đề này.
Cyberbullying là gì?
Như đã đề cập, đây là một hành vi sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, như mạng xã hội, email, tin nhắn di động hoặc bất kỳ nền tảng trực tuyến nào khác. Mục đích là để quấy rối, đe dọa, bôi nhục hoặc làm tổn thương một cá nhân hoặc nhóm người. Điều này thường diễn ra mà không yêu cầu sự tương tác trực tiếp giữa người bắt nạt và nạn nhân, tạo ra một khoảng cách mà người bắt nạt có thể cảm thấy ẩn danh và không bị trừng phạt.
Những hành vi của Cyberbullying có thể bao gồm việc gửi tin nhắn đe dọa hoặc xúc phạm, tạo trang web hoặc trang mạng xã hội giả mạo, chia sẻ hình ảnh hoặc thông tin cá nhân mà không có sự đồng ý, và nhiều hình thức quấy rối khác. Tình trạng này có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng cho nạn nhân, bao gồm tác động về mặt tâm lý, giảm tự trọng, trầm cảm và trong một số trường hợp, có thể dẫn đến tự tử hoặc hành vi tự hại.
Các hình thức phổ biến
Cyberbullying có thể xuất hiện dưới nhiều hình thức khác nhau. Dưới đây là một số hình thức phổ biến nhất mà bạn nên biết:
Tin nhắn quấy rối: Gửi tin nhắn đe dọa, chửi bới, hoặc xúc phạm thông qua các ứng dụng nhắn tin như Messenger, WhatsApp, Viber hoặc tin nhắn SMS truyền thống.
Bình luận tiêu cực trên mạng xã hội: Đăng những lời bình tiêu cực, xúc phạm hoặc đe dọa trên bài viết, hình ảnh, hoặc video của nạn nhân trên các nền tảng như Facebook, Instagram, Twitter và YouTube.
Chia sẻ hình ảnh hoặc video không mong muốn: Phát tán hoặc chia sẻ hình ảnh hoặc video cá nhân, đôi khi còn được chỉnh sửa một cách xấu xa mà không có sự đồng ý từ đối phương. Điều này bao gồm việc chia sẻ hình ảnh hoặc video nhạy cảm, dễ gây xấu hổ.
Tạo trang giả mạo: Lập ra một trang cá nhân hoặc trang mạng xã hội giả mạo của nạn nhân để đăng tải thông tin sai lệch, bôi nhục hoặc gây rối loạn.
Doxxing: Là hành vi công khai hoặc chia sẻ thông tin cá nhân của nạn nhân (như địa chỉ nhà, số điện thoại, hoặc địa chỉ email) mà không có sự đồng ý, nhằm mục đích gây ra sự quấy rối hoặc đe dọa trong thế giới thực.
Tấn công trực tuyến: Đồng loạt tấn công nạn nhân trên nhiều nền tảng mạng xã hội, thông qua việc tạo ra các chiến dịch lớn như hashtags hoặc nhóm thảo luận định hướng âm tính.
Mỗi hình thức của kể trên đều mang đến những ảnh hưởng tiêu cực cho nạn nhân và đều cần được chú ý và xử lý kịp thời.
Sự khác biệt giữa Cyberbullying và việc trêu chọc thông thường
Cyberbullying và việc trêu chọc thông thường trên mạng đều là những hành vi tiêu cực xuất hiện trên không gian mạng, nhưng chúng có sự khác biệt rõ ràng về mục đích, mức độ, và hậu quả. Dưới đây là bảng so sánh giữa hai hành vi này:
| Cyberbullying | Trêu chọc thông thường | |
| Mục đích | Mục tiêu chính là làm tổn thương, bôi nhục, hoặc gây sự quấy rối cho người khác. Hành vi này thường có ý định ác ý, mục đích cụ thể và có tính hệ thống. | Có thể chỉ là một hành động không có ý định xấu, một trò đùa nhẹ nhàng hoặc một bình luận vô tình. Thường không mang tính chất đe dọa hoặc hại người khác. |
| Mức độ và thời gian | Thường kéo dài và diễn ra thường xuyên. Nạn nhân thường bị quấy rối liên tục, dù đã yêu cầu ngừng hoặc đã tránh xa người bắt nạt. | Thường chỉ diễn ra một lần hoặc không thường xuyên. Người trêu chọc có thể dừng lại sau khi nhận ra hậu quả của hành động của mình. |
| Hậu quả | Có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, bao gồm tổn thương tâm lý, giảm tự trọng, trầm cảm, hoặc thậm chí tự tử trong một số trường hợp. | Mặc dù cũng có thể gây ra cảm giác khó chịu cho người được trêu chọc, nhưng thường không dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng hoặc kéo dài. |
Tóm lại, mặc dù cả hai đều liên quan đến hành vi tiêu cực trực tuyến, Cyberbullying thường nghiêm trọng và độc hại hơn so với việc trêu chọc thông thường.
Những nguy hiểm đến từ hành vi Cyberbullying
Trên thực tế, hành vi này dẫn đến khá nhiều hệ quả xấu cho nạn nhân, điển hình như:
Tác động tâm lý đến nạn nhân
Trầm cảm: Nạn nhân của Cyberbullying thường cảm thấy cô đơn, bất lực và tuyệt vọng. Họ thường tránh xa mọi người và mất hứng thú với các hoạt động mình yêu thích trước đây.
Lo âu: Sự không chắc chắn về bản thân và sợ hãi từ việc bị bắt nạt trực tuyến có thể tạo ra cảm giác thường xuyên lo lắng và căng thẳng.
Ý nghĩ tự tử: Trong trường hợp nghiêm trọng, áp lực và sự bất lực có thể đẩy nạn nhân tới suy nghĩ về việc tự hại mình hoặc tự tử.
Ảnh hưởng đến cộng đồng trực tuyến và thế giới thực
Môi trường trực tuyến: Cyberbullying làm giảm chất lượng trải nghiệm trực tuyến cho tất cả mọi người. Nó tạo ra một môi trường đầy áp lực, nơi mọi người luôn phải cảnh giác và không thể tự do bày tỏ ý kiến.
Thế giới thực: Những người bị Cyberbullying thường mang theo vết thương tâm lý và cảm xúc tiêu cực ra ngoài đời thực, ảnh hưởng đến quan hệ gia đình, bạn bè và việc học.
Hậu quả lâu dài đối với cả kẻ thực hiện việc bắt nạt và nạn nhân
Đối với nạn nhân: Ngoài những tổn thương tâm lý ngắn hạn, hậu quả có thể kéo dài suốt đời. Họ có thể phát triển những vấn đề về sức khỏe tâm thần, khó khăn trong việc tạo lập mối quan hệ và mất lòng tin vào môi trường xung quanh.
Đối với kẻ bắt nạt: Họ có thể gặp phải những rắc rối pháp lý, mất lòng tin từ bạn bè và gia đình, và phát triển một hình mẫu hành vi tiêu cực. Trong tương lai, họ cũng có thể đối mặt với những khó khăn trong việc tìm việc làm hoặc tạo lập mối quan hệ xã hội bền vững.
Dấu hiệu nhận biết khi trở thành nạn nhân
Dưới đây là một số dấu hiệu nhận biết khi là nạn nhân của Cyberbullying mà bạn nên biết:
Tăng cường tin nhắn hoặc thông báo tiêu cực: Bạn nhận thấy rằng có một sự gia tăng đáng kể trong số lượng tin nhắn, bình luận, hoặc thông báo tiêu cực trên các nền tảng trực tuyến mà bạn sử dụng.
Phát hiện nội dung xúc phạm hoặc đe dọa: Có người gửi tin nhắn hoặc bình luận có nội dung đe dọa, xúc phạm, hoặc làm nhục bạn trên mạng.
Hình ảnh hoặc video không mong muốn: Bạn thấy hình ảnh, video hoặc thông tin cá nhân của mình được chia sẻ mà không có sự đồng ý.
Giả mạo danh tính: Có ai đó đã tạo ra một tài khoản giả mạo dưới tên bạn và sử dụng nó để nói xấu, lan truyền thông tin sai lệch hoặc gây rối.
Bị cô lập trong cộng đồng trực tuyến: Bạn cảm thấy mình bị tẩy chay, bị loại khỏi nhóm chat, hoặc bị bạn bè trực tuyến tránh xa.
Thay đổi tâm trạng và cảm xúc: Bạn trở nên lo âu, mất tự tin, cảm thấy buồn bã hoặc tức giận mỗi khi truy cập internet hoặc sử dụng điện thoại.
Giảm sự quan tâm đối với hoạt động trực tuyến: Bạn tránh xa mạng xã hội, thậm chí là ngừng sử dụng một số dịch vụ trực tuyến mà trước đây bạn rất thích.
Thay đổi hành vi ngoại tuyến: Bạn trở nên rụt rè hơn, tránh gặp mặt người khác và trải qua những biến đổi tâm trạng đột ngột.
Mất giấc ngủ: Bạn gặp khó khăn trong việc ngủ yên giấc, thức dậy nhiều lần trong đêm hoặc thậm chí mất ngủ hoàn toàn.
Làm gì khi là nạn nhân của Cyberbullying?
Khi xác định bạn là nạn nhân của hành vi này, bạn nên tham khảo ngay các bước sau:
Không phản ứng trực tiếp và lưu lại bằng chứng
Khi bạn phát hiện mình trở thành mục tiêu của Cyberbullying, tránh việc trả đũa hoặc phản hồi một cách tiêu cực. Những phản ứng này có thể làm tăng thêm sự xung đột và không giải quyết được vấn đề.
Lưu lại mọi thông điệp, hình ảnh, video, hoặc bất kỳ hành vi bắt nạt trực tuyến nào bằng cách chụp màn hình, sao lưu tin nhắn, hoặc lưu URL. Những bằng chứng này có thể giúp bạn khi cần báo cáo cho nền tảng mạng xã hội hoặc cơ quan chức năng.
Báo cáo cho các nền tảng mạng xã hội hoặc dịch vụ trực tuyến liên quan
Hầu hết các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Instagram, hoặc Twitter đều có chức năng cho phép người dùng báo cáo nội dung xấu. Hãy sử dụng chức năng này để thông báo về hành vi bắt nạt mình gặp phải.
Đối với dịch vụ trực tuyến khác, hãy tìm đến trung tâm trợ giúp hoặc liên hệ với bộ phận hỗ trợ để báo cáo sự việc.
Tìm kiếm sự trợ giúp từ người thân, bạn bè hoặc có thể là chuyên gia tâm lý
Chia sẻ với những người thân cận về những gì bạn đã và đang trải qua. Họ có thể cung cấp cho bạn lời khuyên, sự động viên và tạo ra một môi trường an toàn cho bạn.
Trong một số trường hợp, việc tìm đến sự giúp đỡ từ chuyên gia tâm lý có thể giúp bạn xử lý áp lực tinh thần và tìm ra những cách đối phó hiệu quả với Cyberbullying.
Báo cáo cho cơ quan chức năng nếu việc bắt nạt tiếp tục hoặc có mức độ nghiêm trọng
Nếu sau khi đã báo cáo cho nền tảng mạng xã hội và hành vi bắt nạt vẫn tiếp tục, hãy cân nhắc việc báo cáo cho cơ quan chức năng.
Trong một số quốc gia, Cyberbullying có thể vi phạm luật và nạn nhân có quyền được bảo vệ. Đảm bảo bạn đã thu thập đủ bằng chứng trước khi tiến hành báo cáo.
Tạm kết
Có thể nhận thấy, Cyberbullying, hay việc bắt nạt trực tuyến, đã trở thành một hiện tượng ngày càng phổ biến và đáng lo ngại trong xã hội phát triển ngày nay. Sự nguy hiểm của nó không chỉ dừng lại ở việc tấn công tinh thần nạn nhân mà còn gây ra những hậu quả lâu dài. Chính vì vậy, chống lại hành vi này vừa là trách nhiệm của cá nhân, vừa cần đến sự phối hợp từ cộng đồng trực tuyến và cả xã hội.
Xem thêm:
