Xôi gấc là món ăn truyền thống không thể thiếu trong những dịp lễ, Tết, đặc biệt là trong ngày đầu năm mới. Ngày nay, bạn hoàn toàn có thể tự tay nấu món xôi gấc tại nhà với các bước vô cùng đơn giản, nguyên liệu dễ tìm và không cần quá nhiều kinh nghiệm bếp núc. Bài viết dưới đây, Hoàng Hà Mobile sẽ hướng dẫn bạn chi tiết cách nấu xôi gấc thơm ngon, dẻo mềm và lên màu cực kỳ bắt mắt.
Nguyên liệu nấu món xôi gấc
Trong cách nấu xôi gấc, việc lựa chọn nguyên liệu không chỉ ảnh hưởng đến hương vị mà còn quyết định đến màu sắc và độ dẻo của thành phẩm.
- Gạo nếp: Loại gạo ngon nhất nên dùng là nếp cái hoa vàng. Loại nếp này có đặc tính hạt to, tròn đều, thơm nhẹ và rất dẻo. Bạn nên chọn loại gạo không bị mốc, không có sâu, và không lẫn tấm. Khối lượng gạo cho một nồi xôi vừa đủ cho gia đình khoảng 4–6 người là 500g.
- Gấc: Nên chọn quả gấc chín đỏ, vỏ ngoài có màu cam sậm hoặc đỏ tươi, khi lắc có thể nghe thấy tiếng hạt lăn bên trong. Một quả gấc khoảng 500–700g là vừa đủ dùng. Tránh chọn quả còn xanh hoặc đã héo vì sẽ ảnh hưởng đến màu và mùi vị của món xôi.
- Rượu trắng: Khoảng 1 thìa canh rượu trắng giúp làm dậy màu đỏ tự nhiên của thịt gấc và khử mùi tanh nhẹ.
- Đường trắng: Dùng từ 50–100g tùy khẩu vị, giúp món xôi ngọt nhẹ, dễ ăn hơn, đặc biệt phù hợp nếu ăn kèm muối mè.
- Muối: Khoảng 1/2 thìa cà phê để trộn cùng gạo nếp, giúp đậm đà hơn.
- Dầu ăn hoặc nước cốt dừa: Một đến hai thìa canh để trộn vào lúc hấp, giúp xôi mềm, bóng và béo nhẹ.
Ngoài ra, nếu bạn muốn món xôi có thêm vị bùi, có thể rắc mè trắng rang lên khi ăn.
Cách nấu xôi gấc thơm dẻo tại nhà
Việc nấu xôi gấc tại nhà thật sự không quá cầu kỳ như nhiều người vẫn nghĩ. Chỉ cần thực hiện theo đúng các bước hướng dẫn dưới đây, bạn sẽ có ngay món xôi gấc vừa dẻo thơm, vừa bắt mắt, đảm bảo cả gia đình thích mê.
Sơ chế gạo nếp và thịt gấc
Đầu tiên, gạo nếp sau khi mua về cần vo kỹ từ 2–3 lần cho sạch bụi và tạp chất. Sau đó, ngâm gạo trong nước ấm đã đun trên bình siêu tốc, để khoảng 6–8 tiếng hoặc qua đêm. Ngâm như vậy giúp gạo nở mềm, khi hấp sẽ nhanh chín và giữ được độ dẻo ngon tự nhiên.
Đối với gấc, bạn dùng dao bổ đôi quả theo chiều ngang, dùng thìa nạo phần ruột đỏ bên trong. Đặt ruột gấc vào tô lớn, thêm vào khoảng 1 thìa canh rượu trắng rồi bóp nhẹ tay để thịt gấc tách khỏi hạt. Nếu thích xôi mịn và đều màu, bạn có thể bỏ phần hạt gấc. Tuy nhiên, giữ lại hạt gấc cũng không ảnh hưởng nhiều, và còn tạo vị bùi khi ăn.
Sau khi đã sơ chế gạo và gấc, bạn để riêng từng phần ra bát hoặc tô sạch, chuẩn bị cho bước trộn nguyên liệu. Lưu ý, khi nếp đã ngâm đủ thời gian, bạn cần đổ ra rổ cho ráo hoàn toàn nước trước khi trộn với gấc. Tránh để gạo còn ướt vì khi hấp sẽ bị nhão.
Trộn gấc với nếp và gia vị
Sau khi sơ chế xong, chúng ta bắt đầu bước trộn các nguyên liệu lại với nhau để chuẩn bị hấp trên bếp điện. Đây là công đoạn quan trọng trong cách nấu xôi gấc, giúp gạo nếp thấm đều màu và hương vị từ thịt gấc, tạo nên món xôi dẻo ngon và hấp dẫn.
- Trước tiên, bạn đổ phần gạo nếp đã để ráo vào một tô lớn. Tiếp đó, cho phần thịt gấc đã trộn rượu vào, thêm khoảng 1/2 thìa cà phê muối để tăng hương vị. Dùng tay hoặc thìa gỗ trộn đều nhẹ nhàng để thịt gấc bám đều từng hạt gạo. Tránh trộn quá mạnh làm hạt nếp bị gãy nát, xôi sau khi hấp sẽ không đẹp mắt.
- Nếu thích vị béo, bạn có thể cho thêm 1–2 thìa nước cốt dừa hoặc dầu ăn vào lúc này. Dầu ăn giúp hạt xôi sau khi chín sẽ bóng đẹp, không bị dính bết vào nhau.
- Sau khi trộn xong, để hỗn hợp nghỉ khoảng 10–15 phút cho gấc ngấm vào nếp. Đây là bí quyết giúp xôi lên màu đều và đẹp tự nhiên. Hỗn hợp lúc này sẽ có màu cam đỏ rực rỡ, mùi thơm nhẹ của gấc và mùi nếp mới trộn.
Lưu ý, nếu bạn muốn món xôi gấc mặn ngọt hài hòa, không nên cho đường ngay ở bước này mà để sau khi xôi đã gần chín, tránh làm xôi bị sượng. Đến đây, bạn đã hoàn tất phần chuẩn bị và sẵn sàng cho công đoạn hấp xôi.
Hấp xôi đúng cách
Hấp là khâu quan trọng nhất, ảnh hưởng trực tiếp đến độ dẻo, mềm và màu sắc của món xôi. Trong cách nấu xôi gấc, nếu thực hiện đúng bước này, bạn sẽ có món xôi gấc chín đều, không nhão, không khô và vẫn giữ được mùi thơm nguyên bản.
- Trước hết, bạn cần chuẩn bị một xửng hấp hoặc nồi cơm điện có khay hấp. Đun nước sôi rồi mới đặt xửng lên, không hấp khi nước còn nguội vì sẽ làm xôi sượng, lâu chín.
- Dàn đều hỗn hợp nếp và gấc đã trộn vào xửng, tránh để dày quá ở một điểm, xôi sẽ chín không đều. Dùng vá tạo vài lỗ nhỏ để hơi nước thoát lên giúp xôi nhanh chín hơn.
- Hấp lần đầu trong 25–30 phút với lửa vừa. Sau đó mở nắp, rưới vào hỗn hợp khoảng 2 thìa dầu ăn hoặc nước cốt dừa, rồi rắc đường trắng đều lên bề mặt. Dùng đũa hoặc thìa đảo nhẹ cho đường tan và thấm vào xôi.
- Tiếp tục hấp thêm khoảng 10 phút để đường tan hết và xôi chín hoàn toàn. Nếu thích ăn ngọt đậm, có thể rưới thêm đường ở cuối. Đừng quên dùng khăn khô lau mặt trong nắp nồi trong quá trình hấp để tránh nước đọng rơi xuống làm xôi nhão.
- Sau khi hấp xong, bạn có thể ủ thêm 5–10 phút trong nồi để xôi giữ nhiệt, hạt nếp nở đều và dẻo hơn.
Hoàn thiện và trình bày
Sau khi xôi đã chín, bạn có thể tiến hành trình bày và thưởng thức. Đây là bước cuối cùng trong cách nấu xôi gấc, cũng là lúc bạn phát huy sự khéo tay của mình để món ăn trở nên bắt mắt hơn.
- Bạn có thể dùng khuôn ép xôi để tạo hình hoa, trái tim, đồng xu hoặc chỉ đơn giản là vo thành viên nhỏ. Dùng muỗng thoa nhẹ dầu ăn để tránh dính khi múc xôi ra đĩa.
- Rắc lên trên mặt xôi một ít mè trắng rang, muối vừng hoặc dừa nạo sợi nhỏ tùy theo sở thích. Nếu thích vị mặn, bạn có thể ăn kèm xôi với ruốc, chà bông.
Một mẹo nhỏ là nên trình bày xôi trên đĩa trắng hoặc đĩa lá chuối để làm nổi bật màu đỏ rực của món ăn. Nhìn tổng thể, món xôi gấc không chỉ thơm ngon mà còn rất đẹp mắt, phù hợp với mọi dịp đặc biệt trong năm.
Thành phẩm món xôi gấc
Sau tất cả các công đoạn trong cách nấu xôi gấc, thành phẩm của món xôi gấc sẽ khiến bạn hoàn toàn hài lòng nếu làm đúng kỹ thuật. Hạt nếp sau khi hấp chín có độ bóng nhẹ, mềm nhưng vẫn giữ được sự tơi xốp, không bị dính bết hay nhão.
Màu đỏ cam tự nhiên của thịt gấc thấm đều vào từng hạt nếp tạo nên một tổng thể bắt mắt, tượng trưng cho may mắn, hạnh phúc. Khi thưởng thức, bạn sẽ cảm nhận được mùi thơm nhẹ đặc trưng của gấc hòa quyện cùng vị ngọt dịu từ đường, vị béo từ dầu ăn hoặc nước cốt dừa.
Món xôi gấc có thể ăn ngay khi còn nóng hoặc để nguội cũng vẫn ngon. Thích hợp cho các bữa ăn sáng, mang theo đi làm, đi học, hoặc dùng trong mâm cúng, tiệc tùng, lễ Tết.
Ngoài ra, nếu bạn muốn làm thêm các món ăn kèm như thịt quay, đậu phụ chiên giòn ăn cùng xôi, hãy tận dụng nồi chiên không dầu để nấu nhanh, ít dầu mỡ và an toàn cho sức khỏe.
Một số cách nấu xôi gấc khác
Ngoài cách nấu truyền thống, bạn có thể biến tấu món xôi gấc bằng cách kết hợp thêm đậu xanh để tạo nên những phiên bản hấp dẫn và lạ miệng hơn.
Nấu xôi gấc đậu xanh 3 tầng
Xôi gấc đậu xanh 3 tầng là món ăn mang đậm tính thẩm mỹ và được ưa chuộng trong các dịp cưới hỏi, lễ Tết. Món ăn có ba lớp rõ ràng: lớp xôi gấc ở trên và dưới, xen giữa là lớp đậu xanh vàng óng, tạo nên tổng thể bắt mắt, ngon miệng.
Nguyên liệu:
- Nếp ngon: 1kg
- Gấc chín: 500g
- Đậu xanh cà vỏ: 200g
- Đường trắng: 100g
- Dầu ăn hoặc nước cốt dừa: 2 thìa
- Muối, rượu trắng
Cách làm:
- Ngâm gạo nếp và đậu xanh từ 6–8 giờ.
- Trộn gấc với rượu, sau đó trộn đều với nếp và muối, để nghỉ 15 phút.
- Hấp xôi lần đầu trong 30–40 phút. Khi gần chín, rưới đường và nước cốt dừa, trộn đều, hấp thêm 10 phút.
- Hấp chín đậu xanh, tán nhuyễn với đường và chút dầu ăn.
- Dùng khuôn, ép lần lượt lớp xôi – đậu xanh – xôi. Để nguội rồi cắt thành từng miếng vuông hoặc hình tùy thích.
Ưu điểm: Món ăn có độ dẻo từ nếp, béo nhẹ từ dầu và vị bùi ngọt của đậu xanh, rất phù hợp làm quà biếu hoặc dùng trong lễ nghi truyền thống.
Nấu xôi gấc hoa cau
Xôi gấc hoa cau là một phiên bản nhẹ nhàng, thơm ngon và đẹp mắt, thường thấy trong các mâm cỗ cúng hoặc giỗ chạp. Trong cách nấu xôi gấc, biến tấu hoa cau tạo điểm nhấn đặc biệt nhờ việc rắc đậu xanh tán nhuyễn như cánh hoa cau lên trên mặt xôi gấc đỏ tươi.
Nguyên liệu:
- Nếp ngon: 500g
- Gấc chín: 300g
- Đậu xanh cà vỏ: 150g
- Đường, muối
- Dầu ăn hoặc nước cốt dừa
Cách làm:
- Ngâm nếp và đậu xanh 6 giờ, sau đó hấp riêng đậu cho chín mềm và tán nhuyễn.
- Gấc trộn với rượu trắng, sau đó trộn cùng nếp và một ít muối.
- Hấp xôi trong 25–30 phút, thêm chút đường, dầu ăn rồi hấp thêm 5 phút cho ngấm.
- Trình bày xôi ra đĩa hoặc khuôn, rắc đều đậu xanh nghiền lên trên bề mặt.
Thành phẩm: Món ăn có màu đỏ – vàng nổi bật, hạt nếp dẻo, đậu xanh bùi bùi, vị ngọt nhẹ nhàng, rất dễ ăn và phù hợp với mọi lứa tuổi.
Lời kết
Xôi gấc không chỉ là món ăn truyền thống mang đậm bản sắc văn hóa Việt mà còn là món ăn ngon, dễ làm và đầy dinh dưỡng. Với các bước hướng dẫn chi tiết trong bài viết, bạn hoàn toàn có thể tự tay vào bếp để thực hiện món xôi gấc thơm ngon, lên màu đẹp mà không cần đến những kỹ thuật nấu nướng cầu kỳ. Hãy thử ngay cách nấu xôi gấc cho gia đình bạn trong dịp lễ, Tết hoặc những bữa ăn sáng cuối tuần nhé.
XEM THÊM:
2 Cách nấu cháo hàu sữa, cháo hàu hạt sen thơm ngon, bổ dưỡng, không tanh
10 cách nấu súp thơm ngon dinh dưỡng cho cả người lớn lẫn trẻ nhỏ
