Bên cạnh cờ vua, cờ tướng cũng là một bộ môn thể thao trí tuệ được nhiều người châu Á ưa chuộng, đặc biệt còn là một nét đẹp truyền thống của Việt Nam. Thoạt nhìn, người mới chơi sẽ thấy bộ môn này khá phức tạp, nhưng cách chơi cờ tướng lại vô cùng đơn giản và có sức hấp dẫn rất riêng. Nếu bạn đang tìm kiếm một trò chơi giải trí, đồng thời nâng cao trí tuệ và sự sáng tạo, bạn có thể tìm hiểu và chơi thử loại cờ này.
Trong bài viết này, Hoàng Hà Mobile sẽ giới thiệu tất tần tật những điều liên quan đến loại cờ này và hướng dẫn cách chơi cờ tướng dễ nhất dành cho người mới bắt đầu. Vừa mang đến sự vui vẻ, vừa luyện tập trí óc, đây chắc chắn là bộ môn thể thao trí tuệ mà người chơi không thể bỏ lỡ.
Các thông tin chung về bộ môn cờ tướng
Cờ tướng là bộ môn khá phổ biến ở Việt Nam, được nhiều lứa tuổi từ người trẻ đến người trung niên lựa chọn để chơi giải trí. Vậy liệu bạn đã biết khái niệm đúng và nguồn gốc xuất xứ của bộ môn này? Cùng tìm hiểu ngay sau đây nhé!
Cờ tướng là gì và có nguồn gốc từ đâu?
Cờ tướng (Cờ Trung Quốc, còn được người Trung gọi là “Tượng kỳ”) là một trò chơi hoặc bộ môn thể thao trí tuệ dành cho hai người, có thể xếp vào cùng loại với cờ vua, shogi, janggi… Đây là loại cờ bắt nguồn từ sứ xở Trung Hoa, sau đó được biết đến rộng khắp sang các vùng lân cận như Hong Kong, Đài Loan, các quốc gia Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam.
Được mô phỏng dựa trên trận chiến giữa hai quốc gia, Tượng kỳ là một trận so tài trí tuệ giữa hai người chơi với mục tiêu là lật đổ được Tướng của đối phương. Để chiến thắng, người chơi phải tận dụng tối đa sức mạnh của các quân cờ, lên chiến lược cụ thể và áp dụng khéo léo chiến thuật, kỹ năng của mình. Tuy cùng một thể loại với các loại cờ khác, nhưng loại cờ Trung Quốc này cũng có những điểm khác biệt rất riêng. Ví dụ các quân cờ được đặt ở các giao điểm, sự xuất hiện của vài quân cờ mới như Pháo, Sỹ, Tượng…
Giới thiệu chung về bàn cờ tướng
Khác với bàn kẻ caro vuông như cờ vua, bàn cờ tướng được thiết kế hình chữ nhật với các đường thẳng giao nhau, bao gồm 9 đường dọc và 10 đường ngang vuông góc với nhau tạo thành. Ở giữa bàn cờ là một khoảng trống được tạo bởi 2 đường kẻ ngang, được là sông, chia cắt bàn cờ thành 2 phần đối xứng, tượng trưng cho 2 lãnh thổ riêng biệt. Mỗi bên sông của bàn cờ đều có một hình vuông với 2 được chéo, được tạo thành từ 4 ô vuông nhỏ tính từ các đường dọc 4, 5, 6. Phần Cửu cung hình vuông này là khu vực giới hạn nước đi của quân Tướng và quân Sỹ.
Các quân cờ được đặt ở các điểm giao nhau thành vì trong ô vuông. Cách sắp xếp quân cờ được chia thành 3 hàng, bao gồm hàng quân Tốt, hàng quân Pháo và hàng cho các quân còn lại. Người chơi sẽ chia thành 2 phe và lựa chọn quân Đỏ hoặc Đen khi bắt đầu một ván chơi. Theo quy ước, quân Đỏ sẽ nằm bên dưới và quân Đen nằm bên trên nếu quan sát bàn cờ một cách chính diện. Khi học cách chơi cờ tướng và để một trận cờ diễn ra một cách đạt chuẩn nhất, người chơi cần phải biết sắp xếp bàn cờ sao cho các quân cờ được đặt đúng vị trí và đặc biệt phải nhận dạng được tên gọi các quân cờ.
Giới thiệu các quân cờ
Mỗi một bộ cờ có tất cả 32 quân cờ, bao gồm 16 quân Đỏ và 16 quân Đen với những ký hiệu khác nhau trên mặt cờ. Có tổng cổng 7 loại quân cờ, bao gồm Tướng, Sỹ, Tượng, Mã, Xe, Pháo và Tốt. Tùy theo từng bộ cờ mà quân màu Đen sẽ được thay bằng các màu khác như Xanh lam, Xanh lục hoặc Trắng. Bên cạnh đó, một số quân cờ cũng có nhiều tên gọi khác nhau. Mỗi quân cờ sẽ có những chức năng và cách di chuyển riêng, sẽ được hướng dẫn chi tiết trong cách chơi cờ tướng ở phần sau.
| Tên quân cờ | Số lượng | Giá trị |
| Tướng (Soái) | 1 | |
| Sỹ | 2 | 2 |
| Tượng (Tịnh, Bồ) | 2 | 2.5 |
| Mã | 2 | 10 |
| Xe | 2 | 5 |
| Pháo | 2 | 4.5 |
| Tốt (Chốt, Binh) | 5 | 1 (chưa qua sông), 2 (đã qua sông) |
Tuy nhiên, vì tên quân cờ được ký hiệu là chữ Hán, vì vậy việc nhận diện sẽ gây khó khăn với một số người chơi mới. Sau đây là hình ảnh giúp bạn nhận biết được các loại quân cờ, dù ở phe Đen hay Đỏ.
Hướng dẫn cách chơi cờ tướng chi tiết và dễ nhất
Sau khi đã tìm hiểu kỹ các thông tin cơ bản về bộ môn Tượng kỳ, bạn có thể bắt đầu tham khảo cách chơi cho dân nhập môn bằng các luật chơi cơ bản, nắm bắt các di chuyển quân cờ và các giai đoạn của một ván cờ. Từ những bước cơ bản này, bạn có thể luyện tập dần dần để nâng cao kỹ năng và tính phản xạ với các nước cờ, từ đó học thêm nhiều mẹo, nhiều cách chơi cờ tướng giỏi và chuyên nghiệp.
Cách chơi cờ tướng với quy tắc di chuyển các quân cờ
Vì được sắp xếp tại các giao điểm và bàn cờ được chia đôi bởi con sông, vì vậy cách di chuyển các quân cờ tương đối phức tạp hơn so với nhiều loại cờ khác. Mỗi một quân cờ sẽ có cách đi riêng với những quy định riêng. Vì vậy, bắt đầu học cách chơi cờ tướng, người chơi cần nắm rõ các quy luật di chuyển của quân cờ như sau:
Quân Tướng
Quân Tướng là quân có vị trí cao nhất trong toàn bộ các quân cờ, quyết định sự thắng thua trong một ván chơi. Tướng chỉ có thể di chuyển ngang dọc theo đường kẻ sẵn và bị hạn chế trong Cung (phần hình vuông 2×2 có chứa đường chéo). Phe có quân Tướng bị hạ gục trước sẽ là phe bại trận.
Quân Sỹ
Quân Sỹ chỉ có thể di chuyển chéo 1 ô cho mỗi lượt trong phạm vi giới hạn giống quân Tướng. Quân cờ này có chức năng bảo vệ và yểm hộ vua trong các tình huống cấp bách. Tuy nhiên, nếu không biết xử lý khôn khéo, các nước đi của Sỹ cũng có thể trở thành mối nguy hại và cản đường vua “chạy thoát” khỏi quân địch.
Quân Tượng
Một lượt đi của Tượng được phép đi chéo 2 ô (ngang 2 và dọc 2). Tuy nhiên, Tượng đóng vai trò là quân phòng thủ nên không được phép qua sông. Bên cạnh đó, Tượng cũng không thể di chuyển nếu có một quân cờ khác nằm chắn giữa nước đi của Tượng.
Quân Mã
Quân Mã sẽ được di chuyển 2 hoặc 1 ô ngang/dọc cho mỗi nước đi. Tuy nhiên, đường đi của Mã sẽ không hợp lệ nếu bị cản bởi quân đồng minh.
Quân Xe
Quân xe có thể di chuyển đa năng ngang hoặc dọc khắp bàn cờ nếu không bị cản bởi một quân cờ khác. Quân Xe còn được ví như quân tấn công của cờ tướng, có vai trò trọng yếu của một ván chơi.
Quân Pháo
Pháo có cách đi giống với Xe, tuy nhiên cách ăn quân của Pháo lại vô cùng khác biệt. Nếu muốn ăn một quân cờ của bên địch, Pháo phải đứng cách quân đó bởi một quân khác, sau đó nhảy qua đầu quân cờ nằm giữa để “đánh phủ đầu” quân cờ của đối phương cần ăn.
Quân Tốt
Giống với quân Tốt trong cờ vua, Tốt của loại cờ này cũng chỉ có thể tiến 1 ô cho mỗi nước đi. Trước khi qua sông, quân Tốt chỉ được đi thẳng tiến. Tuy nhiên, sau khi đã qua sông và chạm vào phần lãnh thổ của địch, quân Tốt có thể đi ngang hoặc dọc 1 ô tùy theo chiến thuật của người chơi.
Cách chơi cờ tướng cơ bản nhất cho người mới bắt đầu
Các luật của thể loại cờ này khá đơn giản và dễ hiểu, người chơi qua một vài lần tìm hiểu là có thể dễ dàng nắm bắt. Sau đây là một vài quy định của một ván cờ, cũng như hướng dẫn bài bản cách chơi cờ tướng từ những bước sơ khai nhất.
Đầu tiên, hai người chơi sẽ chọn quân cờ Đen hoặc Đỏ và sắp xếp các quân cờ vào đúng vị trí. Khi ván cờ bắt đầu, quân cờ đầu tiên được di chuyển, người chơi sẽ không có quyền thay đổi phe cờ đã chọn. Theo nguyên tắc, người ở phe cờ Đỏ sẽ được đi trước, sau đó đến quân Đen. Như vậy, hai người chơi sẽ lần lượt thực hiện các nước đi của mình với mục tiêu là ăn được quân Tướng của đối phương. Tuy nhiên, nhiều người chơi cũng nhắm vào việc ăn hết các quân cờ địch, dồn đối thủ vào thế bị động và không thể không đầu hàng.
Một số luật cơ bản cần nắm rõ khi học cách chơi cờ tướng
Ăn quân cờ địch: Khi quân cờ di chuyển đến 1 vị trí đang bị nắm giữ bởi cờ đối phương, quân cờ địch đó sẽ bị ăn và bị loại ra khỏi bản cờ và cuộc chơi.
Chiếu tướng: Trường hợp này xảy ra khi một quân cờ di chuyển đến vị trí có thể ăn quân Tướng của đối phương trong nước đi tiếp theo. Nếu quân Tướng của đối phương không chạy sang một điểm an toàn hơn hoặc được che chắn bởi quân cờ khác, quân Tướng đó sẽ bị loại và bại trận thảm hại.
Tướng đối mặt Tướng: Một ván cờ không cho phép xảy ra trường hợp hai quân Tướng nằm trên cùng một đường thẳng, đối mặt với nhau mà không bị ngăn cách bởi một quân cờ khác.
Lùa quân: Đây là chiến thuật dùng quân cờ của mình để chèn ép và di chuyển đến vị trí có thể ăn quân cờ của phe địch.
Chiếu bí (Chiếu Tướng hết cờ): Xảy ra khi quân Tướng bị phe còn lại dồn vào thế bị chiếu tướng và không thể di chuyển sang một vị trí an toàn hoặc không có quân đồng minh khác bảo vệ được. Khi này, bên chiếu sẽ hoàn toàn chiến thắng.
Một ván cờ tướng kết thúc khi nào?
Khi học cách chơi cờ tướng, người chơi cần nắm rõ thời điểm kết thúc một ván cờ. Có 2 trường hợp kết thúc, đó là phân định rõ thắng thua và xác định kết quả hòa.
Trường hợp bạn thắng một ván cờ xảy ra khi các quân cờ của bạn dồn quân Tướng của đối phương vào thế chiếu bí; quân Tướng không thể thoát khỏi vòng vây hãm khi bị chiếu và các quân cờ khác không thể di chuyển để bảo vệ Tướng. Bên cạnh đó, bạn cũng sẽ thắng nếu đối phương vi phạm luật chơi nghiêm trọng hoặc chủ động xin thua.
Trường hợp ván cờ có kết quả hòa khi được phân định rằng cả hai bên không thể đi những nước cờ chiếu bí được đối phương; hoặc cả hai phe đều không còn những quân cờ có khả năng tấn công phe còn lại. Bên cạnh đó, ván cờ sẽ được xử hòa khi cả hai người chơi đều đồng ý với kết quả hòa hoặc tổng số nước đi đã đạt ngưỡng tối đa là 300.
Từ những thông tin trên, bạn đã có thể nắm được các nguyên tắc, luật chơi và cách chơi cờ tường cơ bản nhất dành cho người nhập môn. Chỉ cần bạn chăm chỉ rèn luyện mỗi ngày, kỹ năng và trình độ chơi cờ của bạn sẽ ngày càng được cải thiện và nâng cao. Nhờ vậy, bạn vừa có thể giải trí, vừa có thể rèn luyện và phát triển tư duy, trí tuệ.
Các ứng dụng giúp người chơi luyện tập thêm cách chơi cờ tướng online
Với một chiếc điện thoại thông minh trên tay, bạn hoàn toàn có thể tự luyện tập cách chơi cờ tướng mỗi ngày mà không cần phải sắm một bộ cờ mới hay tìm kiếm người chơi cùng. Chỉ cần download các ứng dụng Cờ tướng Online trên điện thoại Android hoặc điện thoại iOS, người dùng có thể luyện tập và chơi cờ cùng máy hoặc kết nối người chơi trên khắp cả nước. Sau đây là gợi ý các app mobile hay nhất và tốt nhất dành cho bạn.
Cờ Tướng, Cờ Úp Online – Ziga
Với khoảng 73.000+ lượt xếp hạng lên tới 4.7* chỉ tính riêng App Store, “Cờ Tướng, Cờ Úp Online – Ziga” là một tựa game khá được người dùng ưa chuộng. Người chơi ngoài luyện tập cờ tướng có thể thử sức với một bộ môn mới là cờ úp. Ứng dụng này ra đời nhằm mang đến những giờ phút giải trí với những ván cờ công bằng, lành mạnh và bổ ích nhất.
“Cờ Tướng, Cờ Úp Online – Ziga” sở hữu đồ họa sắc nét tinh tế và phong cách tối giản đem đến cảm giác dễ chịu. Ứng dụng luôn được cập nhật để mang tới trải nghiệm tốt nhất cho người dùng, vừa tiết kiệm pin, vừa không nóng máy khi chơi. Bạn có thể dễ dàng tìm thấy và ghép nối với các đối thủ ngang tài ngang sức với mình đến bắt đầu một ván cờ. Bên cạnh đó, tựa game này còn cho phép bạn kết nối với bạn bè, người thân nhờ liên kết Facebook.
Học cách chơi cờ tướng giỏi mỗi ngày với Chinese Chess
Chinese Chess là một trong những ứng dụng chơi cờ online bạn nên dùng thử. Ứng dụng cho phép bạn trải nghiệm các ván cờ căng thẳng và hấp dẫn với máy điều khiến không thua kém gì chơi ở ngoài đời thực. Dựa theo trình độ của mình, người chơi có thể lựa chọn 6 cấp bậc sau đây khi bắt đầu một ván cờ:
- A Lucky Child (Dễ)
- Pretty Girl (Trung Bình)
- Gentleman (Khó)
- Master (Cực Khó)
- Grand Master (Ác Mộng)
- Genius (Huyền Thoại)
Mỗi cấp độ sẽ tương ứng với mức độ khó dễ khác nhau, từ tương đương với đứa trẻ 9 tuổi cho đến trình độ của một tuyển thủ quốc tế chuyên nghiệp. Bạn có thể học tập và rèn luyện kỹ năng khi học hỏi cách nước đi của máy, từ đó có thêm những mẹo chơi cờ tướng để nắm chắc phần thắng chỉ tỏng vài nước đi. Bên cạnh đó, sở hữu lượt tải về ấn tượng, Chinese Chess cũng cho phép người chơi thách đấu với những người chơi khác ở các địa điểm khác nhau.
Cờ Tướng, Cớ Úp Online-Cờ Tiên (Ứng dụng trên iOS)
Là một ứng dụng game chơi cờ sở hữu nhiều lượt tải về trên App Store, “Cờ Tướng, Cớ Úp Online – Cờ Tiên” chắc chắn sẽ không làm bạn thất vọng bởi giao diện thân thiện và sự độc đáo, mới mẻ trong hình ảnh, nội dung.
Người chơi có thể trực tiếp tham gia vào các ván cờ, theo dõi các trấn đấu đỉnh cao để học hỏi thêm kinh nghiệm và kỹ năng. Việc thi đấu và tập luyện hằng ngày sẽ giúp các kỳ thủ trong việc nâng cao trình độ của mình, đồng thời tích lũy thêm điểm kinh nghiệm trên app, khẳng định bản thân là một trong các người chơi tài giỏi nhất.
“Cờ Tướng, Cớ Úp Online – Cờ Tiên” hứa hẹn sẽ mang đến cho người dùng những giây phút giải trí lành mạnh thông qua các ván cờ giữa các người dùng trên toàn quốc, tạo ra một cộng đồng tuyệt vời để chia sẻ và học hỏi cùng những người có cùng sở thích chơi cờ.
Tạm kết
Như vậy, bài viết trên đã mang đến cho bạn những kiến thức tổng quan nhất về bộ môn cờ tướng, một trò chơi trí tuệ bạn nên thử sức một lần trong đời. Loại cờ này từ lâu đã trở thành một nét đẹp thường có tại các làng xóm Việt Nam, được các ông chú bác và người trẻ yêu thích. Thông qua những ván cờ, người người nhà nhà lại có cơ hội ngồi lại chung vui cùng nhau, chia sẻ và phát triển tư duy vô cùng lành mạnh và bổ ích.
Với hướng dẫn cách chơi cờ tướng căn bản như trên, cách tốt nhất để bạn cải thiện trình độ là luyện tập hằng ngày và không ngừng học hỏi, tích lũy kinh nghiệm. Đừng quên theo dõi Hoàng Hà Mobile để đọc thêm nhiều tin tức công nghệ nóng hổi trong ngày và cập nhật các mẹo vặt cuộc sống hữu ích.
