Nhựa PET có an toàn không? Lưu ý khi sử dụng đồ dùng từ nhựa PET

Trong cuộc sống hiện đại, nhựa PET xuất hiện ở khắp nơi từ chai nước suối, hộp đựng thực phẩm đến bao bì sản phẩm tiêu dùng. Tuy nhiên, cùng với sự phổ biến đó là những lo ngại xoay quanh câu hỏi “nhựa PET có an toàn không” đối với sức khỏe con người và môi trường. Bài viết dưới đây, Hoàng Hà Mobile sẽ giúp bạn hiểu rõ bản chất, đặc điểm, ứng dụng cũng như cách sử dụng nhựa PET một cách an toàn và hiệu quả nhất.

Nhựa PET là gì?

Nhựa PET (tên đầy đủ là Polyethylene Terephthalate) là một trong những loại nhựa phổ biến và được sử dụng rộng rãi nhất hiện nay, thường được quan tâm với câu hỏi nhựa PET có an toàn không. Đây là một dạng nhựa thuộc nhóm polyester, được tạo thành từ quá trình phản ứng giữa axit terephthalic và ethylene glycol. PET có khả năng kết tinh cao, mang lại độ bền cơ học lớn, khả năng chống thấm khí tốt và độ trong suốt nổi bật.

Một trong những lý do khiến nhựa PET được ưa chuộng là tính an toàn tương đối khi tiếp xúc với thực phẩm. So với một số loại nhựa khác, PET không chứa BPA (bisphenol A), một hóa chất từng gây nhiều tranh cãi do khả năng ảnh hưởng đến nội tiết tố con người. Ngoài ra, PET còn có khả năng tái chế tốt, giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Tuy nhiên, loại nhựa này chỉ thực sự an toàn khi được sử dụng đúng cách, tránh tiếp xúc với nhiệt độ cao hoặc tái sử dụng quá nhiều lần.

Về mặt nhận diện, sản phẩm làm từ nhựa PET thường được ký hiệu bằng tam giác có mũi tên và số “1” ở giữa. Đây là ký hiệu quốc tế cho biết sản phẩm được làm từ PET, giúp người tiêu dùng dễ dàng phân biệt với các loại nhựa khác như PP, HDPE hay PS. 

Đặc điểm của nhựa PET

Nhựa PET được đánh giá cao bởi sự kết hợp giữa độ bền, độ dẻo và khả năng chịu lực vượt trội, nên nhiều người thường thắc mắc nhựa PET có an toàn không khi sử dụng trong đời sống hằng ngày. Về tính chất vật lý, PET có màu trong suốt, bề mặt nhẵn bóng, mang lại tính thẩm mỹ cao cho sản phẩm. Chất liệu này có thể chịu được va đập mạnh, ít bị nứt vỡ so với các loại nhựa giòn khác, đồng thời vẫn giữ được hình dạng ban đầu trong điều kiện bảo quản bình thường. 

Ngoài ra, PET là loại nhựa nhiệt dẻo, nghĩa là nó có thể được nấu chảy và định hình lại nhiều lần trong quá trình sản xuất. Điều này không chỉ mang đến sự linh hoạt cho các nhà sản xuất mà còn mở ra khả năng tái chế, tái sử dụng sau khi sản phẩm hết vòng đời. PET cũng có khả năng chịu nhiệt tốt ở mức vừa phải (khoảng 60–70°C), tuy nhiên nếu vượt quá giới hạn này, vật liệu có thể biến dạng hoặc giải phóng một số hợp chất không mong muốn.

Một đặc điểm quan trọng khác của nhựa PET là tính ổn định hóa học cao. Trong điều kiện bình thường, PET không phản ứng với nước, thực phẩm hay đồ uống, nhờ đó đảm bảo an toàn trong lưu trữ. Tuy nhiên, do cấu trúc có nhiều lỗ nhỏ li ti, các sản phẩm PET dễ bám vi khuẩn nếu được tái sử dụng nhiều lần mà không được vệ sinh đúng cách. 

Cách nhận biết đồ dùng bằng nhựa PET

Việc nhận biết sản phẩm làm từ nhựa PET rất đơn giản nếu bạn chú ý đến ký hiệu tái chế được in dưới đáy chai, hộp hoặc bao bì. Đây cũng là yếu tố giúp người dùng dễ dàng kiểm tra và tự đánh giá nhựa PET có an toàn không. 

Nhựa PET thường có ký hiệu tam giác ba mũi tên xoay vòng, bên trong là số “1”, kèm theo dòng chữ “PET” hoặc “PETE”. Đây là dấu hiệu nhận biết phổ biến nhất, giúp phân biệt với các loại nhựa khác như PP (số 5), HDPE (số 2), hay PS (số 6).

Về cảm quan, nhựa PET thường trong suốt, nhẹ và có độ bóng cao. Khi cầm, bạn sẽ cảm thấy chai hoặc hộp PET có độ đàn hồi nhất định nhưng vẫn đủ cứng cáp để giữ hình dạng. Một đặc điểm dễ nhận ra là khi bóp mạnh, nhựa PET phát ra tiếng “lốp bốp” đặc trưng. Ngoài ra, các chai nước khoáng, nước ngọt, nước giải khát hay dầu ăn thường sử dụng nhựa PET vì tính nhẹ, tiện lợi và khả năng chịu áp lực bên trong tốt.

Nếu bạn gặp sản phẩm có độ trong cao, không bị đục màu, không mùi nhựa hắc thì khả năng cao đó là PET. Tuy nhiên, cần phân biệt với một số loại nhựa giả PET có bề ngoài tương tự nhưng chứa tạp chất, không đạt tiêu chuẩn an toàn. Do đó, khi mua sản phẩm nhựa, nên ưu tiên chọn thương hiệu uy tín, có in rõ ký hiệu vật liệu và thông tin nguồn gốc. 

Nhựa PET có an toàn không?

Nhựa PET được đánh giá là tương đối an toàn khi được sử dụng đúng mục đích. Theo Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), PET là loại nhựa phù hợp để đựng thực phẩm và đồ uống vì không chứa BPA, một hợp chất có khả năng gây rối loạn nội tiết tố và được tìm thấy trong một số loại nhựa khác. Bên cạnh đó, nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra rằng trong điều kiện bình thường, PET không giải phóng chất độc hại vào nước hay thực phẩm.

Tuy nhiên, sự an toàn của PET phụ thuộc nhiều vào cách người dùng sử dụng. Khi chai hoặc hộp PET bị trầy xước, nứt vỡ hoặc tiếp xúc với nhiệt độ cao (trên 70°C), cấu trúc phân tử của nhựa có thể bị phá vỡ, dẫn đến việc giải phóng các chất như antimony hoặc bromate hóa. Dù hàm lượng nhỏ, nhưng nếu tích tụ lâu dài, những hợp chất này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe. 

Một số thông tin cho rằng nhựa PET có thể sinh ra chất gây ung thư nếu sử dụng quá lâu, tuy nhiên hiện chưa có nghiên cứu chính thức nào khẳng định điều này ở điều kiện sử dụng thông thường. Nhìn chung, PET vẫn là loại nhựa an toàn nhất trong nhóm nhựa dùng cho thực phẩm, miễn là bạn tuân thủ hướng dẫn của nhà sản xuất: không đựng đồ nóng, không tái sử dụng quá lâu và không để dưới ánh nắng trực tiếp trong thời gian dài.

Ứng dụng của nhựa PET trong thực tiễn

Nhựa PET có an toàn không là thắc mắc của nhiều người khi vật liệu này xuất hiện phổ biến trong đời sống hằng ngày và được ứng dụng rộng rãi.

Trong ngành thực phẩm và đồ uống

Nhựa PET được sử dụng phổ biến nhất trong ngành thực phẩm nhờ đặc tính trong suốt, nhẹ và an toàn khi tiếp xúc với đồ ăn, thức uống. Các chai nước suối, nước ngọt, nước trái cây, dầu ăn, hay hộp đựng thực phẩm phần lớn đều được sản xuất từ PET. 

Loại nhựa này giúp bảo quản tốt hương vị và dưỡng chất của thực phẩm nhờ khả năng chống thấm khí oxy, tránh quá trình oxy hóa. PET còn chịu được áp suất cao, rất thích hợp để chứa đồ uống có gas mà không lo nổ hoặc biến dạng.

Trong ngành dệt may

PET không những được ứng dụng trong ngành thực phẩm mà còn là nguyên liệu chính để sản xuất sợi polyester. Sợi này có độ bền cao, khả năng chống nhăn, nhanh khô và giữ màu tốt, được dùng rộng rãi trong may mặc, rèm cửa, thảm trải sàn và các sản phẩm nội thất. Việc tái chế chai PET thành sợi dệt cũng là một hướng đi bền vững giúp giảm rác thải nhựa, góp phần bảo vệ môi trường.

Trong công nghiệp và vật liệu xây dựng

PET còn được ứng dụng để sản xuất màng phim, bao bì công nghiệp, vật liệu đóng gói và linh kiện kỹ thuật. Với độ bền cơ học cao, khả năng chịu hóa chất tốt, PET đáp ứng các yêu cầu khắt khe trong ngành công nghiệp hiện đại, đồng thời cũng khiến nhiều người quan tâm đến vấn đề nhựa PET có an toàn không khi sử dụng lâu dài.

Ngoài ra, PET tái chế còn được dùng làm vật liệu cách nhiệt, tấm nhựa kỹ thuật hoặc thậm chí trong công nghệ in 3D. Những ứng dụng này giúp mở rộng vòng đời của nhựa PET, góp phần giảm thiểu tác động môi trường.

Nhựa PET có tái sử dụng được không?

Về lý thuyết, nhựa PET là loại vật liệu có thể tái chế hiệu quả. Tuy nhiên, đối với mục đích tái sử dụng trực tiếp (như dùng lại chai nước, hộp nhựa), cần đặc biệt thận trọng. PET được thiết kế chủ yếu cho sử dụng một lần, vì sau thời gian dài tiếp xúc với môi trường hoặc chịu tác động cơ học, cấu trúc của nhựa có thể suy yếu, làm tăng khả năng giải phóng hóa chất. Bên cạnh đó, việc vệ sinh chai PET không thể loại bỏ hoàn toàn vi khuẩn bám trong các khe nhỏ, dẫn đến nguy cơ ô nhiễm chéo.

Các chuyên gia khuyến cáo chỉ nên tái sử dụng chai PET trong thời gian ngắn, khoảng dưới 10 ngày, và chỉ dùng cho nước lọc ở nhiệt độ thường. Khi tìm hiểu nhựa PET có an toàn không, cần lưu ý rằng không nên dùng chai PET để đựng nước nóng, nước chanh hoặc các dung dịch có tính axit cao, vì dễ gây phản ứng hóa học. 

Khi thấy chai biến dạng, trầy xước hoặc có mùi lạ, tốt nhất nên thay chai mới. Đối với PET tái chế công nghiệp, quy trình phải tuân thủ tiêu chuẩn an toàn nghiêm ngặt nhằm loại bỏ tạp chất và phục hồi cấu trúc nhựa.

Lưu ý khi sử dụng sản phẩm làm từ nhựa PET

• Thứ nhất, không dùng PET cho đồ nóng. Khi nhiệt độ vượt quá 70°C, cấu trúc nhựa bắt đầu biến đổi, dễ giải phóng các hợp chất độc hại. Vì vậy, không nên đổ nước sôi, trà nóng hay cà phê vào chai nhựa PET.
• Thứ hai, tránh phơi nắng hoặc để gần nguồn nhiệt, vì ánh sáng và nhiệt độ cao sẽ khiến nhựa lão hóa nhanh, giảm độ bền và an toàn.
• Thứ ba, không tái sử dụng chai PET dùng một lần, đặc biệt khi đã có dấu hiệu biến dạng, xước hay bong tróc.

• Ngoài ra, nếu bắt buộc tái sử dụng trong thời gian ngắn, hãy rửa sạch kỹ bằng nước ấm và phơi khô hoàn toàn để hạn chế vi khuẩn.
• Nên chọn sản phẩm có ghi rõ “PET an toàn thực phẩm” và có nguồn gốc từ thương hiệu uy tín. Khi mua nước đóng chai, nên kiểm tra ký hiệu số “1” dưới đáy chai và đảm bảo sản phẩm còn nguyên vẹn, không móp méo.
• Cuối cùng, ý thức bảo vệ môi trường cũng rất quan trọng: hãy phân loại rác đúng cách, bỏ chai PET vào thùng tái chế thay vì rác thải sinh hoạt.

Lời kết

Nhựa PET có an toàn không là câu hỏi thường được đặt ra khi loại vật liệu này tuy mang lại nhiều tiện ích cho đời sống và sản xuất nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ nếu dùng sai cách. Việc hiểu rõ đặc tính và giới hạn sử dụng của PET là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng. Hãy nhớ rằng, không nên tái sử dụng chai nhựa quá lâu, tránh đựng đồ nóng hoặc để dưới ánh nắng trực tiếp. Đồng thời, hãy chủ động phân loại và tái chế đúng quy trình để giảm thiểu rác thải nhựa ra môi trường.

XEM THÊM:

Có nên ngâm chân nước gừng hàng ngày? Cách ngâm chân đúng, an toàn, hiệu quả

Adapter là gì? Công dụng & Hướng dẫn sử dụng adapter an toàn, hiệu quả