Cơm là món ăn truyền thống không thể thiếu trong mỗi bữa ăn của người Việt. Dù là nấu bằng nồi cơm điện hiện đại, bếp ga quen thuộc hay bằng củi theo kiểu truyền thống, mỗi phương pháp đều mang đến hương vị đặc trưng và trải nghiệm nấu nướng khác nhau. Bài viết sau, Hoàng Hà Mobile sẽ hướng dẫn chi tiết 3 cách nấu cơm phổ biến nhất tại nhà, đồng thời chia sẻ các mẹo giúp bạn luôn có nồi cơm mềm dẻo, thơm ngon, tròn vị.
Cách nấu cơm bằng nồi cơm điện
Nồi cơm điện là thiết bị quen thuộc trong mọi gian bếp hiện đại, giúp việc nấu cơm trở nên nhanh chóng và tiện lợi hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, để có được nồi cơm dẻo thơm, chín đều thì người dùng vẫn cần nắm vững một số kỹ thuật cơ bản.
Chuẩn bị
Để có một nồi cơm ngon khi nấu bằng nồi cơm điện, bước chuẩn bị đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Trước hết, bạn cần chọn loại gạo phù hợp. Với phần lớn gia đình, gạo tẻ trắng là lựa chọn phổ biến nhất, tuy nhiên bạn cũng có thể chọn gạo thơm như Jasmine, gạo Basmati hay gạo lứt tùy theo sở thích. Gạo cần phải sạch, không có hạt mốc hay lẫn sạn.
Kế đến là bước vo gạo. Bạn nên vo gạo từ 1–3 lần, sử dụng tay xoa nhẹ theo hình tròn. Tránh chà mạnh vì có thể làm mất đi lớp cám chứa nhiều dinh dưỡng. Một số người chỉ vo 1 lần để giữ vitamin B1 trong gạo – đây cũng là cách được khuyến khích nếu dùng gạo sạch.
Tiếp theo là đong nước. Tỷ lệ nước – gạo chính là yếu tố quyết định độ dẻo hoặc khô của cơm. Tùy từng loại gạo và cách nấu cơm, lượng nước sẽ khác nhau:
- Gạo dài (Jasmine): 1 phần gạo – 1.5 phần nước
- Gạo trắng ngắn hoặc gạo cũ: 1 phần gạo – 1.75 phần nước
- Gạo lứt: 1 phần gạo – 2 đến 2.25 phần nước
Ngoài ra, có thể thêm vào gạo một chút gia vị để tăng hương vị và độ tơi như:
- ½ muỗng cà phê muối
- 1 muỗng cà phê dầu ăn hoặc dầu oliu
- ½ muỗng giấm gạo giúp cơm bóng và thơm hơn
Cuối cùng, hãy đảm bảo rằng đáy nồi cơm điện hoàn toàn khô ráo trước khi đặt vào thân nồi. Điều này tránh làm hỏng mâm nhiệt, đồng thời giúp cơm không bị khê.
Cách nấu
Sau khi đã hoàn tất khâu chuẩn bị, bạn tiến hành cách nấu cơm bằng nồi cơm điện:
Bước 1: Gạo sau khi vo sạch, bạn cho vào nồi và đổ nước theo tỷ lệ phù hợp. Dàn đều mặt gạo trong nồi để khi nấu cơm chín đều, không bị lõm giữa hay khô cạnh. Nếu thích, có thể thêm một ít muối hoặc dầu ăn như đã hướng dẫn ở phần chuẩn bị.
Bước 2: Lau khô đáy nồi và cho vào thân nồi cơm điện. Việc này giúp đảm bảo tiếp xúc giữa nồi và mâm nhiệt được đều, tránh gây chập điện hoặc làm nồi mau hỏng. Sau đó, bạn đặt nồi vào, đậy nắp kín.
Bước 3: Hầu hết các nồi cơm điện hiện đại đều có đèn báo “Cook” (nấu) và “Warm” (giữ ấm). Khi bắt đầu, nhấn nút để chuyển sang chế độ “Cook”. Thời gian nấu thường dao động từ 20–40 phút tùy vào lượng gạo và loại nồi.
Bước 4: Khi nồi chuyển sang chế độ “Warm”, bạn không nên mở nắp ngay mà hãy để cơm ủ thêm khoảng 10–15 phút. Đây là bước giúp hạt cơm chín đều, không còn phần sống ở giữa. Sau đó, dùng vá xới cơm từ dưới lên trên để tơi đều và không bị dính đáy.
Bước 5: Sau khi lấy hết cơm, bạn nên để nồi nguội và rửa sạch càng sớm càng tốt. Việc này giúp nồi không bị ám mùi và kéo dài tuổi thọ thiết bị.
Cách nấu cơm bằng bếp ga hoặc bếp từ
Nấu cơm bằng bếp ga hay bếp từ là phương pháp truyền thống giúp kiểm soát độ chín và độ dẻo của cơm tốt hơn.
Chuẩn bị
Dù hiện nay nồi cơm điện đã phổ biến trong hầu hết gia đình, nhiều người vẫn ưa chuộng nấu cơm bằng bếp ga hoặc bếp từ để kiểm soát độ chín, độ dẻo của cơm theo cách truyền thống. Cách này đòi hỏi người nấu phải có chút kinh nghiệm, nhưng nếu chuẩn bị kỹ, bạn hoàn toàn có thể nấu được nồi cơm dẻo, không dính đáy.
Trước hết là chọn nồi nấu. Hãy ưu tiên loại nồi có đáy dày, chất liệu inox hoặc gang để giữ nhiệt tốt và phân bổ nhiệt đều. Nồi nhôm mỏng dễ bị khét đáy nếu không kiểm soát lửa đúng cách.
Tiếp theo là chọn và vo gạo. Bạn có thể dùng gạo trắng, gạo thơm, hoặc gạo lứt. Gạo cần được vo nhẹ nhàng 2–3 lần bằng nước sạch. Mẹo nhỏ: nếu muốn cơm dẻo hơn, có thể ngâm gạo từ 15–30 phút trước khi nấu, đặc biệt với gạo lứt.
Tỷ lệ nước: Gạo khi nấu bằng bếp ga có thể giữ nguyên như khi dùng cách nấu cơm bằng nồi cơm điện. Tuy nhiên, nên chú ý:
- Gạo tẻ: 1 phần gạo – 1.5 phần nước
- Gạo lứt: 1 phần gạo – 2 phần nước
- Nếu ngâm gạo trước, giảm lượng nước xuống 5–10%
Bạn cũng có thể cho thêm ½ muỗng muối và một ít dầu ăn để cơm có vị đậm đà và không dính đáy nồi.
Cách nấu
Bước 1: Sau khi cho nước và gạo vào nồi, đặt lên bếp và bật lửa vừa đến lớn. Không đậy nắp trong giai đoạn đầu cách nấu cơm để tránh nước trào ra khi sôi. Dùng đũa khuấy nhẹ để hạt gạo không dính vào đáy nồi.
Bước 2: Khi thấy mặt nước bắt đầu sủi bọt lớn và có dấu hiệu cạn (bạn sẽ thấy lỗ nhỏ xuất hiện giữa mặt gạo), hãy giảm lửa xuống mức nhỏ nhất và đậy nắp kín. Đây là bước hầm cơm giúp hạt gạo chín đều từ trong ra ngoài.
Bước 3: Giữ lửa nhỏ đều và tiếp tục nấu thêm khoảng 10–15 phút. Không nên mở nắp nhiều lần trong thời gian này để tránh mất hơi nóng. Sau thời gian này, bạn có thể mở nắp và thử một ít cơm để kiểm tra độ chín.
Bước 4: Sau khi cơm đã chín, tắt bếp và tiếp tục để nguyên nồi đậy kín nắp trong 5–10 phút. Hơi nóng còn lại sẽ giúp cơm mềm hơn và chín đều hơn.
Bước 5: Dùng muôi gỗ hoặc muỗng xới cơm từ đáy lên để tơi đều. Nếu đáy nồi hơi cháy nhẹ, bạn có thể thưởng thức phần “cháy cơm” giòn rụm – một nét đặc trưng của cách nấu truyền thống rất được yêu thích.
Cách nấu cơm củi dẻo thơm
Nấu cơm bằng củi không chỉ mang lại hương vị đặc trưng mà còn gợi nhớ đến những bữa cơm gia đình xưa ấm cúng. Dù đòi hỏi nhiều công đoạn hơn, nhưng thành quả là những hạt cơm thơm lừng mùi khói, dẻo ngon khó quên.
Chuẩn bị
Nấu cơm bằng củi là phương pháp truyền thống từ xa xưa, gắn liền với hình ảnh bếp lửa và nồi gang trong căn bếp quê. Dù ngày nay ít được sử dụng do sự tiện lợi của bếp điện, nhưng đây vẫn là cách mang lại hương vị đặc biệt, nhất là trong những buổi tiệc ngoài trời hay dịp lễ Tết ở quê. Tuy nhiên, để cơm nấu bằng củi ngon và không bị khét, bạn cần chuẩn bị kỹ lưỡng từ dụng cụ đến nguyên liệu.
Dụng cụ cần thiết:
- Nồi gang hoặc nồi đất, đáy dày
- Vỉ đỡ nồi, bếp đun củi hoặc ba cây gạch xếp thành kiềng
- Củi khô dễ cháy: tre, bạch đàn, keo hoặc nhánh khô
Gạo và nước: Chọn loại gạo ngon, đều hạt. Trong cách nấu cơm truyền thống, bạn nên vo 2–3 lần cho sạch bụi, không vo quá mạnh làm mất cám. Nếu có thời gian, nên ngâm gạo 30 phút trước khi nấu để hạt cơm nở đều và chín mềm.
Tỷ lệ nước nên như sau:
- Gạo trắng: 1 phần gạo – 1.5 đến 1.6 phần nước
- Gạo lứt: 1 phần gạo – 2 đến 2.25 phần nước
Gia vị: Giống các phương pháp khác, bạn có thể thêm một ít muối và dầu ăn để cơm có hương vị đậm đà và hạn chế cháy dính đáy nồi.
Cách nấu
Bước 1: Trước khi đặt nồi lên, hãy đảm bảo bạn có một bếp củi ổn định, lửa vừa phải, không quá mạnh gây trào nồi hoặc khét nồi. Trong cách nấu cơm bằng bếp củi, bạn có thể dùng rơm hoặc giấy để nhóm lửa và tiếp củi khô dần dần cho đều.
Bước 2: Cho gạo và nước vào nồi, đặt lên bếp lửa. Lúc đầu không đậy nắp, đun đến khi nước sôi. Có thể dùng muôi khuấy nhẹ để tránh gạo dính đáy. Lúc này hãy quan sát lửa, không để quá to vì nước có thể trào ra ngoài.
Bước 3: Khi thấy nước bắt đầu rút và hạt gạo nở, hãy đậy nắp nồi lại và giảm bớt củi để duy trì lửa liu riu. Đây là lúc cơm cần được “hầm” chậm để chín đều từ trong ra ngoài.
Bước 4: Giữ lửa nhỏ trong thời gian từ 10 – 15 phút này, tránh lật nắp quá nhiều. Bạn có thể nghiêng tai lắng nghe tiếng “lục bục” nhẹ – dấu hiệu cơm đang chín tới. Nếu nghe mùi cháy, có thể nhấc nồi lên khỏi bếp vài phút để hạ nhiệt.
Bước 5: Sau khi cơm chín, nhấc nồi khỏi bếp và để nguyên nắp thêm khoảng 10 phút. Hơi nóng còn lại sẽ làm cơm mềm dẻo hơn. Sau đó, bạn dùng vá xới nhẹ từ đáy lên trên. Hạt cơm sẽ rất thơm mùi khói nhẹ đặc trưng, tơi và bóng.
Bí quyết để nấu cơm ngon, mềm dẻo
Chọn gạo chất lượng: Gạo ngon là yếu tố tiên quyết trong cách nấu cơm ngon. Hãy chọn gạo mới, hạt đều, không vỡ nát, không có mùi lạ. Ưu tiên các loại gạo đặc sản như ST25, Jasmine, Bắc Hương…
Vo gạo đúng cách: Không chà mạnh tay làm mất cám. Chỉ nên vo 2–3 lần cho sạch bụi, giữ lại dinh dưỡng.
Ngâm gạo trước khi nấu: Đặc biệt với gạo lứt hoặc gạo khô. Ngâm từ 15–30 phút giúp gạo nở mềm, cơm chín đều hơn.
Tỷ lệ nước – gạo chuẩn xác: Tùy từng loại gạo và phương pháp nấu mà lượng nước sẽ khác. Nếu không chắc chắn, hãy tham khảo hướng dẫn từ nhà sản xuất hoặc thử nghiệm để có tỷ lệ phù hợp nhất với khẩu vị gia đình.
Gia vị hỗ trợ: Thêm ½ thìa cà phê muối hoặc ½ muỗng dầu ăn giúp hạt cơm đậm vị, bóng và không dính đáy nồi.
Ủ cơm sau khi nấu: Luôn để cơm “nghỉ” thêm 10–15 phút sau khi tắt bếp hoặc chuyển sang chế độ giữ ấm. Việc này giúp hạt cơm chín tới, mềm và giữ nguyên độ dẻo.
Xới đúng cách: Dùng vá nhựa hoặc muỗng gỗ xới từ dưới lên, đảo đều, tránh làm nát cơm.
Vệ sinh nồi sạch sẽ: Một chiếc nồi sạch sẽ, không bám mùi cũ giúp cơm giữ được trọn hương vị tự nhiên.
Lời kết
Dù lựa chọn cách nấu cơm nào, điều quan trọng nhất vẫn là sự cẩn thận, kiên nhẫn và yêu thích bếp núc. Khi bạn đầu tư thời gian và tâm huyết cho từng bữa cơm, hương vị mà bạn nhận lại không chỉ là sự ngon miệng mà còn là sự ấm áp của tình thân. Hãy thử cả 3 cách nấu trên và tìm ra phong cách phù hợp nhất cho gia đình bạn nhé.
XEM THÊM:
Cách nấu bánh canh ghẹ ngon, đậm đà, chuẩn vị 3 miền Bắc Trung Nam
3 cách nấu bún bò đơn giản tại nhà, nước dùng ngọt thanh ai ăn cũng mê
