Stan là gì? Giải mã từ A-Z về Stan, Fan và Bias trong văn hóa Fandom

Phân biệt stan và bias

Stan là gì? Stan và fan cũng như bias có gì khác nhau? Những câu hỏi này sẽ được giải đáp ngay sau đây, mời các bạn tiếp tục theo dõi.

Stan là gì?

Có 2 lập luận về từ “Stan” này. Đầu tiên nhiều người cho rằng từ “Stan” có nguồn gốc từ một bài hát có tựa đề “Stan” của rapper người Mỹ Eminem, phát hành vào năm 2000. Trong bài hát này, “Stan” là tên của một nhân vật hư cấu đang bị ám ảnh bởi Eminem và trở thành một fan cuồng của anh ta. Từ “Stan” sau đó được sử dụng để miêu tả một người hâm mộ cực kỳ cuồng nhiệt và hết lòng đối với một nghệ sĩ, nhân vật nổi tiếng hoặc một thương hiệu nào đó. Từ này thường được sử dụng trong văn bản, trò chuyện trực tuyến và trên mạng xã hội để miêu tả những người hâm mộ quá mức, có thể theo đuổi thần tượng của mình một cách sát sao và thậm chí là quá khích.

Ví dụ: “Anh ta là một Stan của Taylor Swift, anh ấy biết hết mọi lời bài hát của cô ấy và đã đi đến tất cả các buổi diễn của Taylor Swift trong world tour.”

Thứ hai, thực chất từ “Stan” là sự kết hợp của hai từ: “stalker” (người theo dõi) và “fan” (người hâm mộ). Từ “stalker” để chỉ những người quan tâm và theo dõi thai quá và đôi khi là gây phiền toái cho đối tượng của mình theo một cách không lành mạnh. Còn từ “fan” thường được sử dụng để chỉ những người ủng hộ và yêu mến một nghệ sĩ, một nhóm nhạc hoặc một thương hiệu nào đó. Fan có thể có nhiều mức độ yêu mến và sự ủng hộ khác nhau, từ những người chỉ cảm thấy thích thú đến những người rất nhiệt tình và sẵn sàng theo đuổi idol của mình.

Bias là gì?

Giải thích tương tự cho câu hỏi stan là gì thì trong ngành công nghiệp giải trí Kpop, thuật ngữ “bias” khá quen thuộc với người hâm mộ. Từ này được sử dụng để chỉ thành viên mà bạn yêu thích nhất trong một nhóm nhạc Kpop hoặc một nghệ sĩ solo. Đây là thành viên mà bạn có cảm tình sâu sắc, thường thu hút bạn hơn so với những member còn lại dựa trên ngoại hình, giọng hát, khả năng biểu diễn, cách tương tác hay bất kỳ yếu tố nào khác mà bạn cảm thấy gắn kết và thích thú.

Giả sử bạn là một fan của nhóm nhạc BTS và thành viên mà bạn yêu thích nhất trong nhóm là Jimin. Trong trường hợp này, Jimin là bias của bạn, là thành viên mà bạn có tình cảm sâu sắc và ưu ái hơn những thành viên khác trong nhóm BTS. Bạn có thể thích Jimin vì ngoại hình đẹp, khả năng nhảy xuất sắc và cái cách anh ấy biểu diễn trên sân khấu. Khi bạn trò chuyện với các fan khác, bạn có thể nói: “Jimin là bias của tôi trong BTS. Cậu ấy dễ thương và tài năng khi trên sân khấu.”

Tại sao văn hóa “Stan” lại phổ biến đến vậy?

Sự trỗi dậy của văn hóa “stan” không chỉ là một xu hướng nhất thời mà còn phản ánh những nhu cầu tâm lý sâu sắc, đặc biệt là trong thời đại kỹ thuật số:

• Cảm giác thuộc về một cộng đồng: Việc “stan” một ai đó giúp các cá nhân tìm thấy một cộng đồng (fandom) có chung sở thích và đam mê. Họ có thể chia sẻ, thảo luận và cùng nhau ủng hộ thần tượng, tạo nên một cảm giác kết nối mạnh mẽ.
• Tìm kiếm bản sắc cá nhân: Thần tượng thường đại diện cho một hình mẫu lý tưởng về tài năng, ngoại hình và nhân cách. Việc hâm mộ giúp nhiều người định hình bản sắc, giá trị sống và tìm thấy nguồn cảm hứng cho riêng mình.
• Sự tương tác trên mạng xã hội: Mạng xã hội cho phép fan tiếp cận gần hơn với thần tượng và dễ dàng kết nối với những người hâm mộ khác trên toàn thế giới, từ đó thúc đẩy văn hóa “stan” lan rộng nhanh chóng.

Tổng hợp các thuật ngữ liên quan đến Bias

Bên cạnh “bias”, cộng đồng fan K-Pop còn sử dụng nhiều thuật ngữ thú vị khác để thể hiện tình cảm của mình:

• Ultimate Bias: Chỉ thành viên/nghệ sĩ mà bạn yêu thích tuyệt đối, là “chân ái” số một không thể thay thế trong lòng bạn.
• Bias Wrecker: Là thành viên “phá bĩnh” có khả năng làm bạn rung động và “đe dọa” vị trí của bias hiện tại.
• Lật bias: Hành động thay đổi thành viên yêu thích nhất (bias) của mình sang một người khác trong cùng nhóm.
• Bias List: Danh sách xếp hạng các thành viên yêu thích trong một nhóm nhạc theo thứ tự ưu tiên của bạn.
• Card bias: Tấm thẻ ảnh (photocard) có hình của thành viên bias mà các fan thường săn lùng trong album.

Có bao nhiêu kiểu Stan trong cộng đồng người hâm mộ Kpop?

Sau khi tìm hiểu stan là gì, bây giờ chúng ta sẽ khám phá các cụm từ liên quan đến stan. Trong cộng đồng người hâm mộ nói chung và fan Kpop nói riêng, stan có nhiều kiểu và nhiều cấp độ. Mỗi kiểu stan sẽ có những cộng đồng fan hâm mộ riêng, họ sẽ đem đến những hoạt động ý nghĩa và có sức ảnh hưởng nhất định.

Ultimate Stan

Ultimate Stan là gì? Cụm từ này được sử dụng để chỉ những người hâm mộ cực kỳ nhiệt tình, đam mê và trung thành với một người nổi tiếng, sản phẩm hoặc tác phẩm nghệ thuật. Một Ultimate Stan thường là người hâm mộ không đơn thuần, họ có thể dành rất nhiều thời gian, tiền bạc, sự nỗ lực, kiên trì để theo dõi, tìm hiểu và tham gia vào mọi hoạt động liên quan đến nghệ sĩ mà mình yêu thích.

Để dễ hình dung hơn, một Ultimate Stan là một người hâm mộ cuồng nhiệt của một nghệ sĩ nhạc nổi tiếng. Họ có thể mua tất cả album, điện thoại, áo quần và các sản phẩm liên quan đến nghệ sĩ đó. Họ thường xuyên tham gia các buổi hòa nhạc, sự kiện và fan meeting để được gặp gỡ ít nhất một lần trong đời. Họ cũng có thể dành thời gian tìm hiểu về cuộc sống, sự nghiệp và thông tin cá nhân của nghệ sĩ đó. Họ thường tham gia và thậm chí là tự tổ chức các cộng đồng trực tuyến để chia sẻ tình yêu và sự hỗ trợ cho nghệ sĩ mà mình ủng hộ.

Multi Stan

Multi Stan là gì? Đây là cụm từ để nói về những người hâm mộ có sự đam mê và ủng hộ cho nhiều người nổi tiếng khác nhau. Một Multi Stan không chỉ tập trung vào chỉ một, họ có thể theo dõi và ủng hộ cùng một lúc nhiều nghệ sĩ âm nhạc, diễn viên, nhóm nhạc.

Một Multi Stan có thể là một người hâm mộ yêu thích âm nhạc và điện ảnh. Họ có thể đam mê với nhiều nghệ sĩ âm nhạc khác nhau, từ các thể loại nhạc pop, rock, hip-hop đến nhạc điện tử. Đồng thời, họ cũng theo dõi và ủng hộ nhiều diễn viên, đạo diễn và bộ phim khác nhau. Họ có thể dành thời gian để nghe nhạc, xem phim, tìm hiểu và chia sẻ thông tin về các nghệ sĩ và tác phẩm mà họ yêu thích.

Solo Stan

Solo Stan là gì? Người hâm mộ tập trung và chỉ ủng hộ một người nổi tiếng, một nghệ sĩ solo duy nhất được gọi chung là Solo Stan. Một Solo Stan là người hâm mộ tập trung và đặt tất cả sự quan tâm và tình cảm vào một cá nhân cụ thể. Họ không chia sẻ tình yêu và sự ủng hộ của mình với bất kỳ cá nhân nào khác.

Một ví dụ cụ thể về một Solo Stan đó là một người hâm mộ chỉ ủng hộ nghệ sĩ IU. Người hâm mộ này có thể dành nhiều thời gian để nghe và xem các bài hát, video âm nhạc và buổi biểu diễn trực tiếp của IU. Họ có thể mua tất cả album và merchandise của IU, tham gia vào các cộng đồng trực tuyến của fan hâm mộ và theo dõi mọi hoạt động và thông tin mới nhất liên quan đến IU.

Solo Stan của IU có thể thể hiện sự ái mộ của mình bằng cách tham gia vào các hoạt động quảng bá sản phẩm mới của IU. Họ cũng có thể tạo ra nội dung sáng tạo như fanart, fanfiction hoặc video covers để chia sẻ sự yêu thích và ủng hộ của mình với cộng đồng.

Group Stan

Group Stan là gì? Đây thuật ngữ được sử dụng trong cộng đồng fan hâm mộ để chỉ những người hâm mộ tập trung và ủng hộ một nhóm nhạc hoặc nhóm nghệ sĩ. Ví dụ về một group stan của nhóm nhạc BTS. Họ có thể dành thời gian xem các buổi biểu diễn trực tiếp, nghe và xem các bài hát, video âm nhạc và chương trình truyền hình liên quan đến BTS.

Họ cũng mua album, merchandise và tham gia vào các hoạt động quảng bá của nhóm. Group Stan của BTS có thể thể hiện sự hâm mộ của mình bằng cách tham gia vào các cộng đồng trực tuyến của fan hâm mộ, chia sẻ thông tin, tạo nội dung sáng tạo và tham gia vào các dự án cộng đồng như quyên góp, gây quỹ, hoặc sự kiện thiện nguyện liên quan đến nhóm.

Bias Stan

Một Bias Stan là gì? Là người hâm mộ có thành viên yêu thích nhất trong một nhóm nhạc hoặc nhóm nghệ sĩ cụ thể. Thành viên này được gọi là bias, là người mà người hâm mộ có sự kết nối mạnh mẽ về cảm xúc, sở thích và họ thường xuyên tìm hiểu về cuộc sống và sự hoạt động của thành viên này. Mặc dù Bias Stan có thành viên yêu thích chính là bias nhưng bên cạnh đó họ cũng luôn tôn trọng và ủng hộ các thành viên khác trong nhóm.

Ví dụ về Bias Stan có thể là một người hâm mộ của nhóm nhạc BLACKPINK và có thành viên Jennie là bias. Người hâm mộ này luôn theo dõi và ủng hộ Jennie trong các hoạt động âm nhạc, phim ảnh và quảng bá của cô nàng. Họ có thể xem lại các video, biểu diễn và phỏng vấn của Jennie, cập nhật tin tức mới nhất về cô ấy và tạo nội dung sáng tạo như fanart hoặc fanfiction tương tự.

“Stan” lành mạnh và “Stan” tiêu cực: Ranh giới ở đâu?

Thuật ngữ “stan” bắt nguồn từ bài hát của Eminem với hình ảnh một fan cuồng tiêu cực. Dù ngày nay ý nghĩa đã nhẹ nhàng hơn, ranh giới giữa hâm mộ nhiệt thành và ám ảnh quá mức vẫn rất mong manh. Tại Việt Nam, chúng ta cũng đã chứng kiến nhiều biểu hiện của văn hóa này:

• Biểu hiện tích cực: Các fandom cùng nhau thực hiện những dự án từ thiện nhân danh thần tượng, chi tiền mua sản phẩm, album để ủng hộ nghệ sĩ một cách văn minh, hay tạo ra các nội dung sáng tạo (fanart, fanvid) để lan tỏa tình yêu.
• Biểu hiện tiêu cực: Một số trường hợp fan cuồng tìm đến tận nhà riêng của nghệ sĩ (ví dụ trường hợp của Noo Phước Thịnh), tấn công những người chỉ trích thần tượng trên mạng xã hội, hoặc có những hành động quá khích gây ảnh hưởng đến cuộc sống riêng tư của nghệ sĩ.

Vì vậy, trở thành một “stan” chân chính nghĩa là ủng hộ thần tượng một cách nhiệt thành nhưng vẫn giữ được sự tôn trọng và lý trí.

Tạm kết

Qua bài viết này, hy vọng bạn đã có câu trả lời rõ ràng cho câu hỏi stan là gì cũng như cách phân biệt với fan và bias. Tóm lại:

• Fan: Người yêu thích và ủng hộ một nghệ sĩ.
• Bias: Thành viên bạn yêu thích nhất trong một nhóm nhạc.
• Stan: Một cấp độ cao hơn của fan, người hâm mộ cuồng nhiệt, có sự kết nối sâu sắc và sẵn sàng dành nhiều thời gian, công sức để ủng hộ thần tượng một cách toàn diện.

Văn hóa fandom là một phần không thể thiếu của ngành giải trí, và việc trở thành một “stan” có thể mang lại nhiều niềm vui và sự kết nối. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất là hãy là một người hâm mộ văn minh, biết tôn trọng không gian riêng của nghệ sĩ và lan tỏa những giá trị tích cực đến cộng đồng.

XEM THÊM

• Be like là gì? Be like me là gì?
• Spoil là gì mà làm hỏng cuộc vui?