Sự phong phú của tiếng Việt đôi khi cũng gây ra nhầm lẫn, và cặp từ “giành” hay “dành” là một ví dụ điển hình. Cả hai từ đều đúng chính tả nhưng mang ý nghĩa khác nhau. Bài viết này của Hoàng Hà Mobile sẽ giúp bạn phân biệt rõ ràng cách sử dụng, đặc biệt trong các cụm từ dễ sai như “dành cho” hay “giành cho”, “dành dụm” hay “giành dụm”.
Phân biệt nghĩa của “Giành” và “Dành”
Để không còn nhầm lẫn, điều quan trọng nhất là phải hiểu rõ bản chất ý nghĩa của từng từ.
Dành (Động từ)
Mang ý nghĩa chủ động giữ lại, để riêng ra, hoặc trao tặng một cách tự nguyện cho một đối tượng cụ thể. Nó thể hiện sự ưu tiên, sự cất giữ.
- Ví dụ:
- Tôi dành thời gian cuối tuần cho gia đình.
- Mẹ để dành phần bánh ngon nhất cho tôi.
- Cô ấy dành cả thanh xuân để theo đuổi ước mơ.
Giành (Động từ, Danh từ)
Khi là động từ, “giành” mang ý nghĩa cạnh tranh, tranh đấu để đoạt lấy một thứ gì đó về cho mình. Hành động này thường có yếu tố đối kháng.
- Ví dụ:
- Đội tuyển Việt Nam đã giành chiến thắng thuyết phục.
- Hai đứa trẻ giành nhau một món đồ chơi.
Khi là danh từ, “giành” là tên của một loại đồ vật đan bằng tre, nứa, có thành cao, dùng để đựng đồ (ví dụ: cái giành, giành khoai).
Vì sao chúng ta lại nhầm lẫn giữa Giành và Dành?
Nguyên nhân chính gây nhầm lẫn là do cách phát âm của âm “gi” và “d” ở nhiều địa phương gần như tương tự nhau. Khi phát âm giống nhau, người viết dễ bị “nghe sao viết vậy” dẫn đến sai chính tả.
Các trường hợp cụ thể: Khi nào dùng “Giành”, khi nào dùng “Dành”?
“Dành cho” mới đúng, “giành cho” là sai
“Dành cho” thể hiện sự trao tặng, hướng đến một đối tượng. Ví dụ: “Món quà này tôi dành cho bạn”. “Giành cho” là một cụm từ vô nghĩa.
“Dành dụm” mới đúng, “giành dụm” là sai
“Dành dụm” là hành động tích cóp, tiết kiệm. Ví dụ: “Anh ấy đang dành dụm tiền để mua nhà”.
“Tranh giành” mới đúng, “tranh dành” là sai
“Tranh giành” chỉ sự tranh đấu, cạnh tranh quyết liệt để có được thứ gì đó. Ví dụ: “Các công ty đang tranh giành thị phần.”
“Giành giật” mới đúng, “dành giật” là sai
Tương tự “tranh giành”, “giành giật” cũng mang ý nghĩa tiêu cực về sự tranh cướp. Ví dụ: “Đám đông giành giật nhau từng món hàng giảm giá.”
Làm thế nào để viết đúng chính tả từ giành hay dành?
Nếu bạn muốn viết đúng chính tả trong tất cả trường hợp thì đòi hỏi bạn cần phải có sự chú ý và thực hành. Đặc biệt bên dưới đây chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn một số “mẹo” hay để viết đúng hay nói đúng chính tả nhé. Thông tin này cực kỳ hữu dụng với những bạn nào làm trong lĩnh vực truyền thông và content.
Đọc càng nhiều càng tốt
Một sự thật là khi bạn đọc nhiều sẽ được tiếp xúc với nhiều loại câu trúc và ngữ pháp khác nhau. Điều này giúp bạn hiểu rõ cách các từ và cấu trúc câu được sử dụng trong từng ngữ cảnh. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể lựa chọn đọc cách các từ được viết đúng trong tạp chí hay sách báo có độ uy tín cao. Bởi vì các tác phẩm văn học hay ấn phẩm thường tuân theo các quy tắc chính tả và ngữ pháp, giúp bạn hình thành một mô hình chính tả đúng.
Bên cạnh đó, việc đọc nhiều cũng giúp bạn mở rộng vốn từ vựng của mình. Khi bạn biết cách đọc và hiểu nghĩa của một từ mới, khả năng viết nó đúng chính tả cũng tăng lên. Đồng thời mỗi khi đọc, não bộ của bạn sẽ nhìn thấy các từ và cụm từ xuất hiện thường xuyên. Như vậy, nó sẽ góp phần tạo ra sự quen thuộc với cách từ được viết và giúp nhớ chính tả.
Đặt câu hỏi khi không chắc chắn
Thực tế, việc đặt câu hỏi luôn rất hữu dụng trong rất nhiều tình huống khác nhau. Cụ thể, mỗi lần bạn đặt câu hỏi về cách viết một từ, bạn sẽ tỏ ra tò mò và mong muốn hiểu rõ hơn về từ đó có ý nghĩa gì. Chính sự tò mò này có thể là động lực mạnh mẽ để giúp bạn nắm bắt cách viết đúng, cũng như phân biệt được từ giành hay dành trong mỗi trường hợp.
Đồng thời, việc đặt câu hỏi khi không chắc chắn là một phần của thói quen tự kiểm tra. Thói quen này giúp bạn tập trung và chú ý đến chi tiết chính tả khi bạn viết. Hơn nữa, mỗi lần có câu hỏi thắc mắc sẽ khuyến khích người dùng muốn xác minh lại từ ngữ. Bằng cách tra từ điển tiếng Việt, bạn sẽ biết chính xác từ nào nên được sử dụng trong hoàn cảnh nào.
Câu hỏi thường gặp về “Giành” và “Dành”
1. “Để dành” hay “Để giành” mới đúng?
“Để dành” là đúng. Nó có nghĩa là cất giữ lại để dùng sau. Ví dụ: “Để dành tiền mua điện thoại mới.”
2. “Dành giải thưởng” hay “Giành giải thưởng”?
“Giành giải thưởng” là đúng. Vì giải thưởng là kết quả của sự cạnh tranh, thi đấu.
3. Có mẹo nào để nhớ nhanh không?
Hãy nhớ quy tắc đơn giản:
- Dành = Dâng tặng, để riêng.
- Giành = Tranh Giật, Gắng sức đoạt lấy.
Kết luận
Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có thể tự tin phân biệt và sử dụng đúng cặp từ “giành” và “dành” trong mọi tình huống. Việc hiểu rõ ngữ nghĩa là chìa khóa để sử dụng tiếng Việt một cách chính xác. Đừng quên theo dõi trang tin tức của Hoàng Hà Mobile để cập nhật thêm nhiều kiến thức hữu ích khác nhé!
Xem thêm:
