Windows Vista được nhiều người biết đến là hệ điều hành thuộc Microsoft và được phát hành cách đây khá lâu. Nhưng đến hiện tại thì hệ điều hành này đã bị thay thế vì một số hạn chế. Để giúp mọi người hiểu rõ hơn về hệ điều hành của Microsoft, mọi người có thể tìm hiểu thêm những đặc điểm của nó ở bài viết sau.
Windows Vista là gì?
Đây là một hệ điều hành do Microsoft phát triển và được phát hành vào tháng 1 năm 2007. Đây là phiên bản hệ điều hành kế tiếp sau hệ điều hành Windows XP và trước hệ điều hành Windows 7. Vista mang lại nhiều cải tiến về giao diện người dùng, bảo mật, hiệu suất và nhiều tính năng mới so với các phiên bản trước đó.
Tuy nhiên, hệ điều hành Vista đã gặp phải nhiều vấn đề như yêu cầu phần cứng cao, tương thích phần mềm không tốt và hiệu suất kém đối với một số hệ thống. Do đó, nó không nhận được sự chấp nhận tích cực từ cộng đồng người dùng và doanh nghiệp. Sau đó, Microsoft đã phát hành Windows 7 để thay thế Vista và cải thiện nhiều vấn đề mà Vista gặp phải.
Đặc điểm của hệ điều hành Windows Vista
Để tìm hiểu chi tiết về hệ điều hành Vista thì mọi người có thể tham khảo một số đặc điểm chính của nó như sau:
Giao diện
Khi khởi động hệ điều hành Vista thì mọi người có thể nhận thấy nó có giao diện khác biệt và bắt mắt hơn hẳn so với hệ điều hành Windows XP. Màu sắc của giao diện tinh tế, sống động hơn.
Giao diện Aero của Vista là yếu tố quan trọng nhất và nó chỉ tương thích với những phần cứng có cấu hình cao nên khá kén thiết bị. Với giao diện này, bạn có thể dùng phím tắt Alt + Tab để mở Windows Flip nhằm hiển thị những cửa sổ thu nhỏ và dùng phím tắt Windows + Tab để mở Flip 3D nhằm hiển thị và sắp xếp những lớp cửa sổ cho người dùng duyệt dễ dàng.
Ngoài ra, 2 yếu tố giao diện nổi bật của Windows Vista nữa là Live Thumbnails và Sidebar. Người dùng kéo chuột từ trên cửa sổ sẽ thu thanh tác vụ đến mức tối thiểu và hiển thị như 1 popup thu nhỏ (thumbnail) cửa sổ với tên tài liệu hay tên chương trình, tên website,…
Những tiện ích của Sidebar trên Vista cũng được người dùng ưa thích vì ở đây có những ứng dụng có thể tương tác và hiển thị những nguồn tin như đồng hồ, RSS, thời tiết, giá của chứng khoán (nước ngoài),…
Bên cạnh đó, Menu Start trên Vista cũng hữu dụng và nhỏ gọn hơn, mục Control Panel cũng được sắp xếp hợp lý hơn Windows XP. Nó bao gồm nhiều “center” như Sync Center, Network & Sharing Center. Nhưng trong này có một số liên kết đặt tên không giống nhau mà lại dẫn tới cùng 1 nơi.
Bảo mật
Trải qua nhiều phản hồi về bảo mật của hệ điều hành Windows, hãng Microsoft đã phát hành hệ điều hành Vista với mức độ bảo mật rất cao và an toàn. Tuy nhiên, sự cải tiến bảo mật này đã đem đến tính năng là User Account Control nên khá bất tiện cho người dùng.
Tường lửa của Vista hiện nay đã bổ sung tính năng ngăn chặn đường ra. Để kiểm soát được tính năng này thì bạn phải vận hành Windows Firewall ở giao diện Advanced Security với việc điền “wf.msc” ở dấu nhắc lệnh.
Về Security của hệ điều hành Windows Vista dễ gây ra bối rối cho mọi người. Ví dụ việc bấm nút xanh ở kế bên tường lửa không có tác dụng gì cả. Còn những liên kết tại phía góc trên bên trái của giao diện này sẽ hỗ trợ người dùng thiết lập cấu hình cho hệ thống bảo mật.
Phần mềm dùng để chống Spyware hiện đang cài sẵn trên Vista được đánh giá cao. Vì nó có tính năng là Software Explorer với chức năng hiển thị những chương trình vận hành khi khởi động hệ điều hành cùng những chương trình đang vận hành một cách chi tiết và tiến hành kiểm tra xem nó có là Malware không.
Ngoài ra, hệ thống bảo mật của Vista còn có thêm tính năng Network Access Protection có thể hỗ trợ người dùng thiết lập và quản trị hệ thống mạng trên máy tính.
Tìm file
Trên Vista có Windows Explorer là 1 khung dùng để xem trước các hình dạng thu nhỏ và có khung dạng chi tiết để hiển thị những tên tệp, thẻ thông tin, kích thước do mọi người tạo ra cùng các thông tin liên quan.
Windows Explorer cũng sử dụng thanh công cụ để thay thế menu. Nhưng thanh này không đảm bảo tính nhất quán, vì nó có thể thay đổi dựa vào folder. Những công cụ dùng để chỉnh sửa hình ảnh sẽ xuất hiện ở folder có hình, những công cụ dùng để chia sẻ các dữ liệu sẽ hiển thị ở folder nào chứa những văn bản Word. Nếu 1 folder có đa dạng file thì Windows Vista sẽ tự dự đoán công cụ phù hợp và nó không đảm bảo độ chuẩn xác 100%.
Ngoài ra, tính năng Search cũng tích hợp tại hầu hết các cấp ở Vista. Nó hiển thị ở Menu Start, góc bên phải phía trên cửa sổ của Windows Explorer. Hệ điều hành này chỉ dùng phương thức tìm kiếm kiểu chỉ mục khi điền từ khóa. Bởi vậy mà kết quả hiển thị nhanh, thu hẹp những ký tự kế tiếp trong từ khóa mà bạn điền vào.
Mạng
Trên phiên bản Vista thì Microsoft đã làm tốt hơn việc tích hợp những tính năng về mạng trong hệ điều hành. Nó coi mạng nội bộ giống như mạng mở rộng trên máy tính. Hệ điều hành Vista hỗ trợ người dùng thiết lập cấu hình cho mạng dễ dàng, chia sẻ tệp, quản lý song song nhiều mạng. Nó hỗ trợ nhiều loại mạng thông dụng như Wifi, Ethernet, Bluetooth.
Mục Network & Sharing Center cũng cung cấp những thông tin và công cụ mạng khá tiện lợi. Chẳng hạn, tính năng View Full Map sẽ làm xuất hiện biểu đồ của tất cả những máy tính, thiết bị trong mạng, bao gồm cả Switch, Máy in, Gateway. Mọi người có thể bấm hoặc rê chuột ở biểu tượng trên 1 thiết bị nhằm xem thông tin cụ thể về MAC, IP,…
Windows Vista cũng kết nối với mạng không có dây khá hiệu quả. Bạn chỉ cần bấm biểu tượng của mạng trong khay hệ thống, sau đó chọn Disconnect hoặc Connect. Khi đó bạn thấy được danh sách những mạng không có dây đang hiển thị. Bạn chỉ cần rê chuột ở mạng ngẫu nhiên thì nó sẽ hiển thị thông tin về loại Wifi, giao thức,…
Bên cạnh đó, Vista còn lưu những thiết lập mạng mà mọi người thường hay dùng để đem lại tính năng kết nối mạng tự động ở vùng đang phủ sóng. Bạn cũng có thể tiến hành xác định loại mạng được ưu tiên nếu như có nhiều loại mạng.
Multimedia
Chức năng Multimedia trên Vista có thêm vài cải tiến so với XP. Đặc biệt là Windows Media Center đã không còn các phiên bản riêng biệt. Nó có những tính năng tích hợp ở Vista Ultimate và Vista Home Premium. Còn Windows Movie Maker thì lại có cải tiến rõ rệt về giao diện.
Với công cụ là Windows DVD Maker trên Windows Vista, nó giúp bạn tạo ra những đĩa phim dạng DVD có khả năng tự chơi dễ dàng hơn. Tuy nhiên nó vẫn không đủ sức để thay cho những ứng dụng ghi đĩa DVD hoạt động chuyên nghiệp. DVD Maker sẽ không được nhập vào tệp QuickTime.
Windows Photo Gallery thì có những công cụ hỗ trợ người dùng sắp xếp dễ dàng, gửi email, in ấn, tạo thước phim từ những bức hình. Nó bao gồm một vài công cụ cơ bản để tiện cho người dùng trong việc chỉnh hình ảnh như độ sáng, màu sắc, khử tình trạng mắt đỏ,… Công cụ này có sẵn trên Vista và được sử dụng miễn phí.
Công cụ có sẵn
Trên hệ điều hành Vista có đa dạng công cụ và tiện ích được tích hợp sẵn. Chẳng hạn như công cụ sao lưu (Backup) giúp bạn lưu tất cả những file theo từng nhóm, chẳng hạn như Pictures hay Documents. Việc này làm cho mọi người bắt buộc phải Backup lượng file nhiều hơn so với dự định.
Công cụ Windows Calendar trên Windows Vista cũng hỗ trợ mọi người tạo lịch để làm việc theo nhóm và cho phép những thành viên chung gia đình có thể sử dụng chung máy tính với bạn. Bạn cũng có thể đưa các lịch công việc lên trên web. Ngoài ra, Windows Calendar có thể tương thích cùng chuẩn iCalendar nhằm đồng bộ các dữ liệu, thông tin với Outlook hay những ứng dụng lịch khác,…
Window Mail trên Vista cũng được nâng cấp và dễ sử dụng hơn. Bên cạnh đó, Vista còn đang hỗ trợ những công nghệ mới về phần cứng như Windows Rally, Windows Slide hay công nghệ cải thiện về hiệu suất như ReadyBoost, SuperFetch….
Windows Vista có mấy phiên bản?
Hiện nay hệ điều hành Vista có sáu phiên bản chính, nó được thiết kế để phục vụ các nhu cầu và yêu cầu khác nhau của người dùng cá nhân hay doanh nghiệp. Dưới đây là danh sách các phiên bản của Vista:
- Vista Starter Edition: Phiên bản này dành cho các thị trường mới phát triển và có giới hạn tính năng so với các phiên bản khác.
- Vista Home Basic: Dành cho người dùng cá nhân, có tính năng cơ bản và thường được cài đặt trên các máy tính dùng cho công việc gia đình.
- Vista Home Premium: Một phiên bản nâng cao so với Home Basic, cung cấp nhiều tính năng giải trí như Windows Media Center và Aero Glass.
- Vista Business: Dành cho doanh nghiệp và người sử dụng chuyên nghiệp, bao gồm các tính năng như kết nối mạng nâng cao và hỗ trợ backup tự động.
- Vista Enterprise: Phiên bản cao cấp dành cho các doanh nghiệp lớn, có các tính năng bảo mật và quản lý mở rộng.
- Vista Ultimate: Phiên bản cao cấp nhất, kết hợp tất cả các tính năng từ các phiên bản khác và bổ sung thêm nhiều tính năng giải trí và bảo mật.
Mỗi phiên bản đều có mức giá và tính năng khác nhau nhằm đáp ứng nhu cầu đặc biệt của người sử dụng và doanh nghiệp nên mọi người hãy cân nhắc trước khi lựa chọn.
Đánh giá ưu điểm và hạn chế của Windows Vista
Sau những chia sẻ chi tiết về hệ điều hành Vista ở trên thì chúng ta có thể đánh giá nó có một vài ưu điểm và hạn chế như sau:
Ưu điểm
- Giao diện người dùng đẹp mắt với Aero Glass, cung cấp trải nghiệm đồ họa ấn tượng hơn so với các phiên bản trước.
- Vista có nhiều cải tiến về bảo mật so với Windows XP, bao gồm UAC (User Account Control) giúp ngăn chặn các hoạt động độc hại.
- Các phiên bản Home Premium và Ultimate cung cấp nhiều tính năng giải trí như Windows Media Center, Windows DVD Maker và Windows Photo Gallery.
- Vista cũng hỗ trợ tối ưu hóa hiệu suất của hệ thống với Windows ReadyBoost và Windows SuperFetch để tăng tốc độ khởi động và chạy ứng dụng.
Hạn chế
- Windows Vista đòi hỏi cấu hình phần cứng khá cao, điều này làm cho nhiều máy tính cũ không thể chạy mượt mà, gây khó khăn cho người dùng.
- Mặc dù có nhiều cải tiến về hiệu suất nhưng Vista vẫn gặp vấn đề với hiệu suất không ổn định khi thực hiện những tác vụ phức tạp và thời gian đáp ứng chậm.
- Vista cũng không được đón nhận tích cực bởi cộng đồng người dùng, nhiều người đã giữ lại Windows XP và chờ đến khi Windows 7 được phát hành để sử dụng.
- Vista không đạt được thành công thương mại lớn và được xem là một “thất bại” trong lịch sử của Microsoft. Nhiều người dùng đã chuyển sang sử dụng Windows 7 ngay khi nó ra mắt.
Thông tin của bài viết trên đã chia sẻ chi tiết về hệ điều hành Windows Vista và những đặc điểm của nó. Nhờ có phiên bản này mà Microsoft đã nhận ra những hạn chế mà mình chưa làm được và tiếp tục cải tiến tốt hơn trên những hệ điều hành tiếp theo.
Tham khảo bài viết liên quan:
